Την Τετάρτη 21 Σεπτεμβρίου στις 8:00 μ.μ. εγκαινιάσθηκε η έκθεση του “Θέμη Κελέκη – 65 χρόνια εικαστικής δημιουργίας” στην αίθουσα του αμφιθεάτρου “Γεώργιος Παυλίδης” στο κτήριο του διοικητηρίου Καβάλας.

Η έκθεση θα λειτουργήσει έως και τη Πέμπτη 29 Σεπτεμβρίου καθημερινά από τις 10.00 έως τις 13.30 και 18.00 με 21.30 και η είσοδος είναι ελεύθερη για το κοινό.

Κατά την τελετή των εγκαινίων, χαιρέτησαν και μίλησαν για τη πολυετή πορεία του καλλιτέχνη, ο Αντιπεριφερειάρχης Καβάλας κ. Αλέξης Πολίτης, ο Δήμαρχος Καβάλας κ. Θεόδωρος Μουριάδης και ο Πρόεδρος του Επιμελητηρίου Καβάλας κ. Μάρκος Δέμπας.

Παρόντες στην εκδήλωση, ο Αντιδήμαρχος Πολιτισμού κ. Απόστολος Μουμτσάκης, ο Προέδρος της ΕΡΓΟΑΝΑΠΤΥΞΗ της Π.Ε Καβάλας κ. Αρχέλαος Γρανάς, ο Εντεταλμένος Σύμβουλος της ΠΑΜΘ κ. Ανδρέας Καραγιώργης, το μέλος της διοίκησης του Επιμελητηρίου κα Μαρία Καραμπουρνιώτη, η Δ/ντρια του τομέα τουρισμού της ΔΗΜΟΦΕΛΕΙΑ κα Κορίνα Γανίτου, καθώς και η τέως Αντιδήμαρχος Καβάλας κα Κορίνα Χιώτη – Πρασσά.

Ο επιμελητής και υπεύθυνος διοργάνωσης της έκθεσης Κώστας Χατζηγεωργίου, κατά την προσφώνηση του  ανάφερε ότι, το όλο γεγονός είναι ιστορικό, αφού ο Θέμης Κελέκης είναι ο μακροβιότερος καλλιτέχνης της Καβάλας, με την πιο μακροχρόνια προσφορά στο εικαστικό πολιτισμό.

Να σημειωθεί ότι στα 65 χρόνια της εικαστικής του διαδρομής ο Θέμης Κελέκης δημιούργησε πάνω από 2.500 έργα τέχνης, τα περισσότερα από τα οποία κοσμούν δημόσιους και ιδιωτικούς χώρους, διαφημίζοντας τη Καβάλα σε δεκάδες χώρες, όπου χτυπούν  Ελληνικές καρδιές.

Κατά τη διάρκεια των εγκαινίων, ο Δήμαρχος Καβάλας κ. Θεόδωρος Μουριάδης, απένειμε τιμητική πλακέτα στον καλλιτέχνη, για τη πολυετή  προσφορά του  στο πολιτισμό και  ανακοίνωσε ότι, θα έχει στην νέα πινακοθήκη που ετοιμάζεται από τον Δήμο Καβάλας, τη δική του τιμητική θέση, με την τοποθέτηση έργων του.

Ο  Αντιπεριφερειάρχης Καβάλας κ. Αλέξης Πολίτης, χαιρετίζοντας το γεγονός, αναφέρθηκε  στη πολιτιστική συμβολή του Καλλιτέχνη, ευχόμενος να γιορτάσουμε σε 5 χρόνια και τα 70 χρόνια εικαστικής δημιουργίας.

Ο Πρόεδρος  του Επιμελητηρίου και προσωπικός φίλος του καλλιτέχνη,  κ. Μάρκος Δέμπας, αναφερόμενος στον Θέμη Κελέκη, εξήρε το έργο του και τον ευχαρίστησε για τη συνολική προσφορά του.

Ο Θέμης Κελέκης κατά τον χαιρετισμό του, ευχαρίστησε όλες κι όλους που παραβρέθηκαν στη συγκινητική αυτή στιγμή της ζωής του  κι αφιέρωσε την έκθεση στη Καβάλα μας, όπως είπε, που αγαπά  και την τιμά, 65 χρόνια τώρα  με τα έργα του.

Σ.Σ. Την εκδήλωση χαιρέτησε με επιστολή του ο Βουλευτής Ν.Δ.  Καβάλας κ. Μακάριος Λαζαρίδης, ο οποίος λόγω υποχρεώσεων  βρισκόταν στην Αθήνα.

Πρόλογος

Η Αρουντάτι Ρόϊ είναι βραβευμένη συγγραφέας με Booker, ενώ παράλληλα είναι ακτιβίστρια και αγωνίστρια υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της ανεξαρτησίας του Κασμίρ, της ρύπανσης του περιβάλλοντος και των πυρηνικών όπλων. Για τον λόγο αυτό δεν γράφει μονάχα για ιστορίες αγάπης και πολέμου, αλλά και για τους αγώνες του ανθρώπου για μια καλύτερη ζωή.

Στην παράσταση «Το Υπουργείο της Υπέρτατης Ευτυχίας» πραγματοποιείται ταυτόχρονη συμμετοχή κωφών και ομιλούντων ηθοποιών με τη χρήση του σωματικού θεάτρου, της Ελληνικής Νοηματικής Γλώσσας και της φωνητικής ερμηνείας, αναδεικνύοντας με τον τρόπο αυτόν την ομορφιά της πολύμορφης και πολύπλοκης ινδικής κουλτούρας, που δεν παύει να αποτελεί ένα κράμα λαών, θρησκειών και γλωσσών.

Η συγγραφέας

Η Αρουντάτι Ρόι (γενν. 1961), κόρη μιας χριστιανής κι ενός ινδουιστή, έγινε παγκοσμίως γνωστή το 1997, όταν κέρδισε το βραβείο Booker για το μυθιστόρημα «Ο θεός των μικρών πραγμάτων». Από τότε έχει εκδώσει πέντε δοκίμια για ποικίλα θέματα, πολιτικά και κοινωνικά. Το πρόσφατο μυθιστόρημά της, με τον τίτλο «Το υπουργείο της υπέρτατης ευτυχίας», είναι επίσης πολιτικό και κοινωνικό, ενώ όσα συμβαίνουν σε αυτό –και συμβαίνουν πολλά εξωτικά, περίεργα, ερωτικά και εγκληματικά– συνδέονται με την πατρίδα της, τη Μητέρα Ινδία, όχι μόνο τη σύγχρονη, αλλά και την παλιά που τελούσε υπό βρετανική κατοχή, ενώ το 1947 απέκτησε την ελευθερία της, αφού χωρίστηκε σε Ινδία και Πακιστάν. Ανατολικό και Δυτικό κι ύστερα από σύντομο πόλεμο, διαιρέθηκε σε Πακιστάν και Μπανγκλαντές.

Κράμα λαών, θρησκειών και γλωσσών, η Ινδία εξακολουθεί να παραμένει μια άγνωστη χώρα για τους Ευρωπαίους, οι οποίοι πληροφορούνται τα εκεί τεκταινόμενα από τις ειδήσεις των τηλεοπτικών καναλιών και των εφημερίδων, ιδίως όταν αφορούν εγκλήματα με θύματα δημόσια πρόσωπα, όπως η δολοφονία της πρωθυπουργού Ίντιρα Γκάντι (1984) ή γεγονότα με παγκόσμια απήχηση, όπως η διαρροή αερίου στο εργοστάσιο της Union Carbide στο Μποπάλ (1984).

Έτσι, έρχεται η λογοτεχνία, που με συγγραφείς όπως η Ρόι, συμπληρώνει τα κενά και τροφοδοτεί την κοινή γνώμη με πληροφορίες, άγνωστες εν πολλοίς, για τα παράξενα ή αλλόκοτα φαινόμενα που παρατηρούνται στη χώρα της Ανατολής, τα οποία όμως αποτελούν εκφάνσεις της καθημερινότητας.

Το έργο

Το «Υπουργείο της υπέρτατης ευτυχίας » μάς οδηγεί σ’ ένα εσωτερικό ταξίδι που διαρκεί πολλά χρόνια, από τις πολυπληθείς γειτονιές του Παλαιού Δελχί και τα λαμπερά πολυκαταστήματα της εκκολαπτόμενης νέας μητρόπολης, μέχρι τα χιονισμένα βουνά και τις κοιλάδες του Κασμίρ και πέρα, όπου ο πόλεμος είναι ειρήνη και η ειρήνη πόλεμος και, πότε- πότε, «κηρύσσεται κανονικότητα».

Είναι μια οδυνηρή ιστορία αγάπης και ταυτόχρονα μια αποφασιστική διαμαρτυρία, που γράφεται με ψιθύρους και κραυγές, με δάκρυα και, μερικές φορές, με γέλια. Οι ήρωές της είναι άνθρωποι που έχουν συντριβεί από τον κόσμο όπου ζουν και στη συνέχεια σώθηκαν από αγάπη και από ελπίδα. Για τον λόγο αυτό, όσο εύθραυστοι κι αν είναι, δεν παραδίδονται ποτέ.

Η ιστορία αρχίζει στο Παλαιό Δελχί, όταν μια γυναίκα γεννάει ένα αγοράκι, το οποίο «κάτω από το αγορίστικο πουλάκι του» έχει «ένα μικρό κι ασχημάτιστο αλλά αναμφίβολα κοριτσίστικο άνοιγμα». Σύντομα το αγοράκι ανακαλύπτει τη θηλυκή του φύση και από Αφτάμπ γίνεται Αντζούμ – η Αντζούμ, μουσουλμάνα το θρήσκευμα. Θέλοντας να παραστήσει τη γυναίκα, καταφεύγει σε ειδικούς χειρουργούς και στη συνέχεια μπαίνει σ’ ένα κοινόβιο, προσφέροντας σεξουαλικές υπηρεσίες σε πελάτες. Όταν το εγκαταλείπει, καταφεύγει σ’ ένα νεκροταφείο, όπου δημιουργεί μια μικρή γειτονιά φίλων της. Ύστερα, γνωρίζει έναν εξεγερμένο νεαρό που πήρε μόνος του το όνομα Σαντάμ Χουσεΐν (συμπαθούσε τον δικτάτορα – πρώην ηγέτη του Ιράκ), ο οποίος θέλει να τιμωρήσει τους δολοφόνους του πατέρα του. Τρίτο πρόσωπο στην ιστορία είναι η Τίλο, μια κοπέλα που γνώρισε τον Μούζα, όταν σπούδαζε στην Αρχιτεκτονική και τον αγάπησε. Όταν εκείνος πέθανε, παντρεύτηκε τον Νάγκα, έναν παλιό ριζοσπάστη που γρήγορα έγινε συντηρητικός και άνθρωπος του συστήματος.

Κι όλα αυτά ανάμεσα σε ρήσεις και στίχους του Ναζίμ Χικμέτ, του Σαίξπηρ, του Ζαν Ζενέ, του Σοπενάουερ, του Σωκράτη, της Μπίλι Χόλιντεϊ, του Τζέιμς Μπόλντουιν, του Όσιπ Μαντελστάμ. Η συγγραφέας ασκεί ανελέητη κριτική εναντίον εκείνων που υποκρίνονται, εκείνων που παριστάνουν τους πιστούς και σκοτώνουν ομοθρήσκους τους (σουνίτες κατά σιιτών), εκείνων που πιστεύουν σε λείψανα και σε θαύματα (σε κάποιον ναό φυλάσσεται μια τρίχα από τα γένια του προφήτη Μωάμεθ κι όταν χάθηκε, το 1963, εκατοντάδες χιλιάδες λαού βγήκαν στους δρόμους κλαίγοντας). Επίσης, μνημονεύει περιστατικά ύψιστης ανοησίας, π.χ. τους άστεγους που κοιμούνται στις άκρες των δρόμων ταχείας κυκλοφορίας και εισπνέουν τα καυσαέρια των φορτηγών, πιστεύοντας πως είναι αντικουνουπικά και τους προστατεύουν από την επιδημία δάγκειου πυρετού.

Η παράσταση

Κόντρα στην υστερία της εικόνας και της τελειότητας, η Έλλη Μερκούρη τολμά να σηκώσει ανάστημα και φωνή, με τη δύναμη του σώματος και της ψυχής, και να στηλιτεύσει τους πολεμοχαρείς ηνιόχους της ανθρωπότητας, οι οποίοι δίνουν μικρότερη αξία στην ανθρώπινη ζωή από ό,τι στα φονικά όπλα.

Η σκηνική δράση πραγματοποιείται συνδυάζοντας διαφορετικά είδη θεάτρου, όπως το σωματικό θέατρο, την παντομίμα, ενώ χρησιμοποιούνται οι συμβολικές χειρονομίες (mudras) των ασιατικών παραδόσεων σε συνδυασμό με τον ινδικό κλασικό χορό Bharat Natyam. Η παράσταση αποτελεί ένα καλλιτεχνικό έργο, που απευθύνεται τόσο σε κωφούς, όσο και ακούοντες θεατές, ενώ συνοδεύεται από Ελληνικούς Υπέρτιτλους (ΤΚΒ) για Κ(κ)ωφούς και βαρήκοους.

Πρόκειται για μια οπτικοακουστική εμπειρία, που ξεπερνά διαχωρισμούς και προκαταλήψεις. Γνωρίζουμε ότι στο παρελθόν, στις πρώτες παραστάσεις, οι ακούοντες ηθοποιοί δάνειζαν τις φωνές τους με μικρόφωνα στους κωφούς ηθοποιούς. Με το πέρασμα των χρόνων και καθώς η συνεργασία κωφών και ακουόντων γινόταν πιο στενή, πιο παραγωγική και δημιουργική, ωρίμασε η ιδέα να συνυπάρχουν στη σκηνή ηθοποιοί σεβόμενοι ο ένας τη γλώσσα του άλλου. Αυτό ακριβώς συμβαίνει και στη συγκεκριμένη παράσταση που συγκινεί το κοινό και τέρπει συνειδήσεις.

Δήλωσαν οι ηθοποιοί Μαρία Ρίκκου και Τσαμπίκα Φεσάκη για την παράσταση: «Τα εργαλεία της δουλειάς για έναν ηθοποιό είναι η φωνή και το σώμα του. Δουλεύοντας με τη Θεατρική Ομάδα Κωφών “Τρελά Χρώματα”, η έκφραση αποκτάει καινούριες διαστάσεις. Μέσα από την σύμπραξη κωφών και ομιλούντων ηθοποιών, ο λόγος γίνεται κίνηση, προβάλλει η ομορφιά του ήχου εν τη γενέσει, τα σώματα μιλάνε και συμμετέχουν ως μια βαθύτερη ανάγκη επικοινωνίας.

Πρόσωπα εκφραστικά, χέρια που ζωγραφίζουν στο χώρο, σώματα ενεργά. Λόγος, νοηματική, σωματικό θέατρο, παντομίμα, ινδικός παραδοσιακός χορός, συμβολικές εκφράσεις (mudras) συνδυάζονται και συνδιαλέγονται, προσπαθώντας να μεταφέρουν την πολύχρωμη, πολυσύνθετη και πολυσήμαντη ιστορία μιας Χίτζρα, μιας φυλακισμένης γυναίκας στο κορμί ενός άντρα.

Για τις ανάγκες του έργου, διδαχθήκαμε ινδικό κλασικό χορό Bharat Natyam από μια εξαιρετική δασκάλα, τη Μάτα Μάρρα. Είχαμε την ευκαιρία να μελετήσουμε εκτός από τη χορογραφία, το χορό των χεριών, γνωστά ως mudras, αλλά και το Bollywood. Αυτοί οι χοροί, είναι τόσο διαφορετικοί μεταξύ τους που χρειάστηκαν αρκετές πρόβες και μαθήματα.

Τα mudras είναι μια συμβολική ή τελετουργική χειρονομία της Ινδίας, δουλέψαμε με τα χέρια, τη σωστή γεωμετρική στάση και αυτό είχε ως αποτέλεσμα να αγαπήσουμε ακόμη περισσότερο αυτή την τόσο διαφορετική κουλτούρα. Σχετικά με το χορό του Bollywood, ο οποίος εκπέμπει χαρά και ελπίδα, απολαύσαμε κάθε στιγμή του, ενώ πνιγόμασταν στα γέλια!»

Όσο μιλάμε για τα πλεονεκτήματα της ενσωμάτωσης κωφών και ακουόντων, τόσο περισσότερο γίνονται ενοχλητικά αισθητά ο αποκλεισμός και τα εμπόδια, τα οποία καλούνται αυτοί οι άνθρωποι να ξεπεράσουν προκειμένου να κερδίσουν μια ποιότητα ζωής αυτονόητη για τους περισσότερους. Και, ίσως, αυτό ακριβώς να είναι το νόημα της συνεργασίας: ο αγώνας και η προσπάθεια που προϋποθέτει.

Οι θεατές, στην εξέλιξη της δράσης, καταλαβαίνουμε ότι το θέατρο δεν είναι για τους κωφούς μόνο ένας φορέας κοινωνικοποίησης, επικοινωνίας, εξωστρέφειας και ενσωμάτωσης, αλλά ένα μέσο διεκδίκησης ισότιμης συμπεριφοράς και κάτι περισσότερο: ένα υποκατάστατο της βασικής εκπαίδευσης, εφόσον κοιτάξουμε ίσια την αλήθεια, πως τα ειδικά σχολεία κωφών είναι τόσο υποβαθμισμένα, ώστε η εκπαίδευση που λαμβάνουν είναι τραγικά ελλιπής. Παράλληλα, αναθεωρούμε κοσμοθεωρίες γύρω από τη ζωή, επειδή δεν είναι αυτονόητα εύκολο αυτό που διαδραματίζεται στη σκηνή. Οι κωφοί είναι άνθρωποι που έχουν μεγαλώσει στο περιθώριο, συνηθισμένοι να μην έχουν οι άλλοι απαιτήσεις από αυτούς. Ήρθαν στην ομάδα και ξαφνικά έπρεπε να καταφέρουν κάτι, να προσπαθήσουν, να επιμείνουν στη συνεργασία, στο αποτέλεσμα. Όλο αυτό είναι μεταδοτικό, κάνει το θεατή να θέλει να βρεθεί στο ίδιο επίπεδο προθυμίας για τη ζωή, για τις απαιτήσεις της. Προσωπικά, η παράσταση μου έδωσε να καταλάβω πως, ακόμη και αν νομίζω ότι έφτασα κάπου, έχω ακόμη δρόμο να διανύσω. Είναι, αν θέλετε, μια έγκυρη πιστοποίηση του «γηράσκω αεί διδασκόμενος».

Άξιοι επαίνου όλοι οι συντελεστές κι ένα επιπλέον χειροκρότημα στους πρωτεργάτες της δημιουργίας της ομάδας.

H Θεατρική Ομάδα Κωφών «Τρελά Χρώματα»

Δημιουργήθηκε το 2009 και αποτελεί μια σύμπραξη κωφών και ομιλούντων ηθοποιών. Μέσα από μια συστηματική ενασχόληση με την θεατρική δράση, έχει αναδείξει νέους κώδικες στην υποκριτική έκφραση, αξιοποιώντας με ανανεωτική ματιά την νοηματική γλώσσα, παράλληλα με την φωνητική ερμηνεία, τις αρχές του αυτοσχεδιασμού και τις τεχνικές του σωματικού θεάτρου. Η Ομάδα είχε την τιμή να συνεργαστεί με σημαντικούς πολιτιστικούς φορείς. Ενδεικτικά, το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, το Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, την Αρχαία Ολυμπία, το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Ρούμελης, το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος (Κ.Θ.Β.Ε), τον Πολιτιστικό Όμιλο της Τράπεζας Πειραιώς, την Ομοσπονδία Κωφών Ελλάδος, την Ένωση Κωφών, το Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών Ελλάδος, κ.α. Είναι η τρίτη φορά που επιχορηγείται από το Υπουργείο Πολιτισμού & Αθλητισμού.

Ταυτότητα παράστασης:

Συγγραφέας: Αρουντάτι Ρόϊ

Μετάφραση: Μαρία Αγγελίδου

Διασκευή-Σκηνοθεσία: Έλλη Μερκούρη

Σκηνικό-Κοστούμια: Γεωργία Μπούρδα

Βοηθός σκηνογράφου-ενδυματολόγου: Ελένη Εξαδακτύλου

Μουσική: Κωστής Βοζίκης

Κίνηση-Χορογραφία ινδικού χορού Bharat Natyam: Μάτα Μάρρα

Απόδοση κειμένων στην Ελληνική Νοηματική Γλώσσα: Μυρτώ Γκανούρη, Όλγα Δαλέκου

Φωτισμοί: Ελίζα Αλεξανδροπούλου

Βοηθός φωτιστή: Τζάνος Μάζης

Γραφιστικά: Μαρία Στεφανή

Φωτογραφίες promo-Βίντεο: Δάφνη Δρακούλη

Φωτογραφίες παράστασης: Ιουλία Λαδογιάννη

Υπηρεσίες Προσβασιμότητας: Πολιτιστικός Οργανισμός Liminal

Μακιγιάζ: Στέλλα Χατζοπούλου

Υπεύθυνος επικοινωνίας: Αντώνης Κοκολάκης

Ερμηνεύουν (κατά αλφαβητική σειρά):

Δαλέκου Όλγα

Μερκούρη Έλλη

Ρίκκου Μαρία

Φεσάκη Τσαμπίκα

Συμμετέχει η διερμηνέας Μυρτώ Γκανούρη

Συμμετέχουν:

Τζάνος Μάζης (βίντεο)

Αφροδίτη Γεωργούση (φωνητική ερμηνεία)

ΠΑΥΛΟΣ ΛΕΜΟΝΤΖΗΣ