Πολιτισμός

Ομάδα Σημείο Μηδέν: «Πέρσες» του Αισχύλου στο 65ο Φεστιβάλ Φιλίππων

Πρόλογος

Στη σημερινή Ελλάδα όλα έχουν πάει αρκετά χρόνια πίσω, λόγω της οικονομικής δυσχέρειας που βιώνει η χώρα. Πάντοτε σε περιόδους κρίσης η τέχνη ανθεί, δημιουργείται μέσα από δύσκολες καταστάσεις. Πιθανόν, για να βρει ο άνθρωπος αντιστάσεις απέναντι στα δεινά του καλλιεργεί αυθόρμητα την δημιουργική του πλευρά. Είναι ένας τρόπος επιβίωσης. Σε μια τέτοια κατάσταση παρακολουθούμε τη γέννηση πολλών θεατρικών σχημάτων και, ιδιαίτερα ομάδων, που προάγουν το μοντέρνο και το μεταμοντέρνο είδος θεατρικής γραφής πάνω στη σκηνή. Ομάδες που σπάνε την ευθύγραμμη λογική πορεία των πραγμάτων, που κινούνται έξω από τα παραδοσιακά συμβατικά πλαίσια. Μια αντιπροσωπευτική ομάδα των παραπάνω είναι και η « Ομάδα Σημείο Μηδέν».

Υπόθεση

Οι «Πέρσες» είναι η αρχαιότερη από τις σωζόμενες τραγωδίες. Είναι όμως και μία από τις πλέον πολιτικές τραγωδίες. Ο Αισχύλος έγραψε το έργο, ενώ ακόμα βρισκόταν εν εξελίξει ο πόλεμος των Ελλήνων με τους Πέρσες. Ο τραγικός ποιητής, ο οποίος είχε πολεμήσει ο ίδιος εναντίον των Περσών, δεν προσπάθησε μ’ αυτό το έργο να πανηγυρίσει την νίκη των Ελλήνων επί των Περσών, αλλά να προειδοποιήσει και να επιστήσει την προσοχή των συμπολιτών του στις συνέπειες της αλαζονείας και του άκρατου επεκτατισμού. Άλλωστε, η υπερεκτίμηση των δυνάμεων και η απαξίωση του εχθρού ήταν αυτά που είχαν οδηγήσει τους Πέρσες στην καταστροφή. Δυστυχώς, οι προειδοποιήσεις του Αισχύλου δε βρήκαν ευήκοα ώτα στην Αθήνα, με αποτέλεσμα, μερικά χρόνια αργότερα, τη συντριπτική ήττα των Αθηναίων στον Πελοποννησιακό πόλεμο.

Μοναδική στην αρχαία δραματουργία που πραγματεύεται ένα ιστορικό γεγονός είναι η τραγωδία του Αισχύλου «Πέρσες» (472 π.Χ.): Αφορά στη Ναυμαχία της Σαλαμίνας (480 π.Χ.) και την καταστροφή του περσικού στόλου από τις ελληνικές δυνάμεις. Γραμμένη λίγα χρόνια μετά από τον ποιητή που ήταν αυτόπτης μάρτυρας, απευθυνόταν (τότε) σε ένα κοινό που το είχε ζήσει, που είχε συμμετοχή σ’ αυτό. Ο Αισχύλος παρουσιάζει τα γεγονότα μέσα από τα μάτια των ηττημένων Περσών: Καθοριστικός ο ρόλος του Χορού των Γερόντων με τους οποίους συνομιλούν η βασίλισσα Άτοσσα, ο Ξέρξης, ένας Αγγελιοφόρος και το είδωλο του βασιλιά Δαρείου. Ένας ύμνος στην ελευθερία και την δημοκρατία απέναντι στη μοναρχία και την ελευθερία.

Η παράσταση

Μετά από την εξαιρετικά επιτυχημένη τριετή (2019-2021) παρουσίαση της «Αντιγόνης» του Σοφοκλή, η Ομάδα Σημείο Μηδέν συνεχίζει την έρευνά της στα θεμελιώδη κείμενα της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας παρουσιάζοντας αυτή τη φορά, την παλαιότερη σωζόμενη τραγωδία, τους «Πέρσες» του Αισχύλου.

Για την παράσταση πραγματοποιήθηκε πολύμηνο εργαστήριο εστιασμένο στην αρχαία τραγωδία, σύμφωνα με τον τρόπο δουλειάς και προετοιμασίας της Ομάδας Σημείο Μηδέν και του σκηνοθέτη Σάββα Στρούμπου, μαθητή του Θόδωρου Τερζόπουλου, βοηθού σκηνοθεσίας του και με συμμετοχή του, εκτός των άλλων, στην περίφημη παράσταση του Τερζόπουλου «Πέρσες», του 2003, που ταξίδεψε στα πέρατα του κόσμου.

Φορμαλιστικό θέατρο στην ορχήστρα του αρχαίου θέατρου των Φιλίππων δεν είναι η πρώτη φορά που βλέπουμε. Ο δάσκαλος του σκηνοθέτη και γκουρού του σωματικού θέατρου, Θόδωρος Τερζόπουλος, είχε φέρει την παράστασή του «Βάκχες», το 1986, και οι θεατές που αγαπάμε το θέατρο κοινωνήσαμε και αυτό το είδος, το οποίο πρώτος δίδαξε στην οικουμένη ο διάσημος φιλόσοφος, συγγραφέας και σκηνοθέτης Tadashi Suzuki.

Σωματικό θέατρο ή γλώσσα του σώματος είναι εκείνη η υποκριτική μέθοδος που έχει ως βασικό συστατικό το σώμα του ηθοποιού, το οποίο αποτελεί το βασικότερο από τα υλικά για μια παράσταση. Υλικά κινητικά, χειρονομιακά, σημασιακά, μιμητικά, χορευτικά, ακροβατικά και φωνητικά. Σωματικό και όχι λεκτικό πλαίσιο, όταν τα πάντα διατυπώνονται μέσα από τις εκφράσεις του σώματος και του προσώπου. Βέβαια, τα λόγια δεν απουσιάζουν παντελώς, απλά είναι ελάχιστα και βγαίνουν μέσα από σπαράγματα λόγου.

Όλα αυτά δίνονται στους «Πέρσες» του Στρούμπου, μέσα από μια ερευνητική επεξεργασία. Γύρω από αυτή την έννοια εμπλέκονται και άλλες τεχνικές υποκριτικής, όπως η μίμηση και το χοροθέατρο.

Ο πρωτομάστορας σωματικού θέατρου, ο Αρτώ, θέτει ένα καλλιτεχνικό και ρητορικό ζήτημα λέγοντας: ‹‹Βέβαια, γνωρίζω καλά πως η γλώσσα της χειρονομίας και της στάσης, ο χορός, η μουσική είναι λιγότερο ικανές να διευκρινίσουν έναν χαρακτήρα, να αφηγηθούν τις σκέψεις ενός ατόμου, να εκθέσουν συνειδησιακές καταστάσεις με την ακρίβεια και την καθαρότητα που θα το κάνει η γλώσσα των λέξεων. Όμως, ποιος το είπε ότι το θέατρο δημιουργήθηκε με προορισμό να κάνει αναλύσεις χαρακτήρων, να λύνει τις ανθρώπινες συγκρούσεις ανάμεσα στον έρωτα και το καθήκον, ας πούμε, ποιος το είπε ότι προορισμός του θεάτρου είναι να μάχεται για προβλήματα επίκαιρα είτε ψυχολογικά, αυτά που έχει μονοπώλιο το σύγχρονό μας θέατρο;››.

Ο σκηνοθέτης Σάββας Στρούμπος δήλωσε για την παράσταση:

«Οι “Πέρσες” είναι η τραγωδία που θέτει με βαθιά ποιητικό και κριτικό τρόπο το τραυματικό δίπολο πόλεμος-εξουσία. Αντιμετωπίσαμε το υλικό μέσα από το τοπίο της Νέμεσης, της θεϊκής εκδίκησης και τιμωρίας. Τραγικός ήρωας είναι οι ίδιοι οι Πέρσες. Παρά το αδιέξοδο της κατάστασής τους, καταλαμβάνονται από την παραφορά της υπεροπλίας τους. Από την τερατώδη τάση τους για ολοένα και περισσότερη δύναμη, πλούτο και εξουσία. Όσο αρνούνται να λειτουργήσουν αναστοχαστικά, να βγάλουν συμπεράσματα από την καταστροφή που βιώνουν, τόσο το αδιέξοδο εντείνεται και οδηγούνται στην τρέλα· καθώς οδηγούνται στην τρέλα η μόνη δυνατή διέξοδος γι’ αυτούς είναι ο άνευ όρων και ορίων θρήνος».

Σώμα και ψυχή στην ορχήστρα του αρχαίου θέατρου των Φίλιππων. Οι ηθοποιοί της ομάδας ερμηνεύουν ρόλους με διαρκή οίστρο και σωματική, φωνητική ένταση και, ταυτόχρονα, είναι μέλη του Χορού. Είναι όλοι τους εξοπλισμένοι στο έπακρον με την τεχνική του σωματικού θέατρου και αποδίδουν εξίσου εντυπωσιακά τη σκηνοθετική οδηγία, ώστε το κοινό παρακολουθεί καθηλωμένο τα δρώμενα.

Η μέθοδος Tadashi Suzuki απογειώνει το κείμενο του Αισχύλου και τη σκηνική πράξη. Ωστόσο, ο σκηνοθέτης δε διστάζει να την «τραυματίσει» με υπερρεαλιστικές ρωγμές, στις οποίες εισχωρούν από στοιχεία «σεληνιασμού», μέχρι λαρυγγισμοί- μοιρολόγια. Πολλή δουλειά, εξαντλητικές – υποθέτω – προετοιμασίες, αλλά ένα εντυπωσιακό αποτέλεσμα που κρατάει δέσμιους τους θεατές στο δράμα της Άτοσσας, στον θρήνο των Περσών, στο φάντασμα του Δαρείου, στην απολογία του Ξέρξη, στα έξι, εντέλει, άρτια εκπαιδευμένα σώματα και διαφράγματα -φωνητικές μηχανές των μελών της ομάδας.

Η Κατερίνα Παπαγεωργίου φιλοτέχνησε τη λιτή σκηνογραφία (δώδεκα ξύλινοι πάσσαλοι που σηματοδοτούν τα τείχη Σουσών), τα εξαιρετικά ιαπωνικής έμπνευσης κοστούμια, ο Κώστας Μπεθάνης επιμελήθηκε τους χαμηλούς φωτισμούς, ο Ζήσης Σέγκλιας τον ήχο και όλοι δημιούργησαν ένα γεμάτο δονήσεις, ατμοσφαιρικό, ενδιαφέρον, μυσταγωγικό σύμπαν, απλωμένο ανεμπόδιστα στον ανοικτό κάμπο των Φιλίππων, όπου πορεύτηκαν οι «Πέρσες» και δώρισαν μια ιδιαίτερη παράσταση στο 65ο ντόπιο Φεστιβάλ.

Βιογραφικό Σάββα Στρούμπου (απαραίτητο στο παρόν άρθρο)

Ο Σάββας Στρούμπος (σκηνοθέτης και μεταφραστής) γεννήθηκε στην Αθήνα το 1979. Αποφοίτησε από τη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου (2002). Έκανε τις μεταπτυχιακές του σπουδές στο πανεπιστήμιο του Exeter της Αγγλίας (2003) ως υπότροφος του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης. Ως βοηθός σκηνοθέτη του Θόδωρου Τερζόπουλου συμμετείχε στις παρακάτω παραστάσεις: “Πέρσες” του Αισχύλου στο Κέντρο Meyerhold της Μόσχας (2003), “Οιδίπους Τύραννος” του Σοφοκλή στο θέατρο Alexandritsky της Αγίας Πετρούπολης (2006), “Προμηθέας Δεσμώτης” του Αισχύλου στην Κρατική Ακαδημία Δραματικής Τέχνης του Πεκίνου (2008), “Αντιγόνη” του Σοφοκλή στην Κρατική Ακαδημία Δραματικής Τέχνης του Πεκίνου (2011). Ως ηθοποιός συμμετείχε με το θέατρο Άττις, σε σκηνοθεσία Θόδωρου Τερζόπουλου στις παρακάτω παραστάσεις: “Άμλετ, μια μαθητεία” του Μπορίς Πάστερνακ (2003), “Προμηθέας Δεσμώτης” του Αισχύλου (2003), “Επίγονοι” του Αισχύλου (2004), “Τρίπτυχο” του Σάμουελ Μπέκετ (2004), “Αίας η Τρέλλα” – διασκευή της τραγωδίας του Σοφοκλή “Αίας” (2004), “Τελευταία Μάσκα” του Κώστα Λογαρά (2006), “Πέρσες” του Αισχύλου (2006), “Η Κασσάνδρα απευθύνεται στους νεκρούς” του Μάριου Ποντίκα (2007), “Αίας η Τρέλλα – β’ εκδοχή” (2008), “Προμηθέας Δεσμώτης” του Αισχύλου (2010), “Προμηθέας Δεσμώτης του Αισχύλου – νέα εκδοχή” (2011). Με την ομάδα “Σημείο Μηδέν” σκηνοθέτησε και μετέφρασε: Φραντς Κάφκα, “Στη Σωφρονιστική Αποικία, Χώρος Ιστορικής Μνήμης – πρώην κρατητήρια Γκεστάπο” (2009), Ουίλλιαμ Σαίξπηρ, “Όπως Σας Αρέσει” (ελεύθερη διασκευή), “studio Κινητήρας” (2010), Αντονέν Αρτώ, “Για να τελειώνουμε με την υπόθεση του θεού, Ablock fest” (2010), Αλμπέρ Καμύ “Οι Δίκαιοι”, “Χώρος Ιστορικής Μνήμης – πρώην κρατητήρια Γκεστάπο” (2011). Για το Φεστιβάλ Γ. Ρίτσου του Μουσείου Πολιτικών Εξορίστων Άη-Στράτη σκηνοθέτησε το δραματοποιημένο ποίημα “Αίας-Τέταρτη Διάσταση” (2009). Στα πλαίσια του Forum Σύγχρονης Δραματουργίας του Ε.Κ.Δ.Ι.Θ επιμελήθηκε σκηνοθετικά την “Κασσάνδρα” του Σέρχιο Μπλάνκο (2010) και το “Χρήμα; Φέρ’ το δω!” των Andreas Sauter & Bernhard Studlar (2011).

Επίλογος

Το θέατρο είναι εξαρχής, βέβαια, ο απόλυτος τόπος και χρόνος της ετερότητας. Οι βασιλιάδες παρουσιάζονται αλλόφρονες, οι γυναίκες εξεγερμένες και οργισμένες, οι θεοί έχουν πάθη ανθρώπινα, οι δούλοι περνάνε για αφέντες. Το θέατρο διεκδικεί, θα λέγαμε, την κοινωνική και υπαρξιακή χειραφέτηση του ανθρώπου με τρόπο βιοπολιτικό.

Όπως επισήμανε ο σκηνοθέτης της παράστασης: «η μετάφραση του Γιώργου Μπλάνα υπήρξε σημαντική πηγή έμπνευσης στο ταξίδι αυτό. «Έχουμε κρατήσει σχεδόν όλο το κείμενο, προσθέτοντας και κάποια λίγα θρηνητικά μέρη του αρχαίου κειμένου, των οποίων η ποιητική συμπύκνωση είναι μοναδική. Πιστεύω ότι δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι ως λαός έχουμε γεννήσει την τραγωδία, την τραγική οπτική της ύπαρξης του ανθρώπου μέσα στον κόσμο. Ως λαός γνωρίζουμε τι είναι το τραύμα σε επίπεδο ύπαρξης και ιστορίας, γνωρίζουμε την έννοια της καταστροφής, της προσφυγιάς, της εξορίας. Αλλά και το όνειρο, η προσδοκία, ο αγώνας για τη διεκδίκηση της ζωής, δεν μας είναι άγνωστα, παρ’ όλη την κίνηση ιστορικής αμνησίας που υφιστάμεθα τις τελευταίες δεκαετίες. Για μένα η αρχαία τραγωδία είναι ο ορισμός του ανθρώπινου πολιτισμού. Χρειάζεται πάντα να γυρνάμε στην τραγική οπτική του ανθρώπου μέσα στον κόσμο για να βρίσκουμε τον προσανατολισμό μας».

Συντελεστές:

Μετάφραση: Γιώργος Μπλάνας

Σκηνοθεσία: Σάββας Στρούμπος

Σκηνική εγκατάσταση, κοστούμια: Κατερίνα Παπαγεωργίου

Φωτισμοί: Κώστας Μπεθάνης

Ηχοτοπίο: Ζήσης Σέγκλιας

Δραματολόγος: Μαρία Σικιτάνο

Κατασκευή κοστουμιών: Ελένη Χασιώτη

Μακιγιάζ: Βιργινία Τσιχλάκη

Βοηθός σκηνοθέτη: Σπύρος Μπέτσης

Φωτογραφίες παράστασης: Γιάννης Χατζηαντωνίου

Επικοινωνία: Μαριάννα Παπάκη, Νώντας Δουζίνας

Ηθοποιοί:

Κορυφαία Χορού: Ρόζυ Μονάκη

Άτοσσα: Έβελυν Ασουάντ

Αγγελιαφόρος: Μπάμπης Αλεφάντης, Άννα Μαρκά Μπονισέλ

Δαρείος: Έλλη Ιγγλίζ

Ξέρξης: Ντίνος Παπαγεωργίου

Χορός: Η ομάδα

Πρόγραμμα περιοδείας

Τετάρτη 17 Αυγούστου | Καβάλα | Αρχαίο Θέατρο Φιλίππων

Τετάρτη 24 Αυγούστου | Καλαμάτα | Κάστρο Καλαμάτας | Σε συνεργασία με το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Καλαμάτας

Πέμπτη 1^η Σεπτεμβρίου | Άρτα (Προαύλιος Χώρος του Ι. Ν. Παναγίας Παρηγορήτισσας) | Σε συνεργασία με τον Μουσικό-Φιλολογικό Σύλλογο «Ο Σκουφάς» | Υπό την αιγίδα του Δήμου Αρταίων

Δευτέρα 12 Σεπτεμβρίου | Αθήνα – Πετρούπολη | Θέατρο Πέτρας | Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του Διεθνούς Φεστιβάλ Πέτρας

*Για τους νέους σταθμούς της περιοδείας, θα σταλεί προσεχώς σχετική ενημέρωση

ΠΑΥΛΟΣ ΛΕΜΟΝΤΖΗΣ

Πηγή: KavalaWebNews

Πολιτισμός

«Big in Japan» στο «Μικρό» της Μονής Λαζαριστών από το Κ.Θ.Β.Ε.

ΚΡΙΤΙΚΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΑΥΛΟ ΛΕΜΟΝΤΖΗ

Στη χώρα μας γνωρίσαμε το κλασικό Ιαπωνικό θέατρο σε αθηναϊκή παράσταση στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού στο μακρινό 1965. Τότε, πολλοί από τους θεατές δεν ήταν σε θέση να αντιληφθούν την αφαιρετική του οπτική και την ιαπωνική κοσμοθεωρία που έφερε από τη χώρα του ανατέλλοντος ήλιου. Έκτοτε, έχουν παρουσιαστεί διάφορα έργα.

Το Κ.Θ.Β.Ε. στη νέα σαιζόν ξαναφέρνει στο κοινό της Θεσσαλονίκης το Ιαπωνικό θέατρο, μέσω κειμένων και θεατρικών στοιχείων που ήταν προσφιλή στη χώρα του, από τον 19^ο αιώνα, όπως οι περίφημες μάσκες του «Θεάτρου Νο».

Οι ιστορίες που ξεδιπλώνονται μπροστά στα μάτια μας είναι πέντε και η καθεμία καταπιάνεται με ένα ακραίο φαινόμενο. Η συγγραφέας Κατερίνα Λούβαρη Φασόη γράφει στο πρόγραμμα: «άνθρωποι που εξαφανίζονται, άνθρωποι που πεθαίνουν πάνω στη δουλειά, άνθρωποι έγκλειστοι στα σπίτια τους για χρόνια, ηλικιωμένοι και ηλικιωμένες που προσπαθούν να ζήσουν αξιοπρεπώς τα τελευταία χρόνια της ζωής τους και επιλέγουν να φυλακιστούν, διαπράττοντας μικροαδικήματα, άνθρωποι που βρίσκουν γαλήνη αυτοκτονώντας στο περίφημο «δάσος των αυτοκτονιών». Η σύνδεση μεταξύ τους γίνεται από τον κομπέρ, ο οποίος μάς ζητά να απολαύσουμε αυτές τις «παράξενες και εξωτικές ιστορίες», που δεν έχουν καμία όμως σχέση με τη δική μας πραγματικότητα. ΄Η μήπως όχι;

Υπόθεση

Ο όρος «Ομπάσουτε» αναφέρεται στο έθιμο που υπήρχε στην Ιαπωνία στο μακρινό παρελθόν, σύμφωνα με το οποίο ένας ασθενικός, εξασθενημένος ή ηλικιωμένος μεταφερόταν σε ένα βουνό, ή κάποια άλλη απομακρυσμένη και έρημη περιοχή και αφηνόταν εκεί να πεθάνει, από αφυδάτωση και πείνα, ενέργεια η οποία παρέπεμπε αναπόφευκτα σε μια μορφή ευθανασίας. Η πρακτική αυτή ήταν πιο συχνή σε περιόδους ξηρασίας και λιμού, και μερικές φορές ελάμβανε χώρα μετά από εντολή των φεουδαρχών αξιωματούχων. Ορισμένες παραδοσιακές ιαπωνικές εγκυκλοπαίδειες ισχυρίζονται ότι αποτελούσε θέμα κάποιου μύθου, αλλά μάλλον δεν φαίνεται πως αποτελούσε κοινή πρακτική. Σύμφωνα με την παράδοση, το δάσος Aokigahara στη βάση του όρους Φούτζι, ήταν κάποτε μια συνηθισμένη τέτοια περιοχή. Το Ubasute, όμως, ανεξάρτητα από την ιστορία του, άφησε το σημάδι του στην ιαπωνική λαογραφία, όπου αποτελεί τη βάση πολλών μύθων και ποιημάτων.

Έμπνευση για την Κατερίνα Λούβαρη- Φασόη για το έργο “Big in Japan”, στάθηκε η χώρα του ανατέλλοντος ήλιου, όπου τα ακραία κοινωνικά φαινόμενα που συναντώνται στην σύγχρονη Ιαπωνία, μιλάνε για το χάος και την απελπισία, στην οποία είναι βουτηγμένος ο άνθρωπος σήμερα. Μέσα σε έναν κόσμο που τρέχει με ταχύτητες ιλίγγου, που τα όνειρα χάνονται στο όνομα του κέρδους, που λατρεύονται σαν θεοί οι έννοιες της ανάπτυξης, της ανταγωνιστικότητας και της παραγωγικότητας, ο άνθρωπος αναρωτιέται: «αξίζει να ζω έτσι όπως ζω, κι αν όχι, η λύση είναι η παραίτηση ή η μάχη για να αλλάξω τη ζωή μου;».

Η παράσταση

Ο μέσος Ιάπωνας είναι όντως διαφορετικός από τον μέσο Έλληνα: ζει περισσότερο, τρέφεται πιο υγιεινά, είναι πιο ευγενικός, πιο πειθαρχημένος και πιο εργατικός. Ένας λευκός Δυτικός μπορεί πράγματι να απολαύσει στην Ιαπωνία τον επίγειο παράδεισο: βρίσκεται διαρκώς στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος και έχει τη δυνατότητα να γευτεί όλες τις υπέροχες και ελκυστικές πτυχές της χώρας, χωρίς ποτέ να έρθει σε επαφή με καμία από τις αρνητικές της εκφάνσεις. Και εδώ ακριβώς ελλοχεύει ο κίνδυνος της παραπλάνησης: το γεγονός ότι ο Δυτικός τουρίστας ελάχιστα αντιλαμβάνεται κάποια πράγματα, δε σημαίνει ότι αυτά δεν υπάρχουν.

Στη σπονδυλωτή παράσταση του Κ.Θ.Β.Ε. ο Παντελής Δεντάκης σκηνοθετεί πέντε ιστορίες, έτσι όπως τις έγραψε η Κατερίνα Λούβαρη, δίνει φως στο σκοτεινό κομμάτι της σύγχρονης Ιαπωνίας και απομυθοποιεί τις εικόνες με τους ατρόμητους σαμουράι και τις αισθησιακές γκέισες, τις εικόνες με τους πανέμορφους παραδοσιακούς ναούς στο Κιότο και κείνες με το διαστημικό, υπερ-αστικό τοπίο του Τόκυο. Μας δίνει τις πέντε θεματικές ιστορίες, υιοθετώντας το φορμαλιστικό θέατρο στη συνθήκη των δράσεων:

«Θάνατος από υπερβολική εργασία». Η Ιαπωνία έχει υιοθετήσει μια κουλτούρα υπερβολικής εργασίας, με τους εργαζόμενους να αναφέρουν ώρες τιμωρίας και υψηλή πίεση από τους προϊστάμενους τους, σύμφωνα με το Υπουργείο Υγείας, Εργασίας και Πρόνοιας.

Αυτές οι συνθήκες στην εργασία έχουν προκαλέσει ένα φαινόμενο που ονομάζεται «karoshi» ή «θάνατος από υπερβολική εργασία» – το οποίο οδήγησε σε νομοθεσία που αποσκοπεί στην πρόληψη του θανάτου και των τραυματισμών από υπερβολικές ώρες εργασίας.

«Ψευδαίσθηση ισότητας». Θεωρητικά, η ισότητα των φύλων είναι αναγνωρισμένη και εγγυημένη από το ιαπωνικό Σύνταγμα. Στην πράξη η Ιαπωνία παραμένει μία πατριαρχική κοινωνία και, παρότι τα πράγματα έχουν αλλάξει συγκριτικά με παλαιότερες εποχές, οι κοινωνικοί ρόλοι του άνδρα και της γυναίκας παραμένουν διακριτοί για μεγάλο αριθμό Ιαπώνων. Το να ασχολείται μία γυναίκα αποκλειστικά με τα οικοκυρικά αποτελεί καθόλα σεβαστή και ουσιαστική απασχόληση στην Ιαπωνία, καθώς και επιδίωξη εκατομμυρίων νεαρών κοριτσιών. Τα πράγματα αρχίζουν να «στραβώνουν» όταν οι γυναίκες επιχειρούν να αφήσουν πίσω τον παραδοσιακό τους ρόλο και να επιδιώξουν μία επαγγελματική καριέρα. Τα εμπόδια που τίθενται στο δρόμο τους είναι πολλά και μεγάλα.

«Κορίτσια για πούλημα και ηλικιωμένοι για πέταμα». Μία από τις πιο αποκρουστικές πλευρές μιας κατά τα άλλα υπέροχης χώρας, είναι για εμάς η «αντικειμενοποίηση» εκατοντάδων κοριτσιών εφηβικής και μετεφηβικής ηλικίας, που προσφέρονται θυσία στο βωμό της βιομηχανίας του θεάματος, μόνο και μόνο για να ξεχαστούν όταν βγει η «επόμενη φουρνιά» και να καταλήξουν νεαρές γυναίκες με αβέβαιο μέλλον.

Ένα ακραίο και απάνθρωπο φαινόμενο είναι επίσης, η περιθωριοποίηση των ανίκανων για εργασία ηλικιωμένων σε βαθμό απομόνωσης, φυλάκισης έως θανάτου. Τραγικό για μια χώρα με τόσα βήματα μπροστά στην τεχνολογία και στον άνετο τρόπο ζωής.

Η παράσταση, πιστή στην avant-garde φόρμα ιαπωνικού θεάτρου, μας δίνει σκηνές ρεαλιστικές, ρομαντικές, μουσικοχορευτικές, όπου, βεβαίως, η μάσκα και το κυκλόραμα στο βάθος είναι πρωταγωνιστές. Οι ερμηνείες όλων των ηθοποιών του ΚΘΒΕ, εξαιρετικές, ακολουθούν πειθαρχημένα τις σκηνοθετικές οδηγίες και εκθέτουν συμπεριφορές εγγεγραμμένες σε ιδιαίτερες χειρονομίες της χώρας αναφοράς, την Ιαπωνία.

Πολύ καλός ο Βασίλης Σπυρόπουλος στο πρώτο θέμα «άνθρωποι που εξατμίζονται», απολαυστικός ο κομπέρ του Γιάννη Τομάζου, ως συνδετικός κρίκος των ιστοριών, αλλά και οι υπόλοιποι ηθοποιοί υπηρετούν τους ρόλους τους αξιοπρόσεκτα.

Παράδειγμα, οι Ιωάννα Παγιατάκη και Εμμανουέλλα Καμπίτση στο θέμα: «πεθαίνοντας στη δουλειά» κερδίζουν τις εντυπώσεις, ως σπαρακτική μάνα η πρώτη που χάνει τον γιο της σε ώρα εργασίας, ρομποτάκι η δεύτερη, που σπάει τους κανόνες και κάνει την επανάστασή της.

Ακόμα, ο Ιορδάνης Αϊβαζόγλου, η Αίγλη Κατσίκη και η Ιωάννα Δεμερτζίδου είναι αρκούντως ικανοποιητικοί ως Μοναχός, Φίλιπ και Σεσίλ, αντίστοιχα.

Επιστρέψτε μου, ωστόσο, να επαινέσω ιδιαίτερα τους Χρίστο Στυλιανού και Κωνσταντίνο Χατζησάββα, για την υποκριτική τους πιστότητα ως υπέργηροι, πάμφτωχοι Ιάπωνες στο τελευταίο θέμα της παράστασης. Ένα έξοχο δίδυμο, θαρρείς βγαλμένο από το «Μάπετ σόου», που προτιμούν τη σιγουριά των συσσιτίων της φυλακής από την καθημερινή τους μίζερη ζωή.

Η σκηνοθεσία ιχνηλατεί τη σκοτεινή πλευρά της γιαπωνέζικης καθημερινής ζωής, αναζητώντας τα αίτια της ακραίας συμπεριφοράς στη χώρα των χρυσανθέμων και συμπυκνώνει, σε μια συνθήκη ξένη προς σε μας, αλλά ανοικτή σε αναγνώσεις, κοινωνικοπολιτικές-οικονομικές καταστάσεις που, ας δεχτούμε ότι γευτήκαμε εκ του σύνεγγυς, εφόσον ο άνθρωπος όπου γης, έχει τις ίδιες αδυναμίες, τις αυτές ψυχικές, συναισθηματικές ή συμφερολοντογικές εκδηλώσεις, όπως: εκμετάλλευση εργατών, κοινωνικές ιδιόμορφες συναναστροφές, πηγαίο έρωτα, μοναξιά, γηρατειά και εγκατάλειψη, στιγμές ευτυχίας, ποικιλία αισθημάτων, χρήμα- δύναμη ή κατάρα, γραφειοκρατία, δεδομένα αλγόριθμων, ψυχαγωγία σε βαθμίδες, φύση, δομημένο περιβάλλον, εικονική πραγματικότητα.

Αυτά τα σπαράγματα χειρονομιών, κίνησης, τραγουδιών, ζωντανεύουν μια θεατρική ατμόσφαιρα ρεαλιστικών και ονειρικών υπομνήσεων και υπονοήσεων αρχαίου και σύγχρονου τρόπου. Ο Σταύρος Γασπαράτος με τη μουσική και η Κική Γραμματικοπούλου με τις μάσκες, τα σκηνικά και τα κοστούμια, συμβάλλουν σε υπερθετικό βαθμό στην εδραίωση αυτής της ατμόσφαιρας.

Οι ήρωες των πέντε θεματικών κινούνται σε ένα ενδιαφέρον μεταιχμιακό πεδίο ερμηνευτικό, όπως εύστοχα υπογραμμίστηκε και σκηνοθετικά: εγγύτητα και απόσταση, βραδύτητα και ταχύτητα, εσωστρέφεια συστολής, διστακτικότητα αλλά και έκρηξη πιεσμένων θυμικών αντιδράσεων, καθημερινότητα, ιερή υπέρβαση.

Επίλογος

Πρόκειται για ένα γλυκόπικρο δράμα πολλαπλής απελευθέρωσης (συναισθηματικής, σεξουαλικής, γυναικείας υποβάθμισης, ηλικιακής περιθωριοποίησης) με δεξιοτεχνική σεναριακή ισορροπία, αφηγηματική ευαισθησία και πλήθος σκηνοθετικών ευρημάτων.

Συντελεστές

Κείμενα: Κατερίνα Λούβαρη Φασόη
Σκηνοθεσία: Παντελής Δεντάκης
Σκηνικά – κοστούμια: Κική Γραμματικοπούλου
Σκηνικά: Δανάη Πανά
Μουσική: Σταύρος Γασπαράτος
Κίνηση: Λένα Μοσχά
Φωτισμοί – Βίντεο: Αποστόλης Κουτσιανικούλης
Σχεδιασμός – Κατασκευή μασκών: Μάρθα Φωκά
Βοηθός σκηνοθέτη: Κατερίνα Λούβαρη Φασόη
Οργάνωση παραγωγής: Μαρίνα Χατζηιωάννου
Θεατρικό μακιγιάζ: Μαντώ Καμάρα
Φωτογραφίες: MikeRafail (ThatLongBlackCloud)

Διανομή: Ιορδάνης Αϊβάζογλου (Μοναχός), Ιωάννα Δεμερτζίδου (Σεσίλ), Εμμανουέλα Καμπίτση (Έμμα, Νέα στο σούπερ μάρκετ), Αίγλη Κατσίκη (Φίλιπ, Γυναίκα), Ιωάννα Παγιατάκη (Μάγια, Μανού), Βασίλης Σπυρόπουλος (Νάγκο), Χρίστος Στυλιανού (Ο γέρος), Γιάννης Τομάζος (Υπάλληλος, Νέος στο σούπερ μάρκετ, Κομπέρ), Κωνσταντίνος Χατζησάββας (Ρον, Ο λίγο πιο μεγάλος γέρος)

Έκτακτες αντικαταστάσεις: Ελένη Γιαννούση, Μαρία Καραμήτρη, Χρήστος Παπαδημητρίου

ΠΑΥΛΟΣ ΛΕΜΟΝΤΖΗΣ

Πηγή: KavalaWebNews

Πολιτισμός

Νέα εκπαιδευτικά προγράμματα από το Δημοτικό Ωδείο Καβάλας

Την Δευτέρα 18 Σεπτεμβρίου 2023 και ώρα 19:00 στο κτίριο του Δημοτικού Ωδείου Καβάλας πραγματοποιήθηκε συνέντευξη τύπου από τον Διευθυντή του Δημοτικού Ωδείου Καβάλας κ. Φώτη Κουτσοθόδωρο.

Ο Διευθυντής του ΔΩΚ παρουσίασε τα νέα εκπαιδευτικά προγράμματα ενόψει της έναρξης της νέας σχολικής χρονιάς και μεταξύ άλλων ανέφερε τα εξής: «Όπως θα έχετε παρατηρήσει το Δημοτικό Ωδείο Καβάλας συμμετέχει ενεργά στα πολιτιστικά δρώμενα της πόλης είτε άμεσα οργανώνοντας το ίδιο συναυλίες και σεμινάρια είτε συνεισφέροντας και στηρίζοντας πολιτιστικές εκδηλώσεις διαφόρων συλλογών και φορέων της Καβάλας. Σε αυτή τη λογική θα κινηθούμε και φέτος με καλή και έγκαιρη οργάνωση. Το Ωδείο αυτά τα χρόνια, αυτά τα δύσκολα για το πολιτισμό και την εκπαίδευση χρόνια, έχει μια σταθερή πορεία διατηρώντας την δυναμική του, εκσυγχρονίζοντας την λειτουργία του και δημιουργεί ένα νέο μοντέλο διοίκησης και διαχείρισης.

Το 2023-24 το Ωδείο υποδέχεται μια νέα ηλικιακή ομάδα μέσω του νέου τμήματος, της Μουσικοκινητικής Αγωγής. Για πρώτη φορά στα πλαίσια της Ωδειακής εκπαίδευσης εντάσσεται το πρόγραμμα που αφορά και ηλικίες από 9 μηνών έως 4 ετών. Τα Τμήματα μουσικοκινητικής αγωγής που θα λειτουργήσουν στο ΔΩΚ θα είναι τα εξής: Τμήμα Α: 9 μηνών- 1,5 Χρονών, Τμήμα Β: 1,5-3 χρονών και Τμήμα Γ: 3-4 χρονών. Το μάθημα επιμελείται και διδάσκει η νέα καθηγήτρια του ΔΩΚ κα. Αφροδίτη Μαζαράκη.

Έτσι και φέτος και μετά από μια χρονιά που το Ωδείο διοργάνωσε πάνω από 60 συναυλίες και σεμινάρια καθώς και το εορταστικό του πρόγραμμα με αφορμή τα 85 χρόνια λειτουργίας του συμπεριλαμβάνει στο πρόγραμμά του συναυλίες και σεμινάρια με καταξιωμένους μουσικούς και διδάσκοντες από Ελλάδα και εξωτερικό.

Η αρχή γίνεται με 2 συναυλίες εντός του Οκτωβρίου . Η πρώτη στη 1 Οκτωβρίου στην Μεγάλη Λέσχη θα φιλοξενηθούν η βιολονιστρια Δανάη Παπαματθαίου-Ματσκε και ο καταξιωμένος πιανίστας και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας Uwe Matske. Επίσης μέσα στον Οκτώβριο θα πραγματοποιηθεί ένα ρεσιτάλ κιθάρας με τον υποφαινόμενο.

Ο Νοέμβριος είναι μήνας στον οποίο το ΔΩΚ συμμετέχει στη διοργάνωση του Cosmoclassical ενώ τον μήνα Δεκέμβριο θα πραγματοποιηθεί το καθιερωμένο Jazz meeting σε συνεργασία με του Σουηδικό Σπίτι Καβάλας, το Σουηδικό Ινστιτούτο Αθηνών και το Ιόνιο Πανεπιστήμιο. Το έτος θα κλείσει με τις καθιερωμένες εορταστικές συναυλίες του Ωδείου.

Επίσης, την επόμενη Τρίτη στις 26 Σεπτεμβρίου στις 18:30 θα πραγματοποιηθεί μια εκδήλωση «Open Day» ενημέρωσης, γνωριμίας με τα μουσικά όργανα και ψυχαγωγίας για όλους τους μαθητές του ΔΩΚ».

Πηγή: KavalaWebNews

Πολιτισμός

ΔΗΠΕΘΕ: Ευχαριστήριο προς τους συνεργάτες, χορηγούς και εθελοντές του 66ου Φεστιβάλ Φιλίππων

Με την ολοκλήρωση του 66ου Φεστιβάλ Φιλίππων, αισθανόμαστε την ανάγκη να ευχαριστήσουμε όλους όσοι συνέβαλαν και φέτος στη μεγάλη επιτυχία του.

Ο Πρόεδρος κ. Σωκράτης Μποζούδης, το Διοικητικό Συμβούλιο καθώς και η Καλλιτεχνική Διευθύντρια κ. Εύα Οικονόμου Βαμβακά, ευχαριστούμε θερμά πρώτα από όλα τον κόσμο που τίμησε με την παρουσία του τις εκδηλώσεις του Φεστιβάλ σε όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού και στη συνέχεια όσους συνέβαλαν έμπρακτα στην υλοποίησή του.

Ευχαριστούμε τον Δήμο Καβάλας που χρηματοδότησε το σύνολο των δράσεων του Φεστιβάλ καθώς και το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού με την υποστήριξη του οποίου πραγματοποιήθηκε το 7ο Διεθνές Εργαστήριο Αρχαίου Δράματος.

Ευχαριστούμε επίσης την Αρχαιολογική Υπηρεσία Καβάλας και τους αρχαιοφύλακες, την Υπηρεσία Καθαριότητας και την Τεχνική Υπηρεσία του Δήμου Καβάλας, το ΕΚΑΒ, την Αστυνομική Διεύθυνση και την Τροχαία Καβάλας, τον Αστυνομικό Σταθμό Κρηνίδων, τον Οργανισμό Λιμένος, το ΚΤΕΛ Καβάλας και τον Ερυθρό Σταυρό που σε όλες τις παραστάσεις παρείχε αφιλοκερδώς τις πολύτιμες υπηρεσίες του.

Παράλληλα ευχαριστούμε τους χορηγούς μας: Εnergean Oil & Gas S.A., τη Βιομηχανία Σωλήνων Πολυαιθυλενίου ΒΕΗ, το κατάστημα THE HUB αλλά και τους χορηγούς επικοινωνίας μας ΕΡΤ 3, ΕΡΤ Καβάλα, Cosmote Τv, Εφημερίδα των Συντακτών, Monopoli.gr, Culture now.gr, UZ Utopiazone enjoy your journey, Theatermag.gr για την προσφορά τους.

Ευχαριστούμε ακόμα, όλα τα ΜΜΕ και τον δημοσιογραφικό κόσμο, που συνέβαλαν με το χρόνο και το χώρο που μας διέθεσαν στην επιτυχία της μεγάλης αυτής διοργάνωσης.

Κι επειδή πίσω από κάθε παράσταση κρύβεται η συμβολή πολλών ξεχωριστών ανθρώπων, ευχαριστούμε το διοικητικό (Τόνια Μανάλη, Έφη Πριμικυρλίδου, Βέρα Λαζαρίδου) και το τεχνικό (Γιώργος Μαστοράκης, Γιάννης Σταυρίδης, Κώστας Γαρουφαλλίδης, Γιώργος Τριανταφυλλίδης, Παναγιώτης Λαζαρίδης) προσωπικό του ΔΗΠΕΘΕ που στήριξε με τις ιδέες και την ενέργεια του τις δράσεις μας, την Artware και τον Αλέξανδρο Κόκκα για τη δημιουργία της εκπληκτικής νέας οπτικής ταυτότητας του Φεστιβάλ, την κ. Πάρια Τόμπρου για τη βοήθειά της στην παράσταση ΕΡΗΜΟΙ καθώς και το Αστικό ΚΤΕΛ Καβάλας, το Στράτο Στρουμπούλη και το Γιάννη Στεφάνου χωρίς την πολύτιμη αρωγή των οποίων η ΔΙΑΔΡΟΜΗ 404 δε θα μπορούσε ποτέ να συμβεί.

Και φυσικά, πέρα και πάνω απ΄ όλα ευχαριστούμε τους εθελοντές του 66ου Φεστιβάλ Φιλίππων που για μια ακόμη χρονιά ήταν συγκινητικά κοντά μας.

Τέλος, ευχαριστούμε όλους αυτούς που στήριξαν και αγκάλιασαν αθόρυβα κάθε δράση μας, τους αφανείς ήρωες που υπάρχουν σε κάθε Φεστιβάλ και αν και συνήθως δεν αναφέρονται ονομαστικά αποτελούν πάντα την καρδιά και τη ψυχή του.

Ευγνώμονες και ανανεωμένοι λοιπόν σας αποχαιρετάμε και σας δίνουμε ραντεβού για του χρόνου.

ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Καβάλας

Πηγή: KavalaWebNews