To 24o Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης διεξήχθη φέτος σε υβριδική μορφή, με φυσική παρουσία αλλά και online προβολές από τις 10 μέχρι και τις 20 Μαρτίου. Το πρόγραμμα προβολών, ήταν διαθέσιμο στο επίσημο site του Φεστιβάλ.

Τα βραβεία από τις επιτροπές έχουν ως εξής:

Χρυσός Αλέξανδρος στο ντοκιμαντέρ «Σπίτι από θραύσματα», διακρίσεις για «Χειροπαλαιστή», «Τελευταίο ταξίδι» και «Γ@μώ τη δουλειά μου»

Ο πόλεμος στην Ουκρανία και τα μεγαλύτερα θύματα του, τα παιδιά, είναι τα στοιχεία που οδήγησαν το φιλμ «Σπίτι από θραύσματα» στο να γίνει μία από τις πιο δημοφιλείς ταινίες του φετινού φεστιβάλ. Η τελική του επικράτηση ήταν σχεδόν αναμενόμενη και συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 12.000€. Επίσης το φιλμ του Σάιμον Λέρενγκ Βίλμοντ έχοντας κερδίσει τον Χρυσό Αλέξανδρο, μπαίνει αυτομάτως στη λίστα προεπιλογής για το Όσκαρ Καλύτερου Ντοκιμαντέρ.

Από τις ελληνικές ταινίες που ξεχώρισαν, ο «Χειροπαλαιστής» του Γιώργου Γούση διακρίθηκε σε αρκετές διαφορετικές κατηγορίες, ενώ οι Έλληνες κριτικοί έδωσαν το δικό τους βραβείο στο «Τελευταίο ταξίδι» του Καζαντζάκη στην Ιαπωνία. Τέλος, η ταινία που έκλεψε την παράσταση το βράδυ του Σαββάτου σε ένα κατάμεστο Ολύμπιον, χάρη σε μια απίστευτη ιστορία γυναικείας δύναμης κόντρα στον αυταρχισμό του Πούτιν, το «Γ@μώ τη δουλειά μου» της Βέρα Κριτσέφσκαγια κέρδισε το βραβείο της Διεθνούς Αμνηστίας.

Αναλυτικά τα βραβεία:

Διεθνούς Διαγωνιστικού Newcomers

Το βραβείο «Χρυσός Αλέξανδρος – Δημήτρης Εϊπίδης» (συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 10.000€):

Γη από χρυσάφι / Golden Land της Ίνκα Ακτέ

Ειδικό Βραβείο Επιτροπής (συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 4.000€)

Οι οδηγοί του διαβόλου / The Devil’s Drivers των Ντάνιελ Καρσέντι & Μοχάμεντ Αμπουγκέθ (Κατάρ-Γαλλία-Λίβανος-Γερμανία)

Διεθνές Διαγωνιστικό Film Forward

Χρυσός Αλέξανδρος – >>Film Forward (συνοδεύεται από το χρηματικό έπαθλο 6.000€):

Η νύφη / The Bride των Σαμίρα Γκουαντανιουόλο & Τιτσιάνο Ντόρια (Ιταλία)

Ειδικό Βραβείο της Επιτροπής (συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 3.000 ευρώ κι απονέμεται εξ ημισείας στα ντοκιμαντέρ:

Αματέρ / Amateur του Μαρτίν Γκουτιέρεθ (Ισπανία)

&

Γράμμα στον Νικόλα / Letter to Nikola της Χαράς Καμιναρά (Ελλάδα-Βέλγιο)

Το Βραβείο Podcast, που συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο ύψους 2.000 ευρώ, απονέμεται στο podcast: Για πάντα του Δημήτρη Ντάσκα (Ελλάδα)

Ειδική Μνεία απονέμεται στο podcast:

Αόρατοι της Μαριάννας Κακαουνάκη (Ελλάδα)

Βραβείο-υποτροφίας ENS Louis Lumière – Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος για Ανερχόμενο Ακουστικό Δημιουργό Ντοκιμαντέρ στη Νεφέλη Σάνη για το podcast Sonic Memorabilia

Βραβείο Mermaid για την καλύτερη ταινία LGBTQI+ θεματικής του επίσημου προγράμματος του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ στο Γκάμπι: από τα οκτώ στα δεκατρία / Gabi: Between Ages 8 and 13 της Ένγκελι Μπρόμπεργκ (Σουηδία, Νορβηγία)

Ειδικές Μνείες απονέμονται στα ντοκιμαντέρ:

Μελ / Mel των Ίνα Σαχακιάν & Πολ Κόεν (Αρμενία-Ολλανδία) & Σειρήνες / Sirens της Ρίτα Μπαγκντάντι (ΗΠΑ-Λίβανος)

Ο Τηλεοπτικός Σταθμός της Βουλής των Ελλήνων απονέμει το καθιερωμένο βραβείο «Ανθρώπινες Αξίες» σε ταινία του Διεθνούς Διαγωνιστικού Τμήματος Newcomers στην Παντοτινή άνοιξη / Eternal Spring του Τζέισον Λόφτους (Καναδάς)

Η ΕΡΤ απονέμει το πρώτο βραβείο της, που συνοδεύεται από το χρηματικό έπαθλο των 3.000€, στην ελληνική παραγωγή που κερδίζει το βραβείο της Διεθνούς Ομοσπονδίας Κριτικών Κινηματογράφου FIPRESCI. Φέτος το βραβείο δόθηκε στον Χειροπαλαιστή του Γιώργου Γούση (Ελλάδα)

Το βραβείο ΕΡΤ – Thessaloniki Pitching Forum αξίας 2.000 ευρώ απονέμεται στο ελληνικό πρότζεκτ που βραβεύτηκε στο Thessaloniki Pitching Forum της Αγοράς του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ. Φέτος το βραβείο κέρδισε η «Βύθιση» του Δημήτρη Γκότση.

Το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου (ΕΚΚ) απονέμει βραβείο σε ντοκιμαντέρ πρωτοεμφανιζόμενου σκηνοθέτη / πρωτοεμφανιζόμενης σκηνοθέτιδος του Ελληνικού Προγράμματος, που πραγματοποιεί πρεμιέρα στο 24ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης. Το βραβείο αυτό συνοδεύεται από χρηματικό ποσό 3.000 € και ο νικητής ήταν το «Δρομολόγιο» του Ορέστη Αθανασόπουλου. Επίσης το ΕΚΚ χορηγεί και φέτος χρηματικό βραβείο, αξίας 3.000 ευρώ, σε ταινία τεκμηρίωσης που συμμετείχε στο τμήμα Docs in Progress. Το βραβείο απέσπασε η ταινία #ΜΕΤΗΣΟΦΙΑ, σε σκηνοθεσία Βάνια Τέρνερ

Το βραβείο της Διεθνούς Αμνηστίας που απονέμεται σε ταινία για τα ανθρώπινα δικαιώματα κέρδισε το

Γ@μώ τη δουλειά μου / F@ck this Job της Βέρα Κριτσέφσκαγια (Ηνωμένο Βασίλειο-Γερμανία)

Το βραβείο FIPRESCI που δίνεται σε ντοκιμαντέρ του Διεθνούς Διαγωνιστικού τμήματος Μεγάλου Μήκους κέρδισε το «Σπίτι από θραύσματα» του Σάιμον Λέρενγκ Βίλμοντ (Δανία-Φινλανδία-Σουηδία-Ουκρανία)

Το βραβείο FIPRESCI σε ελληνικό ντοκιμαντέρ μεγάλου μήκους που συμμετέχει στο διεθνές πρόγραμμα του φεστιβάλ δόθηκε στον Χειροπαλαιστή του Γιώργου Γούση.

Η Πανελλήνια Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου (ΠΕΚΚ) έδωσε το βραβείο της Ένωσης στην καλύτερη ελληνική ταινία του επίσημου προγράμματος στο «Τελευταίο ταξίδι» του Άρη Χατζηστεφάνου.

Το Βραβείο WIFT GR απονέμεται από το ελληνικό παράρτημα του WIFT (Women in Film & Television-Γυναίκες στον Κινηματογράφο και στην Τηλεόραση) σε γυναίκα δημιουργό ταινίας, επιλεγμένης για το επίσημο πρόγραμμα του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης. Το βραβείο φέτος κέρδισε η Ούλι Ντέκερ για το «ANIMA – Τα φορέματα του πατέρα μου»

Το βραβείο που απονέμει η περιβαλλοντική οργάνωση WWF Ελλάς στην καλύτερη ταινία περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος πήγε στη Bελούδινη βασίλισσα / The Velvet Queen των Μαρί Αμιγκέ & Βενσάν Μουνιέ (Γαλλία)

Ειδική Μνεία απέσπασε το ντοκιμαντέρ Ενοχλητική αρκούδα / Nuisance Bear των Τζακ Γουάισμαν & Γκαμπριέλα Όσιο Βάντεν (Καναδάς)

Τα βραβεία νεότητας φοιτητών πανεπιστημίων Θεσσαλονίκης ήταν τα εξής:

Το Βραβείο Καλύτερης Ελληνικής Ταινίας απονέμεται στον Χειροπαλαιστή του Γιώργου Γούση

Το Ειδικό Βραβείο της Επιτροπής Νεότητας απονέμεται στο The Other Half του Γιώργου Μουτάφη (Eλλάδα)

Πέντε βραβεία κοινού Fischer δόθηκαν σε τρεις ελληνικές και δύο ξένες ταινίες.

Για διεθνή ταινία άνω των 50’ το Βραβείο Κοινού Fischer «Peter Wintonick» απονέμεται στο ντοκιμαντέρ:

Παντοτινή Άνοιξη / Eternal Spring του Τζέισον Λόφτους (Καναδάς)

Για διεθνή ταινία διάρκειας έως 50’ το Βραβείο Κοινού Fischer απονέμεται στο ντοκιμαντέρ:

Πάρε με εκεί όπου υπάρχει ζωή: γράμμα στον πατέρα μου / Take Me Where There Is Life: A Letter to My Father της Κάρμεν λα Γριέγα (Ισπανία)

Για ελληνική ταινία άνω των 50’ το Βραβείο Κοινού Fischer απονέμεται στο ντοκιμαντέρ:

Σπασμένος ήχος / Broken Sound του Φοίβου Κοντογιάννη (Ελλάδα)

Για ελληνική ταινία διάρκειας έως 50′ το Βραβείο Κοινού Fischer απονέμεται στο ντοκιμαντέρ:

Iodine – Η Ελλάδα στα ερείπια του Μεσολογγίου / Iodine – Greece on the Ruins of Missolonghi του Ορφέα Περετζή (Ελλάδα)

Για ελληνική ταινία που προβάλλεται διαδικτυακά στις ενότητες Πλατφόρμα και Από οθόνη σε Οθόνη, το Βραβείο Κοινού Fischer απονέμεται στο ντοκιμαντέρ:

+1 του Αργύρη Λιάπη (Ελλάδα)

Το βραβείο Agora Lab δόθηκε στ πρότζεκτ ,

Πανελλήνιον του Σπύρου Μαντζαβίνου

Σπίτι από θραύσματα

Παρακολούθησα, κυρίως, διαγωνιστικό τμήμα από τα πολλά παράλληλα του Φεστιβάλ. Ενδιαφέρουσες ταινίες, μερικές εξαιρετικά καλογυρισμένες όπως το «Εκτροχιασμένοι» και μερικές συναρπαστικές, όπως το «Οδηγοί του Διαβόλου». Έμεινα εδώ, επειδή οι μέρες που ζούμε με τον πόλεμο της Ρωσίας εναντίον της Ουκρανίας, παραλληλίζεται με αυτόν του Ισραήλ και της Παλαιστίνης, μόνο που ο δεύτερος κρατάει χρόνια και οι συνθήκες- κατά καιρούς- ειρήνης καταλύονται αδικαιολόγητα, όπως ακριβώς συμβαίνει και με τις μέρες κατάπαυσης του πυρός από πλευράς Ρωσίας, προκειμένου να οργανωθούν λωρίδες σωτηρίας, δηλαδή διέλευσης αμάχων προς άλλες χώρες.

_Τι κάνεις όταν έρθει η αστυνομία;

-Τρέχω. Τι άλλο να κάνω;

Διάλογος στο συγκλονιστικό ντοκιμαντέρ «Οι οδηγοί του Διαβόλου», που δεν είναι άλλοι από φτωχαδάκια οδηγοί- διακινητές εργατών παρανόμως στο Ισραήλ. Κι ενώ ο Ισραηλινός στρατός, η αστυνομία, οι συνοροφύλακες τους κυνηγούν ανελέητα, οι πολίτες τούς χρειάζονται, τους δίνουν δουλειά σε οικοδομές, τους πληρώνουν και τους αφήνουν να κοιμούνται μέσα στο ίδιο οίκημα που κατασκευάζουν. Κάτω από άθλιες συνθήκες, βέβαια, αλλά είναι προτιμότερο να ζήσουν από το να πεθάνουν στα χωριά τους από την πείνα και τη δίψα.

Η περιοχή νότια της Χεβρώνας, με τα απέραντα και άνυδρα τοπία της, φιλοξενεί έναν γηγενή πληθυσμό Βεδουίνων. Ανάμεσά τους, Ισραηλινοί άποικοι έχουν χτίσει οχυρά χωριά στις κορυφές λόφων, αποκόπτοντας τους ανθρώπους από τα εδάφη τους και τις πηγές νερού τους. Εξουθενωμένοι μετά από χρόνια συγκρούσεων, οι Βεδουίνοι επιδιώκουν να βγάλουν τα προς το ζην ως εργάτες οικοδομών στο Ισραήλ. Αλλά η κυβέρνηση τους θεωρεί απειλή για την ασφάλεια. Σε κάθε άνδρα που δεν είναι παντρεμένος και δεν έχει τουλάχιστον ένα παιδί, απαγορεύεται να λάβει άδεια εργασίας. Ο Χαμούντα, ένας διακινητής, συλλαμβάνεται κατά μήκος των συνόρων με το ανθρώπινο φορτίο του. Εκείνη την εποχή, η γυναίκα του είναι έξι μηνών έγκυος. Στην Ισραηλίτικη φυλακή, οι φρουροί τού αρνούνται το δικαίωμα να την καλέσει κατά την έναρξη του τοκετού. Μόλις απελευθερωθεί, έχει μόνο έναν στόχο: να βεβαιωθεί ότι ο νεογέννητος γιος του και η μαμά του μωρού, δεν θα υποστούν ποτέ ξανά υλικές ανάγκες.

Ένα συναρπαστικό πορτρέτο, παρόμοιο με μια ταινία καταδίωξης της δεκαετίας του 1970, που γυρίστηκε σε πέντε χρόνια, για ανθρώπους που ζουν σε μια από τις πιο εύθραυστες περιοχές του κόσμου.

Χώρα Παραγωγής: Κατάρ, Γαλλία, Λίβανος, Γερμανία.

Το δικό μου βραβείο στο 24ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης. Υποθέτω ότι όσοι είδανε ταινίες είτε δια ζώσης είτε on line , ξεχωρίσανε κάποιες, βραβεύσανε μερικές. Την ανωτέρω εξαιρετική ταινία τεκμηρίωσης βράβευσε με 4000 Ευρώ η επιτροπή με ένα ειδικό βραβείο, όπως το ονομάτισαν, μιας και δεν τόλμησε- υποθέτω- να το συμπεριλάβει στα κύρια βραβεία, λόγω της πολιτικής στάσης του ντοκιμαντέρ εναντίον του Ισραήλ. Ζήτημα στρατηγικής θα πείτε. Σωστά.

Εύχομαι του χρόνου στο 25^ο Φεστιβάλ οι συνθήκες να είναι της ομαλότητας, της κανονικότητας και να γευτούμε την ιεροτελεστία των προβολών στις αίθουσες.

ΠΑΥΛΟΣ ΛΕΜΟΝΤΖΗΣ