Ως «τρίτο μάτι» ο θεατής που παρακολουθεί τη δράση, θα ξεχωρίσει σκηνές επιθετικότητας και βαρβαρότητας, που ασκούνται από αυτοχαρακτηριζόμενους «κανονικούς» ανδρο -τύπους, στους αποκαλούμενους – χλευαστικά – «διαφορετικούς», με περίσσια δύναμη και εγωιστική αποφασιστικότητα, ανελέητη και αδυσώπητη. Συμπεριφορές ακραίες, δηλαδή, που «τρέχουν» στις γραμμές της ιστορίας του Γιάννη Μακριδάκη.
Θα έρθει, ακόμη, σε επαφή με το κοινωνικοοικονομικό σκηνικό μιας ελληνικής παρηκμασμένης επαρχίας, στις αρχές του 1940. Θα ανοίξει τη βεντάλια της ομοφοβίας, του σεξισμού και των διαφορετικών εκφράσεών τους στο οικογενειακό, κοινωνικό, θρησκευτικό πλαίσιο, αλλά θα συναντήσει και τη διαθεματική προσέγγισή τους, καθώς διασταυρώνονται με τις χαμηλότερες κοινωνικές τάξεις.
Επί τη ουσίας, αυτά περιγράφονται και αναπαρίστανται ρεαλιστικά επί σκηνής κι όπως εξακολουθούν να διαδραματίζονται, ανελλιπώς, σε παρόμοιες σημερινές ρεαλιστικές και βάναυσες καταστάσεις.
Το έργο εξελίσσεται στην περίοδο της γερμανικής κατοχής κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, συγκεκριμένα το 1942, σε μια εποχή που η χώρα υπέφερε από την καταπίεση της κατοχικής δύναμης, τον λιμό, τις εκτελέσεις και τις καταστροφές. Η αποδοχή τής «διαφορετικότητας» και η μάχη κατά των προκαταλήψεων είναι ζητήματα που παραμένουν στην καρδιά του κοινωνικού διαλόγου και μας αφορούν όλους.
Είναι δύσκολο να μεταφερθεί με ζωηρό ενδιαφέρον ένας μονόλογος στο θεατρικό σανίδι, αλλά είναι επίτευγμα όταν αποτελεί γεγονός! Και σ’ αυτή την παράσταση οι συντελεστές κερδίζουν το στοίχημα !
Από το κείμενο στην σκηνοθεσία και στους άξιους ηθοποιούς που αφηγούνται συναρπαστικά, ζωντανά, άμεσα και σκληρά (όπου το κείμενο το απαιτεί), μια θλιβερή ιστορία του παρελθόντος αναπαρίσταται στη σκηνή με εμπνευσμένο τρόπο. Δυστυχώς, αυτός ο ρατσισμός είναι διαχρονικός.
Από το 2008 που εμφανίστηκε στα ελληνικά γράμματα με τον «Ανάμιση ντενεκέ» έως σήμερα, ο Γιάννης Μακριδάκης έχει εγγραφεί ως ένα συγγραφικό φαινόμενο της γενιάς του για την αρτιότητα και την πληρότητα των έργων του.
Ο «Ήλιος με δόντια» – το τρίτο του βιβλίο– αγοράστηκε από τη Νεφέλη Μαϊστράλη σε ένα παζάρι βιβλίων στη Χίο και την αιχμαλώτισε ακαριαία, τόσο, ώστε ν’ αναζητήσει όλη την εργογραφία του.
«Κάπως έτσι γεννήθηκε και η ιδέα θεατρικής μεταφοράς του «Ήλιου», αναγνωρίζοντας και την έντονη θεατρικότητα του λόγου του. Είναι το πιο γνωστό του βιβλίο και συμπυκνώνει όλα τα στοιχεία που περιέχουν τα επόμενα του έργα: Έχει ποιότητα, βάθος, πολυπλοκότητα, κινείται μέσα στα όρια ενός λαϊκού λόγου που, όπως και στα υπόλοιπα βιβλία του, αξιοποιεί την χιώτικη ντοπιολαλιά.
Αυτό το στοιχείο φτιάχνει μια ολόκληρη εποχή, σου επιτρέπει να σε οδηγήσει η γλώσσα». Εξηγεί η Νεφέλη Μαϊστράλη που ανέλαβε την δραματουργική επεξεργασία του, με το Θανάση Ζερίτη να το σκηνοθετεί, σε συνέντευξή της και συμπληρώνει: «Στη συνείδησή μου παραπέμπει σε έναν Ζακ Κωστόπουλο της εποχής του. Αυτή η αίσθηση ζωντανεύει πολύ έντονα, όταν περιγράφονται οι άγριοι διωγμοί από τους συντοπίτες του».
Το «Ήλιος με δόντια» είναι η ιστορία ενός απόκληρου, ενός κατατρεγμένου της μικρής κοινωνίας της Χίου των αρχών του αιώνα, του Κωνσταντή. Εξαιτίας της έκδηλης θηλυπρέπειάς του, βρέθηκε από παιδί στο στόχαστρο της μικρής χιώτικης και συντηρητικής κοινωνίας, με αποτέλεσμα τη έντονη μοναξιά και τις συνεχείς ταπεινώσεις. Η μάνα του στάθηκε μεν δίπλα του, ωστόσο χάθηκε πρόωρα. Έτσι, ο Κωνσταντής βρέθηκε άτυπα υιοθετημένος από τον «μαστρο-Μιμάκη», άντρα οικογενειάρχη με τον οποίο η μητέρα του συνδεόταν ερωτικά.
Μονάχα οι «παστρικές» του νησιού, που υφίστανται κι εκείνες παρόμοιους διωγμούς και εξευτελισμούς, πρόσφεραν λίγη θέρμη σε αυτό το αγόρι που φερνόταν σαν κορίτσι. Ωστόσο, αυτά τα ψίχουλα αγάπης δεν ήταν αρκετά: Ο Κωνσταντής βυθίστηκε σταδιακά στην τρέλα, ειδικά μετά την απώλεια του ενός και μοναδικού του αγαπημένου και προστάτη του, του Αποστόλη.
Στη συνέχεια περνάμε στο δεύτερο μέρος της υπόθεσης, στο ιστορικό γεγονός της αεροπορικής επίθεσης της βρετανικής αεροπορίας ενάντια στο σουηδικό πλοίο Wiril, που είχε αγκυροβολήσει στο λιμάνι της Χίου τον Φεβρουάριο του ΄44, για να μεταφέρει τρόφιμα στους χειμαζόμενους από τον λιμό κατοίκους. Σε αυτή την –αναιτιολόγητη εν μέρει– επίθεση σκοτώθηκαν δεκάξι άνθρωποι, ενώ δεκάδες τραυματίστηκαν.
Μεταξύ των νεκρών (σύμφωνα με τον μύθο) και ο αγαπημένος Αποστόλης.
Η εξέλιξη παρουσιάζεται σε προφορική και τεθλασμένη αφήγηση από τον ίδιο τον Κωνσταντή, ο οποίος στην παράσταση μοιράζεται σε δυο πρόσωπα, σε δυο στόματα, σε δύο ξεχωριστούς τύπους χαρακτήρων, τους οποίους ερμηνεύουν με αξιοπρόσεχτη υποκριτική δεινότητα οι καλοί ηθοποιοί Παναγιώτης Εξαρχέας και Γιάννης Λεάκος.
Με γλώσσα εμπεριέχουσα αρκετούς χιώτικους ιδιωματισμούς, χωρίς ωστόσο να είναι ντοπιολαλιά, και με πολλά χρονικά πήγαινε – έλα, αναπαρίσταται με θαυμάσια γλαφυρότητα και ακρίβεια η ζωή στο λιμάνι του νησιού, από τη δεύτερη δεκαετία του 20ου αιώνα μέχρι και την ημέρα του βομβαρδισμού.
Έχοντας στέρεα γνώση των συμβάντων ο Χιώτης Γιάννης Μακριδάκης κεντάει στις περιγραφές του, βάζοντας τις απαραίτητες πινελιές, ώστε ο πίνακας να είναι μεν πλήρης, αλλά κοντά στην ανθρώπινη κλίμακα. Λασπουριά, φτώχεια, ποντίκια, ταλαίπωροι πρόσφυγες που έρχονται κατά κύματα από την Ανατολή, δίνουν την εικόνα ενός τόπου που δεν ησυχάζει ποτέ και μένει καρφωμένος στο μάτι του κυκλώνα της Ιστορίας.
Η σκηνοθεσία του Θανάση Ζερίτη, με βοηθό σκηνοθέτη την Αιμιλία Κεφαλά, είναι πιστή εφαρμογή της δραματουργικής επεξεργασίας της Νεφέλης Μαϊστράλη. Δίνουν στον θεατή την διαταραγμένη προσωπικότητα του Κωνσταντή από τα πρώτα λεπτά της παράστασης. Όμως κανείς δεν γνωρίζει μέχρι το τέλος, ποια ανάγκη οδηγεί τον ήρωα να αποζητά να βάλει σε μια σειρά τα γεγονότα της ζωής του. Η ροή μάς επιτρέπει να είμαστε μέσα στο μυαλό του Κωνσταντή. Να ζούμε μαζί του τα γεγονότα από την αρχή.
Ένα από τα μεγαλύτερα και στοχαστικά δώρα της παράστασης είναι ότι ο αφηγηματικός του χρόνος εκτείνεται από το «εκεί και τότε» στο «εδώ και τώρα», δίπλα μας, και σε μερικούς ανθρώπους μέσα τους, στις εμπειρίες από το παρελθόν τους αλλά και στο παρόν τους.
Η σκηνοθεσία, η διασκευή, οι ερμηνείες παραδίδουν έμμεσα σημαντικά μηνύματα με τον δικό τους τρόπο: Ο σεξισμός και η ομοφοβία είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Όσο περισσότερη ομοφοβία υπάρχει στην ατμόσφαιρα ενός πεδίου, τόσο σεξισμό και τοξικότητα θα συναντήσεις στο ίδιο.
Οι ρόλοι στην οικογένεια, στο σχολείο, στην εργασία, στον ευρύτερο κοινωνικό χώρο, δίνουν τον τόνο ως προς το ποιες συμπεριφορές είναι αποδεκτές και ποιες όχι.
Ένα από τα δυσκολότερα εσωτερικευμένα στερεότυπα που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι ομόφυλοι είναι η πεποίθηση ότι ο σεξουαλικός προσανατολισμός τους ισοδυναμεί με μια ζωή γεμάτη μοναξιά, δυστυχία, διακρίσεις.
Τέλος, το κείμενο αυτό είναι ένας ύμνος στο τραύμα και στα σημάδια που αφήνει η «διαφορετικότητα», αλλά και στο πώς – αργά και σταθερά – μπορεί αυτή να μετουσιωθεί σε μια βαθιά, ψυχική ανθεκτικότητα, που τολμά να διεκδικήσει το δικαίωμα στην ευτυχία.
Έτσι κυλάει η δράση σ΄ ένα υπαινικτικά σκοτεινό σκηνικό της Γεωργίας Μπούρδα, που σχεδίασε και τα «ομιλούντα» κοστούμια.
Ο σχεδιασμός των φωτισμών του Σάκη Μπιρμπίλη, η κίνηση του Πάνου Τοψίδη, η μουσική σύνθεση των Μιχάλη Λατουσάκη και Γιάννη Λατουσάκη, όπως οι ψαλμοί και οι φωνές που ακούγονται στην παράσταση, από τον Δημήτρη Καραμπέτση και τον Κώστα Φλωκατούλα, βοηθούν τον θεατή να αντιληφθεί τις ατμόσφαιρες που είχε ο Κωνσταντής μέσα στο μυαλό του.
Η τραγωδία αυτής της ζωής ξεδιπλώνεται επί σκηνής μ’ έναν τρόπο ανεπιτήδευτο, άμεσο, ατόφιο στα συναισθήματα, ενός ανθρώπου, που νιώθει τον εαυτόν του «ιερέα» κοντά στον Θεό, κι ας μην είναι πραγματικά, και που το παιδί μέσα του σταμάτησε να μεγαλώνει. Ακόμα και οι σκηνές της σεξουαλικής κακοποίησης του ήρωα, έχουν την περιγραφή που θα έδινε ένα παιδί που έχει βιώσει αυτές τις τρομερές καταστάσεις. Η αλήθεια του Κωνσταντή είναι τα γεγονότα.
Η παράσταση επίτηδες δεν τα σχολιάζει ούτε τα υπογραμμίζει. Η ορατή τραγικότητά τους είναι αρκετή για να σοκάρει τον θεατή.
Επανέρχομαι στα σκηνικά και στα κοστούμια της Γεωργίας Μπούρδα, επειδή υπογραμμίζουν την εκ διαμέτρου αντίθετη κατάσταση της ψυχικής υγείας του ήρωα. Το αρχονταρίκι, ο Σταυρός, τα στασίδια της εκκλησίας, τα άμφια, ανοίγουν την ψυχή του θεατή προς την γαλήνη της εικόνας. Όμως κι αυτή η εικόνα είναι απατηλή, εφόσον και ο χώρος της λατρείας του Θεού τον κακοποίησε.
Σιγά – σιγά, βαδίζοντας προς το ανατρεπτικό φινάλε, αποκαλύπτεται ότι στη ζωή του Κωνσταντή, απάγκιο δεν υπήρξε πουθενά.
Πρόκειται για έναν σπαραχτικό μονόλογο, μία χειμαρρώδη συνειρμική αφήγηση ζωής, που ακροβατεί ανάμεσα στο λογικό και στο παράλογο, στο σήμερα και στο χθες, με πικρές αναφορές στα «χρηστά ήθη» της ελληνικής επαρχίας, την υποκρισία, τον μίζερο καθωσπρεπισμό, όλα αυτά, διαχρονικές παθογένειες.
Συντελεστές
Σκηνοθεσία: Θανάσης Ζερίτης Δραματουργική επεξεργασία: Νεφέλη Μαϊστράλη Σκηνικά- Κοστούμια: Γεωργία Μπούρδα Σχεδιασμός φωτισμών: Σάκης Μπιρμπίλης Μουσική επιμέλεια/ σύνθεση: Μιχάλης Λατουσάκης, Γιάννης Λατουσάκης Βοηθός σκηνοθέτη: Αιμιλία Κεφαλά Κίνηση: Πάνος Τοψίδης Φωτογραφίες: Ελίνα Γιουνανλή Γραφιστική επιμέλεια/trailer: Θωμάς Παλυβός Παραγωγή: Εταιρεία Τέχνης Ars Aeterna – Σταμάτης Μουμουλίδης Ακούγεται ο Δημήτρης Καραμπέτσης και ο Κώστας Φλωκατούλας.
Διακρίσεις μαθητών του Δημοτικού Ωδείου Καβάλας σε Διαγωνισμό Σαξοφώνου
Σημαντικές ήταν οι διακρίσεις που πέτυχαν οι ταλαντούχοι μαθητές του Δημοτικού Ωδείου Καβάλας στο Διεθνή Διαγωνισμό Σαξοφώνου, ο οποίος πραγματοποιήθηκε στην Λάρισα από τις 12 έως 14 Απριλίου και στον οποίο συμμετείχαν παιδιά όλων των ηλικιών από την Ελλάδα και το εξωτερικό.
Συγκεκριμένα, ο μαθητής Ντόρφμαν Γιάννης, ο οποίος διαγωνίστηκε στην Α΄ κατηγορία – Προκαταρκτική απέσπασε το 3ο Βραβείο. Επίσης, ο Μάρκος Κούνιας (Α΄ κατηγορία – Προκαταρκτική) και ο Ανδρέας Καλιαμπάκας (Β΄ κατηγορία – Κατωτέρα), όλοι μαθητές της τάξης Σαξοφώνου της Πωλίνας Κατσαβούνη έλαβαν έπαινο για το παίξιμό τους .
Θερμά συγχαρητήρια στους μαθητές, τους γονείς και στην καθηγήτρια για τις επιτυχίες αυτές. Ευχόμαστε σε όλους ακόμη μεγαλύτερες διακρίσεις και ελπίζουμε ότι με την πορεία και την πρόοδό τους θα προσφέρουν ισχυρό κίνητρο στους συμμαθητές τους!
«ΤΟ ΓΑΛΑ» του Βασίλη Κατσικονούρη στο «Αντιγόνη Βαλάκου»
ΚΡΙΤΙΚΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΑΥΛΟ ΛΕΜΟΝΤΖΗ
Πολυπαιγμένο και πολυμεταφρασμένο, γραμμένο το 2003, «Το γάλα» του Βασίλη Κατσικονούρη έκανε και διεθνή καριέρα. Είναι ένα από τα καλύτερα και μεστότερα νεοελληνικά έργα.
Πρωτοπαίχτηκε στη Νέα Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου, σε σκηνοθεσία Νίκου Μαστοράκη την περίοδο 2005-2006, επί προεδρίας του αείμνηστου Νίκου Κούρκουλου, για να συνεχιστεί και την αμέσως επόμενη σαιζόν, λόγω της πολύ μεγάλης επιτυχίας του.
Το έργο είναι μεταφρασμένο στα αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, σερβικά και πολωνικά.
“Ξένος εδώ, ξένος κ’ εκεί, κι όπου κι αν πάω ξένος”
Το γάλα, λέει ο συγγραφέας στο βιβλίο του, στα ρωσικά λέγεται «μαλακό». Έτσι, περίεργα, μια άλλη ελληνική λέξη, σπαρμένη μέσα σε μια άλλη γλώσσα, δίνει εκεί, στο ξένο χωράφι, πολύ πιο άμεσα και ανάγλυφα την αίσθηση του πράγματος, απ’ ότι η αντίστοιχη που το ονοματίζει στα ελληνικά.
Γι’ αυτήν ακριβώς την αίσθηση θέλει να μιλήσει «Το γάλα» του Βασίλη Κατσικονούρη και οι ήρωες του.
Μια οικογένεια από την πρώην Σοβιετική Ένωση – μητέρα με δύο γιούς – ο ένας εκ των οποίων πάσχει από σχιζοφρένεια, προσπαθεί να προσαρμοσθεί και να επιβιώσει στην Ελλάδα. Η απόγνωση της μάνας και ο ψυχικός σπαραγμός της για την ασθένεια του μικρού της γιού, παράλληλα με τον φόβο που προέρχεται από τον κοινωνικό ρατσισμό του περιβάλλοντός της, παρουσιάζονται με σπαρακτικό τρόπο.
Η βία διαδέχεται και εναλλάσσεται με την τρυφερότητα, η ένταση με τη γαλήνη, η απελπισία με την ελπίδα, το όνειρο με τον εφιάλτη, η πραγματικότητα με την ψευδαίσθηση και αντιστρόφως.
Πρόκειται για μια συγκλονιστική οικογενειακή ιστορία, όπου φωτίζεται δεξιοτεχνικά από τον συγγραφέα ο συναισθηματικός κόσμος των ηρώων και οι ανησυχίες τους, όπως αυτές πηγάζουν μέσα από το κοινωνικό τους περιβάλλον, αλλά κυρίως φωτίζεται η αίσθηση που έχει ο καθένας ήρωας, πως όλα μέσα του μαλακώνουν και ζεσταίνονται, όταν σταματάει πια να κλαίει και να πονάει, καθώς δέχεται μια πρόσκαιρη ανακούφιση. Κι όταν αυτή λιγώνεται, τότε νιώθει ξένος. Σαν πρόσφυγας ανάμεσα σε δυο πατρίδες. Ξένες κι αυτές.
Τη σκηνοθεσία υπογράφουν ο Μάνος Καρατζογιάννης, με μακρά γόνιμη θητεία στο ελληνικό έργο και η Ερμίνα Κυριαζή, η οποία σκηνοθέτησε την περασμένη σαιζόν και το πιο πρόσφατο έργο του Βασίλη Κατσικονούρη το: «Τσιτάχ. Η ερημιά του τερματοφύλακα».
Η παράσταση αφιερώνεται στη μνήμη του Κωνσταντίνου Παπαχρόνη, ο οποίος ήταν ο πρώτος που ερμήνευσε το ρόλο του Λευτέρη, το 2006, στην παράσταση του Εθνικού Θεάτρου.
Πιο αναλυτικά, μια ολιγομελής οικογένεια ομογενών από την πρώην Σοβιετική Ένωση, όπου ζούσε εκεί μια τσακισμένη ζωή σε ταραγμένα χρόνια, ερείπια επί ερειπίων ο τόπος γύρω τους, ήρθε και μπήκαν όλοι τους σ’ ένα καζάνι που έβραζε. ΄Ήρθαν στην Ελλάδα μαζί με πολλούς άλλους τη δεκαετία του 1990 και σπιτώθηκαν σ’ ένα ημιυπόγειο διαμέρισμα μιας χαμο- γειτονιάς.
Τα μέλη: η μητέρα Ρήνα και οι δυο της γιοί, ο Αντώνης και ο Λευτέρης, ο οποίος πάσχει από μιας μορφής σχιζοφρένεια, ενώ ο πατέρας έχει πεθάνει από χρόνια.
Ο πρωτότοκος γιος, ο Αντώνης, θέλει πάση θυσία και με οποιοδήποτε τίμημα να ενσωματωθεί στη νέα πατρίδα του. Μιλάει μόνο Ελληνικά, θέλει να ξεχάσει τα Ρωσικά, τρώει μόνο ελληνικά φαγητά, δεν έχει κανένα μετανάστη φίλο, προσεταιρίζεται τους Έλληνες, γίνεται αποδεκτός από αυτούς και προσπαθεί να δρέψει τους καρπούς της ελληνοποίησής του.
Αντίθετα, ο μικρότερος, ο Λευτέρης, αρνείται να ενσωματωθεί στην νέα του πατρίδα. Τραγουδάει ρωσικά τραγούδια, μιλάει στα ρωσικά, τρώει ρωσικά φαγητά και αναπολεί διαρκώς τον τρόπο ζωής τους στην Τιφλίδα. Η σχιζοφρένειά του λειτουργεί και αυτή σε ένα άλλο επίπεδο, σαν άρνηση ενσωμάτωσης στα πρότυπα και τις επιταγές της ελληνικής κοινωνίας.
Αυτές οι διαφορές των δυο αδερφών είναι η αιτία των συνεχόμενων καυγάδων που διασαλεύουν την ηρεμία και τη γαλήνη του σπιτιού. Ο Αντώνης απαιτεί τρόπους συμπεριφοράς που ο Λευτέρης αρνείται και η σύγκρουση είναι μόνιμη.
Ανάμεσά τους η μάνα, που η συμπεριφορά της εμπεριέχει τις εκ διαμέτρου αντίθετες θεάσεις της πραγματικότητας. Θέλει να ενσωματωθεί στην ελληνική κοινωνία αλλά δεν εμπιστεύεται τους Έλληνες. Θέλει να ξεχάσει το παρελθόν αλλά το αναπολεί συνέχεια. Επαινεί τον Αντώνη για την αποφασιστικότητά του, αλλά προστατεύει τον άρρωστο Λευτέρη από τη χλεύη, όμως δε θέλει να τον στείλει στο ψυχιατρείο.
Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο, ο Αντώνης, έχοντας εδώ και καιρό αποφασίσει να διαγράψει το παρελθόν του στην Τιφλίδα και, ταυτόχρονα, να απομακρυνθεί από μια οικογενειακή ζωή που του είναι βάρος και ντροπή, βρίσκει δουλειά σε ένα βενζινάδικο στη Λάρισα. Εκεί συναντά στο πρόσωπο της κόρης του ιδιοκτήτη, την μελλοντική σύζυγό του, αλλά και την ευκαιρία της κοινωνικής και οικονομικής ανόδου.
Έτσι, επισκέπτεται την οικογένεια στην Αθήνα για να της ανακοινώσει τα ευχάριστα νέα τού γάμου. Επί πλέον, επειδή θα φέρει την μέλλουσα σύζυγο να τους τη γνωρίσει, τη Νατάσα, θέλει να εξασφαλίσει την ήσυχη και κόσμια συμπεριφορά του Λευτέρη.
Πράγματι, η πρώτη συνάντηση είναι ενθαρρυντική, με την κοπέλα να αντιμετωπίζει τον Λευτέρη με συμπάθεια και φιλική διάθεση. Μάλιστα, τις επόμενες ημέρες κάνουν παρέα και δένονται σιγά – σιγά. Όμως, η παρουσία της Νατάσας στο σπίτι μαζί με τον Λευτέρη και χωρίς την παρουσία κανενός άλλου, υποδαυλίζει τα ανοργάνωτα σεξουαλικά ένστικτα του νεαρού, ο οποίος προχωρά σε σεξουαλική παρενόχληση και αναγκάζει τη φοβισμένη κοπέλα να δραπετεύσει από το σπίτι.
Αυτή η εξέλιξη των πραγμάτων θα σταθεί μοιραία για την πορεία της οικογένειας. Ο Αντώνης αρνείται οποιαδήποτε επαφή πλέον με τον Λευτέρη και τη μητέρα του, με αποτέλεσμα μάνα και μικρός γιός να μείνουν μόνοι, σε ένα σύμπαν που το γεμίζει η νοσταλγία για το παλιό και ο φόβος για το μέλλον.
Όταν η μητέρα πεθαίνει, ο Αντώνης αναλαμβάνει να επιλέξει τη μοίρα του αδερφού του. Δεν επιτρέπει σε κανένα εμπόδιο να του καταστρέψει την πορεία που έχει δώσει στη ζωή του κι ο εγκλεισμός του Λευτέρη στο ψυχιατρείο είναι η μόνη επιλογή.
Όπως έχει πει ο συγγραφέας «Θα ήθελα τα έργα μου να λειτουργούν σαν ένα ισχυρό αντίδοτο απέναντι στις παθογένειες της ελληνικής κοινωνίας και κατ’ επέκταση της ελληνικής οικογένειας. Να καταδεικνύουν την πάλη ανάμεσα στο άλγος της μνήμης και το άγος της λήθης», έτσι και τα δυο αδέρφια συμβολίζουν και εκφράζουν αυτόν το διπλό ψυχικό πόνο: Ο μεν Αντώνης το άγος της λήθης, ο δε Λευτέρης το άλγος της μνήμης.
Το έργο θεωρείται ένα από τα πλέον εμβληματικά του σύγχρονου ελληνικού δραματολογίου και τον χαρακτηρισμό αυτό δεν τον ενισχύουν μόνο οι θεματικές, που εξακολουθούν να αφορούν άμεσα τον θεατή, αλλά η αρραγής δομή της πλοκής, οι διαστρωματώσεις που φωτίζουν τα χαρακτηριστικά των δραματικών προσώπων, ο καίριος συγχρωτισμός μεταξύ δηκτικού χιούμορ και ανέσπερης ευαισθησίας, η ευγενής και κοπιώδης πρόθεση να συγκεραστεί το ανοίκειο με την αποδοχή του.
Πρόκειται για ένα έργο-ηχηρό χαστούκι στον εφησυχασμό μας, μπροστά σ’ αυτά που συμβαίνουν στη διπλανή μας πόρτα και στην πίσω αυλή του σπιτιού μας. Ένα έργο ζωντανό και σπαρακτικό, γραμμένο από έναν γνώστη της ανθρώπινης ψυχής, που διψά για ελευθερία, όμως την τσαλακώνει η ανάγκη. Ένα έργο που μας βλέπει κατάματα και πρέπει οι θεατές με τη σειρά μας, να το δούμε με τα μάτια της ψυχής.
Οι διορατικοί συν- σκηνοθέτες Μάνος Καρατζογιάννης και Ερμίνα Κυριαζή υποστήριξαν, με την επαγγελματική τους οξυδέρκεια και την πνευματική τους διαύγεια, το τρίγωνο των δυνάμεων που αναπτύσσεται στο κείμενο και διαρθρώνεται κλιμακωτά μέσα από τη σκιαγράφηση των ηρώων: μνήμη-σώμα-ετερότητα. Πετυχαίνουν να προβάλουν την αξία και την εμβέλεια του δραματικού ιστού, με έμπνευση, χωρίς καμία υπερβολή, ακρότητα ή αστοχία και με σεβασμό στην καταιγιστική πλοκή. Έτσι, οι νοηματικοί κώδικες είναι ευανάγνωστοι, πλήρεις συναρπαστικής εικονοποιίας και εσωτερικού προβληματισμού.
Και οι τρεις δραματικοί χαρακτήρες έχουν ισχυρή τη μνήμη, που φέρει την ταυτότητα του ξένου, ο οποίος, όπου κι αν βρίσκεται παραμένει,κατά κάποιο τρόπο, άπατρις: «στη Ρωσία είμαστε γκρέκοι και στην Ελλάδα, Ρώσοι».
Σημάδια από μια χώρα που θα ήθελαν να ξεχάσουν αλλά είναι ανέφικτο, φράσεις και τραγούδια από μια χώρα, στην οποία προσφεύγει τρυφερά το θυμικό και η λογική, και από την οποία οφείλουν να αποκοπούν για να ενσωματωθούν στη νέα πατρίδα, να επιβιώσουν και να αντλήσουν τη χαρά της αποδοχής, της ένταξης στην κοινότητα που το πρέπον είναι να τους εμπεριέχει και, σε ένα βαθμό, να τους προστατεύει.
Βαθιά συναισθηματική παράσταση, με ένα κείμενο που εμπεριέχει πάρα πολλά ζητήματα, όπως : ρατσισμός, ψυχιατρικές ασθένειες και αντιμετώπισή τους, φτώχεια, εκμετάλλευση, σχέσεις μέσα στην οικογένεια, αίσθημα του μη ανήκειν, βία κ.ά.
Σε ένα λιτό σκηνικό ( Άγγελος Αγγελής), που απεικονίζει εύγλωττα την ένδεια της ζωής της Ρήνας και του Λευτέρη, με τα ταιριαστά λιτά καθημερινά τους ρούχα, σε αντίθεση με τους πάντα καλοντυμένους Αντώνη και Νατάσα, γινόμαστε μάρτυρες ενός δράματος που άπαντες σκεφτόμαστε, ενώ το παρακολουθούμε: «αυτό δε θα καταλήξει καλά». Είναι όλα αυτά τα δίπολα των αντιθέσεων, που μας πείθουν ότι ο αδύναμος θα ακολουθήσει ακόμη μια φορά το «πεπρωμένο» του.
Συγκλονιστικός ο Μάνος Καρατζογιάννης στον ρόλο του Λευτέρη, σε μια ερμηνεία που έχει πολύ εκφραστικότητα (ειδικά στα κομμάτια των μονολόγων για πιο προσωπικά ζητήματα) και ένταση ταυτόχρονα, ενσαρκώνοντας ένα παιδί που γεννήθηκε για να κάνει όνειρα και, μέσα από αυτά, να ελπίζει ότι θα γίνει και το περιβάλλον του καλύτερο, όμως η πραγματικότητα το συντρίβει. Ο εξαιρετικός Μάνος Καρατζογιάννης προσεγγίζει την πικρία και την ψυχική του αδυναμία μέσα από ένα πηγαίο χιούμορ, στο οποίο δεν λείπουν ο αυτοσαρκασμός και η τρυφερότητα.
Ομοίως, η μάνα – πολύ καλή η Στέλλα Γκίκα – αποφεύγει τον σκόπελο του μελοδραματισμού, αποδίδει με καθηλωτική απλότητα τις εσωτερικές της συγκρούσεις και επικοινωνεί απόλυτα με τον Δημήτρη Πασσά, ο οποίος δίνει μια αφοπλιστική ερμηνεία στον ρόλο τού φιλόδοξου πρωτότοκου γιου της.
Η σκηνή που καθηλώνει είναι αυτή του θηλασμού. Το γυναικείο στήθος, ως βιολογικό όργανο και πολιτιστικό «σημείο», έχει διττή υπόσταση: είναι πανανθρώπινη ερωτογενής ζώνη και, ταυτόχρονα, είναι ο ιερός μαστός που τρέφει τα μωρά.
Από την εμπειρία του θηλασμού έχει περάσει σχεδόν όλη η ανθρωπότητα. Η μάνα Γη τρέφει τα παιδιά της.
Ως πρωταρχικά σύμβολα της μητρότητας: μαστός και γάλα, όπως και αίμα και μήτρα στον τοκετό, περιβάλλονται από την αύρα του μυστηρίου, του ιερού, του απόλυτα σεβαστού.
Γάλα και αίμα είναι τα πρωταρχικά υγρά της ζωής. Τα ομογάλακτα αδέρφια θεωρούνται πραγματικοί αδελφοί: ήπιαν από το ίδιο γάλα και από το ίδιο στήθος.
Κατά τις λαϊκές αντιλήψεις, γυναίκα που να μην έχει δώσει γάλα στο βρέφος δεν είναι σωστή μητέρα, δεν ανταποκρίνεται στον ιδανικό ρόλο του φύλου της, στα ιερά καθήκοντα της μητρότητας.
Ο παλιμπαιδισμός του Λευτέρη συναντά το ανεκπλήρωτο καθήκον της μητέρας του: να τον θηλάσει, να τον αναθρέψει με τα θρεπτικά υγρά του σώματός της, να βυζάξει το μωρό.
Αυτή η καθηλωτική σκηνή του συμβολικού βυζάγματος είναι «εικόνισμα», επειδή αυτό που δεν έγινε τότε στη Γεωργία, πραγματοποιείται εκ των υστέρων στην Ελλάδα, έστω με συμβολικό τρόπο, στην εφηβεία. Το παιδί ηρεμεί και αποκοιμάται. Ο Λευτέρης δεν έχει γίνει και δε θα γίνει ποτέ άντρας.
Ο Λευτέρης, παρά το όνομά του, δεν ελευθερώνεται ούτε με την αρρώστια του, ούτε με τις βάναυσες εξόδους του, ούτε με τον εγκλεισμό του σε ψυχιατρική κλινική. Η στέρησή του είναι ισόβια και δεν αναπληρώνεται με τίποτε.
Ο Βασίλης Κατσικονούρης χειρίζεται με τρόπο κάπως γκροτέσκο, αλλά με πολύ σεβασμό, τον οποίο μεταδίδει και στο κοινό του, μια ιερή εικόνα, χριστιανική και παγανιστική, και ανακαλεί ένα βίωμα πρωταρχικό και αξέχαστο για τον καθένα, και μας γυρίζει στην αρχή της ζωής: στην αίσθηση και τη γεύση του μητρικού γάλατος.
Στον ρόλο της αρραβωνιαστικιάς, η Ελένη Σακκά, μας πείθει πως βλέπουμε ένα κορίτσι από μια μεγάλη πόλη της ελληνικής επαρχίας, με καλοβαλμένη οικογένεια, σπουδές που γίνονται μόνο για το πτυχίο, μια αφέλεια που πηγάζει από την προστασία του σπιτιού που μεγάλωσε και όνειρα που αρχίζουν και τελειώνουν σε έναν όμορφο σύντροφο και στη δημιουργία οικογένειας, που θα της εξασφαλίσει το «μπράβο» του περίγυρου.
Η σκηνοθεσία επέλεξε μια λιτή γραμμή, εστιάζοντας στους χαρακτήρες των τεσσάρων πρωταγωνιστών και ανεβάζοντας μέσα από τους διαλόγους και τις ιστορίες τους την κλιμάκωση της δράσης, με τέτοιον τρόπο, ώστε η παράσταση κρατάει τον θεατή προσηλωμένο σε όλη τη διάρκειά της, αλλά έξυπνα, με ενέσεις χιούμορ, ώστε δημιουργείται μια ατμόσφαιρα ζοφερή μεν, αλλά γνώριμη στον θεατή, αποφεύγοντας την παγίδα του άκρατου ρεαλισμού- συναισθηματισμού, όπως συναντάμε σε αντίστοιχης θεματικής παραστάσεις.
Αυτό που εισπράττει το κοινό, εν τέλει, είναι μια δυνατή ιστορία-μαρτυρία, με εξαιρετικές συγκρούσεις, μοναδικές κορυφώσεις, αλλά και μια θεατρική παράσταση γεμάτη ελπίδα.
Ο ιστότοπός μας χρησιμοποιεί cookies. Ορισμένα από αυτά είναι απαραίτητα για τη λειτουργία της ιστοσελίδας μας και άλλα μας βοηθούν να παρέχουμε το μέγιστο των υπηρεσιών μας. Επιλέξτε εσείς ποια cookies αποδέχεστε, τα οποία μπορείτε να αλλάξετε οποιαδήποτε στιγμή.
Αποδοχή
Αλλαγή ρυθμίσεων
Cookie Box Settings
Απόρρητο
Cookie Box Settings
Απόρρητο
Σεβόμαστε την ιδιωτικότητά σας
Επιλέξτε εσείς ποια cookies αποδέχεστε.
Ωστόσο, ορισμένα από αυτά είναι αναγκαία για την σωστή λειτουργία της ιστοσελίδας και μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα ορισμένες λειτουργίες να μην είναι πλέον διαθέσιμες. Για πληροφορίες σχετικά με τη διαγραφή των cookies, συμβουλευτείτε τη λειτουργία βοήθειας του προγράμματος περιήγησης.
Μάθετε περισσότερα σχετικά με τα cookies που χρησιμοποιούμε κάνοντας κλικ εδώ
Εδώ μπορείτε να ενεργοποιήσετε ή να απενεργοποιήσετε διαφορετικούς τύπους cookies:
Η ιστοσελίδα θα:
Remember which cookies group you accepted
Αποθηκεύει την ρύθμιση προτιμήσεων των cookies
Επιτρέπει τα cookies περιοδικής λειτουργείας
Πιστοποιεί ότι είστε συνδεμένος στον λογαριασμό σας
Αποθηκεύει την επιλεγμένη γλώσσα
Συγκεντρώνει πληροφορίες τι έχετε εισάγει στις φόρμες επικοινωνίας
Η ιστοσελίδα δεν θα:
Αποθηκεύσει τα στοιχεία της σύνδεσης σας
Αποθηκεύσει τις ρυθμίσεις των μέσων κοινωνικής δικτύωσης
Αποθηκεύσει την επιλεγμένη περιοχή και χώρα σας
Εντοπίσει τις σελίδες επισκέψεων και την αλληλεπίδραση σας με αυτές
Εντοπίσει την τοποθεσία και την περιοχή σας με βάση την διεύθυνση IP
Εντοπίσει τον χρόνο που δαπανάται σε κάθε σελίδα
Προσαρμόσει τις πληροφορίες και τη διαφήμιση στα ενδιαφέροντά σας με βάση π.χ. το περιεχόμενο που έχετε επισκεφτεί προηγουμένως
Συγκεντρώσει στοιχεία προσωπικής ταυτοποίησης, όπως όνομα και τοποθεσία.
Η ιστοσελίδα θα:
Remember which cookies group you accepted
Αποθηκεύει την ρύθμιση προτιμήσεων των cookies
Επιτρέπει τα cookies περιοδικής λειτουργείας
Πιστοποιεί ότι είστε συνδεμένος στον λογαριασμό σας
Αποθηκεύει την επιλεγμένη γλώσσα
Συγκεντρώνει πληροφορίες τι έχετε εισάγει στις φόρμες επικοινωνίας
Αποθηκεύσει τις ρυθμίσεις των μέσων κοινωνικής δικτύωσης
Αποθηκεύσει την επιλεγμένη περιοχή και χώρα σας.
Η ιστοσελίδα δεν θα:
Εντοπίσει τις σελίδες επισκέψεων και την αλληλεπίδραση σας με αυτές
Εντοπίσει την τοποθεσία και την περιοχή σας με βάση την διεύθυνση IP
Εντοπίσει τον χρόνο που δαπανάται σε κάθε σελίδα
Προσαρμόσει τις πληροφορίες και τη διαφήμιση στα ενδιαφέροντά σας με βάση π.χ. το περιεχόμενο που έχετε επισκεφτεί προηγουμένως
Συγκεντρώσει στοιχεία προσωπικής ταυτοποίησης, όπως όνομα και τοποθεσία.
Η ιστοσελίδα θα:
Remember which cookies group you accepted
Αποθηκεύει την ρύθμιση προτιμήσεων των cookies
Επιτρέπει τα cookies περιοδικής λειτουργείας
Πιστοποιεί ότι είστε συνδεμένος στον λογαριασμό σας
Αποθηκεύει την επιλεγμένη γλώσσα
Συγκεντρώνει πληροφορίες τι έχετε εισάγει στις φόρμες επικοινωνίας
Αποθηκεύσει τις ρυθμίσεις των μέσων κοινωνικής δικτύωσης
Αποθηκεύσει την επιλεγμένη περιοχή και χώρα σας
Εντοπίσει τις σελίδες επισκέψεων και την αλληλεπίδραση σας με αυτές
Εντοπίσει την τοποθεσία και την περιοχή σας με βάση την διεύθυνση IP
Εντοπίσει τον χρόνο που δαπανάται σε κάθε σελίδα
Η ιστοσελίδα δεν θα:
Προσαρμόσει τις πληροφορίες και τη διαφήμιση στα ενδιαφέροντά σας με βάση π.χ. το περιεχόμενο που έχετε επισκεφτεί προηγουμένως
Συγκεντρώσει στοιχεία προσωπικής ταυτοποίησης, όπως όνομα και τοποθεσία.
Η ιστοσελίδα θα:
Remember which cookies group you accepted
Αποθηκεύσει τις ρυθμίσεις των μέσων κοινωνικής δικτύωσης
Αποθηκεύσει την επιλεγμένη περιοχή και χώρα σας
Εντοπίσει τις σελίδες επισκέψεων και την αλληλεπίδραση σας με αυτές
Εντοπίσει την τοποθεσία και την περιοχή σας με βάση την διεύθυνση IP
Εντοπίσει τον χρόνο που δαπανάται σε κάθε σελίδα
Προσαρμόσει τις πληροφορίες και τη διαφήμιση στα ενδιαφέροντά σας με βάση π.χ. το περιεχόμενο που έχετε επισκεφτεί προηγουμένως
Συγκεντρώσει στοιχεία προσωπικής ταυτοποίησης, όπως όνομα και τοποθεσία.
Νέα Θάσου5 έτη ago
Νέα Θάσου5 έτη ago
Νέα Θάσου5 έτη ago
Καβάλα5 έτη ago
Νέα Θάσου5 έτη ago
Νέα Θάσου5 έτη ago
Νέα Θάσου5 έτη ago
Ελλάδα5 έτη ago
You must be logged in to post a comment Login