«Πώς μας ήρθε η ιδέα να ετοιμάσουμε μια παράσταση με θέμα τις κρατικές δολοφονίες; Στην περίπτωση, μας ώθησε η ανάγκη. Ένα μεγάλο μέρος του κοινού των παραστάσεών μας – εργάτες, φοιτητές, προοδευτικοί δημοκράτες- μάς προέτρεπε να γράψουμε ένα θεατρικό έργο για τη σφαγή στην Αγροτική Τράπεζα του Μιλάνου και τη δολοφονία του Πινέλι, ένα έργο που θα πραγματευόταν τα αίτια και τις πολιτικές επιπτώσεις αυτών των γεγονότων. Ο λόγος πίσω από το αίτημα αυτό ήταν η τρομακτική έλλειψη πληροφόρησης γύρω από το συγκεκριμένο ζήτημα. Αφού πέρασε το αρχικό σοκ, τα ΜΜΕ σιωπούσαν.
Οι δημοσιογράφοι της επίσημης Αριστεράς, με πρώτη την εφημερίδα “Ουνιτά” (L’Unita), παρέμεναν εξαιρετικά προσεκτικοί και δεν προχωρούσαν πέρα από σποραδικά σχόλια του τύπου, όπως: «Το γεγονός είναι ανησυχητικό», «Πόσο μυστηριώδης είναι ο θάνατος του Πινέλι», «Θα παραμείνει τυλιγμένη στο μυστήριο η σφαγή στις τράπεζες;». Όλοι περίμεναν να «χυθεί άπλετο φως». Περίμεναν, αρκεί να μη γινόταν φασαρία. […] (Από τον πρόλογο των Ντάριο Φο – Φράνκα Ράμε)
Η παραγωγή δηλώνει ότι μετά από δύο «σε εντυπωσιακό βαθμό» sold out σεζόν και πολλά θεατρικά βραβεία, η παράσταση – για την οποία συζητάνε δύο χρόνια τώρα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη – κάνει μεγάλη καλοκαιρινή περιοδεία.
Οπότε ο θίασος ταξιδεύει, ώστε να έχουν την ευκαιρία οι απανταχού θεατρόφιλοι να απολαύσουν μια παράσταση με δαιμονική ενέργεια, τραγούδια, ζωντανή μουσική και καυστικό χιούμορ, από μια καλοκουρδισμένη ομάδα ηθοποιών που παίζουν, χορεύουν, τραγουδούν, διακωμωδώντας βιωματικά το δικό τους σήμερα μέσα από την ιστορία του έργου.
Η παράσταση έφτασε και στην Καβάλα και σήκωσε αυλαία στο 66ο Φεστιβάλ Φιλίππων.
Υπόθεση
Μια εκπληκτική κωμωδία του μεγάλου Ιταλού Νομπελίστα συγγραφέα-ηθοποιού Ντάριο Φο, μια ανελέητη σάτιρα κατά της εξουσίας με το γνωστό τρελό χιούμορ του, που δεν αφήνει τίποτα όρθιο! «Ο τυχαίος θάνατος ενός αναρχικού», βασίζεται στα αληθινά περιστατικά γύρω από το μυστηριώδη θάνατο του Giuseppe Pinelli, ενός Ιταλού αναρχικού, που κατηγορήθηκε για την τοποθέτηση βόμβας στην αγροτική τράπεζα. Ο θάνατος του Pinelli προκλήθηκε, σύμφωνα με τις αστυνομικές αρχές, έπειτα από πτώση από το παράθυρο του αστυνομικού τμήματος. Πρόκειται για μια αμφιλεγόμενη υπόθεση που ταλάνισε την ιταλική κοινή γνώμη.
Ένας τρελός για δέσιμο, ειδικός στις μεταμφιέσεις, διεισδύει στα γραφεία της κεντρικής Ασφάλειας μεταμφιεσμένος σε ανώτατο ανακριτή του Υπουργείου Δικαιοσύνης, για να διαλευκάνει την υπόθεση της «αυτοκτονίας» του αναρχικού που έπεσε από τον 4ο όροφο της Ασφάλειας κατά τη διάρκεια της ανάκρισης. Κι από δω αρχίζει ένα φανταστικό γελαστικό παιχνίδι!
Τρομοκρατημένοι οι μπάτσοι γίνονται έρμαια στην εξυπνάδα και στη φαντασία του τρελού, πέφτουν σε όλες τις παγίδες που τους στήνει, οι αντιφάσεις και τα ψέματα κάνουν παρέλαση και από άγριοι και βλοσυροί μεταμορφώνονται σιγά-σιγά σε κάτι αξιοθρήνητα ανθρωπάκια, που δέρνονται μεταξύ τους. Είναι έτοιμοι να πηδήξουν κι αυτοί απ’ το παράθυρο, τραγουδάνε, εκλιπαρούν τον τρελό για έλεος και η κατηφόρα δεν έχει τέλος! Μέσα σε δύο ώρες η κεντρική Ασφάλεια γίνεται μπάχαλο!
Ανάγνωση
Το 1970 ο νομπελίστας συγγραφέας και η σύζυγός του γράφουν ένα πολιτικό έργο – σταθμό. Πρόκειται για το «Ο τυχαίος θάνατος ενός αναρχικού». Το γράφουν μετά από μια τρομοκρατική επίθεση στην Εθνική Αγροτική Τράπεζα στο Μιλάνο, με σκοπό να ασκήσουν κριτική στην κατάχρηση εξουσίας του συστήματος δικαιοσύνης της Ιταλίας και της κυβερνητικής διαφθοράς.
Μπροστά στην εμφάνιση του επαναστατικού κινήματος, παρόλες τις προσπάθειες των συνδικάτων και των γραφειοκρατών της παλιάς και της νέας αριστεράς να το επαναφομοιώσουν, η εξουσία οδηγείται μοιραία να παίξει αυτή τη φορά το ψεύτικο χαρτί της τρομοκρατίας.
Η ιταλική αστική τάξη του 1969 δεν έχει πια ανάγκη από τα σφάλματα των παλιών αναρχικών, για να βρει μια πρόφαση και να υλοποιήσει την ολοκληρωτική της φύση, παγιδεύοντας τους νέους αναρχικούς με μια αστυνομική σκευωρία. Η βόμβα του Μιλάνου έσκασε εναντίον του προλεταριάτου. Προορισμός της ήταν να χτυπήσει τα λιγότερα σκληροπυρηνικά στρώματα του πληθυσμού, ώστε να τα κάνει να συμμαχήσουν με την εξουσία και να καλέσει σε συσπείρωση την αστική τάξη.
Κάπως έτσι μετατρέπει τις πάσης φύσεως αντίξοες συνθήκες σε απολαυστική διασκέδαση ο “τυχαίος” σχιζοφρενής, πρωταγωνιστής που εξαπατά τον κόσμο παριστάνοντας διάφορους κοινωνικούς ρόλους και, συνεπώς, μπαινοβγαίνει στα αστυνομικά τμήματα, έχοντας όμως την ασφάλεια του ακαταλόγιστου. Του αρέσει να παίζει θέατρο, κι επειδή το θέατρό του είναι το θέατρο της πραγματικότητας, θέλει οι “συνάδελφοι ηθοποιοί” να είναι πραγματικοί άνθρωποι, να παίζουν στα έργα του αλλά χωρίς να το ξέρουν. Κάποια στιγμή βρίσκεται μόνος του σε ένα γραφείο, όπου αναμένεται η ανάκριση για τον “τυχαίο θάνατο ενός αναρχικού”.
Επομένως, το μήνυμα πρέπει να είναι αναγκαστικά ισχυρό και προκλητικό. Σε έναν κόσμο ψεύτικης αξιοπρέπειας και απόκρυψης της αλήθειας, υπάρχει ανάγκη για κάτι που «καίει» αλλά, ταυτόχρονα, γεννά το γέλιο. Αυτή η λειτουργία οδηγεί στην πραγματοποίηση ενός είδους κάθαρσης και κοινωνικής αναγέννησης. Χάρη σ’ αυτό (το γέλιο) καταρρέουν οι μάσκες των χαρακτήρων και, ταυτόχρονα, οι ρόλοι τους στην κοινωνία.
Η παράσταση
Στην εποχή μας, θεωρίες τείνουν να συσχετίσουν το πολιτικό θέατρο με το βαρύγδουπο και το παράλογο. Αλλά «Ο τυχαίος θάνατος ενός αναρχικού» του Ντάριο Φο, το οποίο περιοδεύει τη χώρα έτσι όπως το έχτισε ο εμπνευσμένος «αρχιτέκτονας» Γιάννης Κακλέας, είναι ένας μεθυστικός συνδυασμός βοντβίλ και πολιτικής, που υποδηλώνει ότι οι αδελφοί Marx, Karl και Groucho εργάστηκαν από κοινού γι’ αυτόν. Στο τέλος, το έργο συντηρεί τους ιδεολογικούς φράχτες του, αλλά παραδεχόμαστε ότι πρόκειται για μια ισχυρή υπενθύμιση ότι το θέατρο που ευαγγελίζεται η αριστερά, μπορεί να είναι μια επιβεβαίωση ικανοποίησης, παρά μια συνεχιζόμενη γκρίνια, έστω κι αν ο σκηνοθέτης μπόλιασε στο αρχικό κείμενο επίκαιρες καταστάσεις, που αφορούν στη συμπεριφορά κατασταλτικών δυνάμεων, ένστολων βεβαίως, ακόμα και θεατρανθρώπων, τα γνωστά δηλαδή που μας απασχολούν σήμερα, εντός συνόρων.
Βέβαια, θα πρέπει να επισημάνω ότι η έναρξη απασχόλησε για είκοσι λεπτά το κοίλο σε ένα αριστερό παραλήρημα του γελωτοποιού -Πάνου Βλάχου, το οποίο κέρασε σποραδικά γέλια, ενώ λίγο αργότερα το πολυπληθές κοινό λύθηκε και θύμισε δόξες καλοκαιρινές «Δελφιναρίου» κι ας ήταν σε αρχαίο θέατρο.
Στον «Τυχαίο θάνατο ενός αναρχικού», λοιπόν, ο Ντάριο Φο προσφέρει μια μικρογραφία των κωμικών πηγών, που χρησιμοποιεί είτε πρόκειται για μονόλογο τύπου «γελωτοποιού», όπως για παράδειγμα «Mistero buffo», είτε για φάρσα. Ο συγγραφέας εκτελεί μια επιδέξια δοσολογία και ανάμιξη διαφορετικών μορφών της λαϊκής κωμικής παράδοσης: φάρσα, βαριετέ , τεχνικές αφήγησης προφορικών παραμυθιών, κοροϊδία, όλες τις τεχνικές που συνδυάζονται για να δημιουργήσουν ένα έργο αφιερωμένο στην απομυθοποίηση. Η σκηνοθεσία μεγιστοποιεί αυτή τη μικρογραφία σε σύγχρονη μουσική επιθεώρηση.Αρχή φόρμας
Ωστόσο, αυτό το θέαμα – ακρόαμα σε αποχαιρετά με το στομάχι ανακατεμένο, κι ας είναι πειστικό, κι ας αποτελεί τέλειο δείγμα μιας σκληρής εποχής. Πρόκειται για παράσταση που αφήνει απορίες (μεγεθύνοντας έναν, ούτως ή άλλως, καθημερινό προβληματισμό), ενώ «καρφώνει» ύπουλα το ερώτημα: «πόσο πιο άδικη μπορεί να γίνει η Δικαιοσύνη;»
Όλα όσα είδαμε στο αρχαίο θέατρο Φιλίππων σχηματοποιούν με τον καλύτερο τρόπο μια εξωφρενική κωμωδία που, όμως, μαρμαρώνει το γέλιο στα χείλη. Ρίχνει σαν πολυβόλο τις σπαρταριστές ατάκες, αλλά ο θεατής παραδέχεται ότι αυτά συνέβησαν, συμβαίνουν και θα συμβαίνουν. Άρα, τι είναι το σωστό; Τρελό γέλιο ή προβληματισμός; Η απάντηση στο ερώτημα, προσωπική υπόθεση.
Ο σκηνοθέτης Γιάννης Κακλέας «τρέχει» την παράστασή του με ιλιγγιώδη ταχύτητα, κρατώντας το κοινό σχεδόν εξίσου μπερδεμένο με τους διεφθαρμένους αξιωματικούς, που προσπαθούν να βγάλουν νόημα από τον «ανόητο αξιόπιστο», ανάμεσά τους. Ο γνωστός μόνο ως ο Maniac, είναι ένας απατεώνας που μεταμφιέζεται σε αρχιδικαστή, επιλέγοντας τις λεπτομέρειες της υπόθεσης ενός υποτιθέμενου αναρχικού που έπεσε από ένα παράθυρο του τέταρτου ορόφου, ενώ βρισκόταν υπό καθεστώς ανάκρισης.
Όσο περισσότερο παίρνει το μέρος τους ο πρωταγωνιστής – τρελός , τόσο λιγότερο αξιόπιστοι φαίνονται οι της εξουσίας. Ουσιαστικά, ανατινάζει την αλήθεια σε μια φαντασμαγορική επίδειξη πυροτεχνημάτων, όπου κάθε καταγγελτική σπίθα φωτίζει τις υπερβολές μιας κοινωνίας σε ελεύθερη πτώση.
Είναι μια τεχνική που χρησιμοποιεί στην παρούσα συνθήκη τόσο αποτελεσματικά ο σκηνοθέτης και την αξιοποιεί τόσο εξαιρετικά ο θίασος με μπροστάρη τον πολυτάλαντο Πάνο Βλάχο, ο οποίος τραγουδάει, χορεύει, παίζει μουσική μαζί με τον εξαιρετικό μουσικό επί σκηνής, τον Βάϊο Πράπα, ώστε όλοι οι συντελεστές μετατρέπουν μια φάρσα σε πολιτικό έργο μεν, αλλά λαϊκό θέατρο, με στοιχεία Commedia dell’Arte, μιούζικαλ, παρωδίας, σάτιρας, επιθεώρησης και σπαρταριστής κωμωδίας: Φοίβος Ριμένας, Στέλιος Πέτσος, Κωνσταντίνος Μαγκλάρας, Παναγιώτης Κατσώλης και Ιφιγένεια Αστεριάδη, διαθέτουν άριστη τεχνική, ωραία φωνή, εξαιρετική κίνηση. Άξιοι επαίνων.
Οι στίχοι των τραγουδιών εκπορεύονται και αυτοί από τον πυρήνα του έργου και της ιστορίας, χωρίς να παραλείψουν να συνομιλήσουν καυστικά και με τόλμη και με γεγονότα δικά μας, οικεία, εδώ της ευρύτερης περιοχής μας.
Ο Πάνος Βλάχος, ένα πολυεργαλείο, είναι η απόλυτα εύστοχη επιλογή του Γιάννη Κακλέα, επειδή απογειώνει την παράσταση, μεγεθύνει τον ρόλο πολύ μακρύτερα από μια ανθρώπινη τρέλα, ακροβατεί επιδέξια ανάμεσα στο γκροτέσκο, στο ρεαλιστικό, στο εξπρεσιονιστικό, στο μουσικό, στο μπουφόνικο είδος θέατρου, καταθέτει στη σκηνή εξαιρετικές ικανότητες γητευτή και εξουδετερώνει την όποια επιφυλακτικότητα θεατών, που τυχόν κρατούσαν πριν από την αυλαία.
Ο σκηνοθέτης τοποθέτησε την ιστορία σε έναν αόριστο σκηνικό χώρο, τον οποίο δημιούργησε ο ίδιος με την Ηλένια Δουλαδίρη. Άλλοτε μεταμορφώνεται σε ένα γκρίζο αστυνομικό τμήμα του Μιλάνο και άλλοτε σε ένα καμπαρέ όπου ακούγονται τα απολαυστικά θεατρικά τραγούδια του Βάιου Πράπα, σε στίχους του Πάνου Βλάχου, ερμηνευμένα από τους ηθοποιούς.
Το τραγούδι του Υπαστυνόμου «Μπερτότσο» από τον Φοίβο Ριμένα είναι, σίγουρα, μια έξοχη στιγμή της παράστασης. Ο ηθοποιός- περφόρμερ κερδίζει επάξια θερμότατο χειροκρότημα.
Σαφώς, πρόκειται για μια επισκόπηση της σχέσης του θεάτρου με την Αριστερά, νοούμενης ως ενός συγκεκριμένου ιστορικά πολιτικού σχηματισμού, που εκφράζει αυθεντικά και προωθεί την αριστερή ιδεολογία, όμως ο Ντάριο Φο και η Φράνκα Ράμε- στιγματισμένοι κομμουνιστές – βασίστηκαν σε πραγματικά γεγονότα για να γράψουν το έργο, το οποίο πρωτοπαρουσιάστηκε στο Μιλάνο το 1970, στο θέατρο της Κομούνας.
Επίλογος
«Ο τυχαίος θάνατος ενός αναρχικού» δεν ανασυνθέτει τα γεγονότα, αλλά λαμβάνει χώρα αμέσως μετά το θάνατο του Ιταλού μετανάστη Πινέλι, στα ίδια γραφεία του αστυνομικού τμήματος, όπου ένας τρελός και μυθομανής τύπος προσποιείται ότι είναι επιθεωρητής υπουργείου που ερευνά το γεγονότα, λέγοντας ότι είναι έτοιμος να καλύψει την ευθύνη της αστυνομίας, αλλά, στο μεταξύ, γελοιοποιεί τη στήριξη που παρείχε ο Επίτροπος.
Βρισκόμαστε οι θεατές ενώπιον μιας εκφραστικής πληρότητας του πιο ορθά πολιτικού θεάτρου του Φο, σ’ αυτή την πρόταση της θεατρικής φόρμας, ως χρονικό και ως ανασκόπηση, χωρίς ποτέ να παραβλέπουμε τη σκηνική παρουσίαση, τη διασκευή στα καθ’ υμάς και, μάλιστα, στη σκηνοθεσία με μπρεχτικό τρόπο.
Η κωμωδία αντιπροσωπεύει ένα μνημείο νεωτερισμού στη σκηνή. Τίποτα δεν αφήνεται στην τύχη, ξεκάθαρο παράδειγμα της οποίας είναι η επιλογή να τοποθετηθεί ένας «τρελός» ως πρωταγωνιστής του έργου, στα χρόνια που φούντωσε η συζήτηση για το κλείσιμο των ασύλων. Ο «παλαβός» είναι το έμβλημα της δικαιοσύνης, τόσο επειδή αναλαμβάνει κυριολεκτικά τον ρόλο του αληθινού δικαστή, όσο και επειδή είναι το μέσο για να κατανοήσουμε την αμφιλεγόμενη πραγματικότητα, με την οποία βρισκόμαστε αντιμέτωποι, «In the case of» έχουμε απροκατάληπτο βλέμμα.
«Big in Japan» στο «Μικρό» της Μονής Λαζαριστών από το Κ.Θ.Β.Ε.
ΚΡΙΤΙΚΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΑΥΛΟ ΛΕΜΟΝΤΖΗ
Στη χώρα μας γνωρίσαμε το κλασικό Ιαπωνικό θέατρο σε αθηναϊκή παράσταση στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού στο μακρινό 1965. Τότε, πολλοί από τους θεατές δεν ήταν σε θέση να αντιληφθούν την αφαιρετική του οπτική και την ιαπωνική κοσμοθεωρία που έφερε από τη χώρα του ανατέλλοντος ήλιου. Έκτοτε, έχουν παρουσιαστεί διάφορα έργα.
Το Κ.Θ.Β.Ε. στη νέα σαιζόν ξαναφέρνει στο κοινό της Θεσσαλονίκης το Ιαπωνικό θέατρο, μέσω κειμένων και θεατρικών στοιχείων που ήταν προσφιλή στη χώρα του, από τον 19ο αιώνα, όπως οι περίφημες μάσκες του «Θεάτρου Νο».
Οι ιστορίες που ξεδιπλώνονται μπροστά στα μάτια μας είναι πέντε και η καθεμία καταπιάνεται με ένα ακραίο φαινόμενο. Η συγγραφέας Κατερίνα Λούβαρη Φασόη γράφει στο πρόγραμμα: «άνθρωποι που εξαφανίζονται, άνθρωποι που πεθαίνουν πάνω στη δουλειά, άνθρωποι έγκλειστοι στα σπίτια τους για χρόνια, ηλικιωμένοι και ηλικιωμένες που προσπαθούν να ζήσουν αξιοπρεπώς τα τελευταία χρόνια της ζωής τους και επιλέγουν να φυλακιστούν, διαπράττοντας μικροαδικήματα, άνθρωποι που βρίσκουν γαλήνη αυτοκτονώντας στο περίφημο «δάσος των αυτοκτονιών». Η σύνδεση μεταξύ τους γίνεται από τον κομπέρ, ο οποίος μάς ζητά να απολαύσουμε αυτές τις «παράξενες και εξωτικές ιστορίες», που δεν έχουν καμία όμως σχέση με τη δική μας πραγματικότητα. ΄Η μήπως όχι;
Υπόθεση
Ο όρος «Ομπάσουτε» αναφέρεται στο έθιμο που υπήρχε στην Ιαπωνία στο μακρινό παρελθόν, σύμφωνα με το οποίο ένας ασθενικός, εξασθενημένος ή ηλικιωμένος μεταφερόταν σε ένα βουνό, ή κάποια άλλη απομακρυσμένη και έρημη περιοχή και αφηνόταν εκεί να πεθάνει, από αφυδάτωση και πείνα, ενέργεια η οποία παρέπεμπε αναπόφευκτα σε μια μορφή ευθανασίας. Η πρακτική αυτή ήταν πιο συχνή σε περιόδους ξηρασίας και λιμού, και μερικές φορές ελάμβανε χώρα μετά από εντολή των φεουδαρχών αξιωματούχων. Ορισμένες παραδοσιακές ιαπωνικές εγκυκλοπαίδειες ισχυρίζονται ότι αποτελούσε θέμα κάποιου μύθου, αλλά μάλλον δεν φαίνεται πως αποτελούσε κοινή πρακτική. Σύμφωνα με την παράδοση, το δάσος Aokigahara στη βάση του όρους Φούτζι, ήταν κάποτε μια συνηθισμένη τέτοια περιοχή. Το Ubasute, όμως, ανεξάρτητα από την ιστορία του, άφησε το σημάδι του στην ιαπωνική λαογραφία, όπου αποτελεί τη βάση πολλών μύθων και ποιημάτων.
Έμπνευση για την Κατερίνα Λούβαρη- Φασόη για το έργο “Big in Japan”, στάθηκε η χώρα του ανατέλλοντος ήλιου, όπου τα ακραία κοινωνικά φαινόμενα που συναντώνται στην σύγχρονη Ιαπωνία, μιλάνε για το χάος και την απελπισία, στην οποία είναι βουτηγμένος ο άνθρωπος σήμερα. Μέσα σε έναν κόσμο που τρέχει με ταχύτητες ιλίγγου, που τα όνειρα χάνονται στο όνομα του κέρδους, που λατρεύονται σαν θεοί οι έννοιες της ανάπτυξης, της ανταγωνιστικότητας και της παραγωγικότητας, ο άνθρωπος αναρωτιέται: «αξίζει να ζω έτσι όπως ζω, κι αν όχι, η λύση είναι η παραίτηση ή η μάχη για να αλλάξω τη ζωή μου;».
Η παράσταση
Ο μέσος Ιάπωνας είναι όντως διαφορετικός από τον μέσο Έλληνα: ζει περισσότερο, τρέφεται πιο υγιεινά, είναι πιο ευγενικός, πιο πειθαρχημένος και πιο εργατικός. Ένας λευκός Δυτικός μπορεί πράγματι να απολαύσει στην Ιαπωνία τον επίγειο παράδεισο: βρίσκεται διαρκώς στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος και έχει τη δυνατότητα να γευτεί όλες τις υπέροχες και ελκυστικές πτυχές της χώρας, χωρίς ποτέ να έρθει σε επαφή με καμία από τις αρνητικές της εκφάνσεις. Και εδώ ακριβώς ελλοχεύει ο κίνδυνος της παραπλάνησης: το γεγονός ότι ο Δυτικός τουρίστας ελάχιστα αντιλαμβάνεται κάποια πράγματα, δε σημαίνει ότι αυτά δεν υπάρχουν.
Στη σπονδυλωτή παράσταση του Κ.Θ.Β.Ε. ο Παντελής Δεντάκης σκηνοθετεί πέντε ιστορίες, έτσι όπως τις έγραψε η Κατερίνα Λούβαρη, δίνει φως στο σκοτεινό κομμάτι της σύγχρονης Ιαπωνίας και απομυθοποιεί τις εικόνες με τους ατρόμητους σαμουράι και τις αισθησιακές γκέισες, τις εικόνες με τους πανέμορφους παραδοσιακούς ναούς στο Κιότο και κείνες με το διαστημικό, υπερ-αστικό τοπίο του Τόκυο. Μας δίνει τις πέντε θεματικές ιστορίες, υιοθετώντας το φορμαλιστικό θέατρο στη συνθήκη των δράσεων:
«Θάνατος από υπερβολική εργασία». Η Ιαπωνία έχει υιοθετήσει μια κουλτούρα υπερβολικής εργασίας, με τους εργαζόμενους να αναφέρουν ώρες τιμωρίας και υψηλή πίεση από τους προϊστάμενους τους, σύμφωνα με το Υπουργείο Υγείας, Εργασίας και Πρόνοιας.
Αυτές οι συνθήκες στην εργασία έχουν προκαλέσει ένα φαινόμενο που ονομάζεται «karoshi» ή «θάνατος από υπερβολική εργασία» – το οποίο οδήγησε σε νομοθεσία που αποσκοπεί στην πρόληψη του θανάτου και των τραυματισμών από υπερβολικές ώρες εργασίας.
«Ψευδαίσθηση ισότητας». Θεωρητικά, η ισότητα των φύλων είναι αναγνωρισμένη και εγγυημένη από το ιαπωνικό Σύνταγμα. Στην πράξη η Ιαπωνία παραμένει μία πατριαρχική κοινωνία και, παρότι τα πράγματα έχουν αλλάξει συγκριτικά με παλαιότερες εποχές, οι κοινωνικοί ρόλοι του άνδρα και της γυναίκας παραμένουν διακριτοί για μεγάλο αριθμό Ιαπώνων. Το να ασχολείται μία γυναίκα αποκλειστικά με τα οικοκυρικά αποτελεί καθόλα σεβαστή και ουσιαστική απασχόληση στην Ιαπωνία, καθώς και επιδίωξη εκατομμυρίων νεαρών κοριτσιών. Τα πράγματα αρχίζουν να «στραβώνουν» όταν οι γυναίκες επιχειρούν να αφήσουν πίσω τον παραδοσιακό τους ρόλο και να επιδιώξουν μία επαγγελματική καριέρα. Τα εμπόδια που τίθενται στο δρόμο τους είναι πολλά και μεγάλα.
«Κορίτσια για πούλημα και ηλικιωμένοι για πέταμα». Μία από τις πιο αποκρουστικές πλευρές μιας κατά τα άλλα υπέροχης χώρας, είναι για εμάς η «αντικειμενοποίηση» εκατοντάδων κοριτσιών εφηβικής και μετεφηβικής ηλικίας, που προσφέρονται θυσία στο βωμό της βιομηχανίας του θεάματος, μόνο και μόνο για να ξεχαστούν όταν βγει η «επόμενη φουρνιά» και να καταλήξουν νεαρές γυναίκες με αβέβαιο μέλλον.
Ένα ακραίο και απάνθρωπο φαινόμενο είναι επίσης, η περιθωριοποίηση των ανίκανων για εργασία ηλικιωμένων σε βαθμό απομόνωσης, φυλάκισης έως θανάτου. Τραγικό για μια χώρα με τόσα βήματα μπροστά στην τεχνολογία και στον άνετο τρόπο ζωής.
Η παράσταση, πιστή στην avant-garde φόρμα ιαπωνικού θεάτρου, μας δίνει σκηνές ρεαλιστικές, ρομαντικές, μουσικοχορευτικές, όπου, βεβαίως, η μάσκα και το κυκλόραμα στο βάθος είναι πρωταγωνιστές. Οι ερμηνείες όλων των ηθοποιών του ΚΘΒΕ, εξαιρετικές, ακολουθούν πειθαρχημένα τις σκηνοθετικές οδηγίες και εκθέτουν συμπεριφορές εγγεγραμμένες σε ιδιαίτερες χειρονομίες της χώρας αναφοράς, την Ιαπωνία.
Πολύ καλός ο Βασίλης Σπυρόπουλος στο πρώτο θέμα «άνθρωποι που εξατμίζονται», απολαυστικός ο κομπέρ του Γιάννη Τομάζου, ως συνδετικός κρίκος των ιστοριών, αλλά και οι υπόλοιποι ηθοποιοί υπηρετούν τους ρόλους τους αξιοπρόσεκτα.
Παράδειγμα, οι Ιωάννα Παγιατάκη και Εμμανουέλλα Καμπίτση στο θέμα: «πεθαίνοντας στη δουλειά» κερδίζουν τις εντυπώσεις, ως σπαρακτική μάνα η πρώτη που χάνει τον γιο της σε ώρα εργασίας, ρομποτάκι η δεύτερη, που σπάει τους κανόνες και κάνει την επανάστασή της.
Ακόμα, ο Ιορδάνης Αϊβαζόγλου, η Αίγλη Κατσίκη και η Ιωάννα Δεμερτζίδου είναι αρκούντως ικανοποιητικοί ως Μοναχός, Φίλιπ και Σεσίλ, αντίστοιχα.
Επιστρέψτε μου, ωστόσο, να επαινέσω ιδιαίτερα τους Χρίστο Στυλιανού και Κωνσταντίνο Χατζησάββα, για την υποκριτική τους πιστότητα ως υπέργηροι, πάμφτωχοι Ιάπωνες στο τελευταίο θέμα της παράστασης. Ένα έξοχο δίδυμο, θαρρείς βγαλμένο από το «Μάπετ σόου», που προτιμούν τη σιγουριά των συσσιτίων της φυλακής από την καθημερινή τους μίζερη ζωή.
Η σκηνοθεσία ιχνηλατεί τη σκοτεινή πλευρά της γιαπωνέζικης καθημερινής ζωής, αναζητώντας τα αίτια της ακραίας συμπεριφοράς στη χώρα των χρυσανθέμων και συμπυκνώνει, σε μια συνθήκη ξένη προς σε μας, αλλά ανοικτή σε αναγνώσεις, κοινωνικοπολιτικές-οικονομικές καταστάσεις που, ας δεχτούμε ότι γευτήκαμε εκ του σύνεγγυς, εφόσον ο άνθρωπος όπου γης, έχει τις ίδιες αδυναμίες, τις αυτές ψυχικές, συναισθηματικές ή συμφερολοντογικές εκδηλώσεις, όπως: εκμετάλλευση εργατών, κοινωνικές ιδιόμορφες συναναστροφές, πηγαίο έρωτα, μοναξιά, γηρατειά και εγκατάλειψη, στιγμές ευτυχίας, ποικιλία αισθημάτων, χρήμα- δύναμη ή κατάρα, γραφειοκρατία, δεδομένα αλγόριθμων, ψυχαγωγία σε βαθμίδες, φύση, δομημένο περιβάλλον, εικονική πραγματικότητα.
Αυτά τα σπαράγματα χειρονομιών, κίνησης, τραγουδιών, ζωντανεύουν μια θεατρική ατμόσφαιρα ρεαλιστικών και ονειρικών υπομνήσεων και υπονοήσεων αρχαίου και σύγχρονου τρόπου. Ο Σταύρος Γασπαράτος με τη μουσική και η Κική Γραμματικοπούλου με τις μάσκες, τα σκηνικά και τα κοστούμια, συμβάλλουν σε υπερθετικό βαθμό στην εδραίωση αυτής της ατμόσφαιρας.
Οι ήρωες των πέντε θεματικών κινούνται σε ένα ενδιαφέρον μεταιχμιακό πεδίο ερμηνευτικό, όπως εύστοχα υπογραμμίστηκε και σκηνοθετικά: εγγύτητα και απόσταση, βραδύτητα και ταχύτητα, εσωστρέφεια συστολής, διστακτικότητα αλλά και έκρηξη πιεσμένων θυμικών αντιδράσεων, καθημερινότητα, ιερή υπέρβαση.
Επίλογος
Πρόκειται για ένα γλυκόπικρο δράμα πολλαπλής απελευθέρωσης (συναισθηματικής, σεξουαλικής, γυναικείας υποβάθμισης, ηλικιακής περιθωριοποίησης) με δεξιοτεχνική σεναριακή ισορροπία, αφηγηματική ευαισθησία και πλήθος σκηνοθετικών ευρημάτων.
Νέα εκπαιδευτικά προγράμματα από το Δημοτικό Ωδείο Καβάλας
Την Δευτέρα 18 Σεπτεμβρίου 2023 και ώρα 19:00 στο κτίριο του Δημοτικού Ωδείου Καβάλας πραγματοποιήθηκε συνέντευξη τύπου από τον Διευθυντή του Δημοτικού Ωδείου Καβάλας κ. Φώτη Κουτσοθόδωρο.
Ο Διευθυντής του ΔΩΚ παρουσίασε τα νέα εκπαιδευτικά προγράμματα ενόψει της έναρξης της νέας σχολικής χρονιάς και μεταξύ άλλων ανέφερε τα εξής: «Όπως θα έχετε παρατηρήσει το Δημοτικό Ωδείο Καβάλας συμμετέχει ενεργά στα πολιτιστικά δρώμενα της πόλης είτε άμεσα οργανώνοντας το ίδιο συναυλίες και σεμινάρια είτε συνεισφέροντας και στηρίζοντας πολιτιστικές εκδηλώσεις διαφόρων συλλογών και φορέων της Καβάλας. Σε αυτή τη λογική θα κινηθούμε και φέτος με καλή και έγκαιρη οργάνωση. Το Ωδείο αυτά τα χρόνια, αυτά τα δύσκολα για το πολιτισμό και την εκπαίδευση χρόνια, έχει μια σταθερή πορεία διατηρώντας την δυναμική του, εκσυγχρονίζοντας την λειτουργία του και δημιουργεί ένα νέο μοντέλο διοίκησης και διαχείρισης.
Το 2023-24 το Ωδείο υποδέχεται μια νέα ηλικιακή ομάδα μέσω του νέου τμήματος, της Μουσικοκινητικής Αγωγής. Για πρώτη φορά στα πλαίσια της Ωδειακής εκπαίδευσης εντάσσεται το πρόγραμμα που αφορά και ηλικίες από 9 μηνών έως 4 ετών. Τα Τμήματα μουσικοκινητικής αγωγής που θα λειτουργήσουν στο ΔΩΚ θα είναι τα εξής: Τμήμα Α: 9 μηνών- 1,5 Χρονών, Τμήμα Β: 1,5-3 χρονών και Τμήμα Γ: 3-4 χρονών. Το μάθημα επιμελείται και διδάσκει η νέα καθηγήτρια του ΔΩΚ κα. Αφροδίτη Μαζαράκη.
Έτσι και φέτος και μετά από μια χρονιά που το Ωδείο διοργάνωσε πάνω από 60 συναυλίες και σεμινάρια καθώς και το εορταστικό του πρόγραμμα με αφορμή τα 85 χρόνια λειτουργίας του συμπεριλαμβάνει στο πρόγραμμά του συναυλίες και σεμινάρια με καταξιωμένους μουσικούς και διδάσκοντες από Ελλάδα και εξωτερικό.
Η αρχή γίνεται με 2 συναυλίες εντός του Οκτωβρίου . Η πρώτη στη 1 Οκτωβρίου στην Μεγάλη Λέσχη θα φιλοξενηθούν η βιολονιστρια Δανάη Παπαματθαίου-Ματσκε και ο καταξιωμένος πιανίστας και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας Uwe Matske. Επίσης μέσα στον Οκτώβριο θα πραγματοποιηθεί ένα ρεσιτάλ κιθάρας με τον υποφαινόμενο.
Ο Νοέμβριος είναι μήνας στον οποίο το ΔΩΚ συμμετέχει στη διοργάνωση του Cosmoclassical ενώ τον μήνα Δεκέμβριο θα πραγματοποιηθεί το καθιερωμένο Jazz meeting σε συνεργασία με του Σουηδικό Σπίτι Καβάλας, το Σουηδικό Ινστιτούτο Αθηνών και το Ιόνιο Πανεπιστήμιο. Το έτος θα κλείσει με τις καθιερωμένες εορταστικές συναυλίες του Ωδείου.
Επίσης, την επόμενη Τρίτη στις 26 Σεπτεμβρίου στις 18:30 θα πραγματοποιηθεί μια εκδήλωση «Open Day» ενημέρωσης, γνωριμίας με τα μουσικά όργανα και ψυχαγωγίας για όλους τους μαθητές του ΔΩΚ».
ΔΗΠΕΘΕ: Ευχαριστήριο προς τους συνεργάτες, χορηγούς και εθελοντές του 66ου Φεστιβάλ Φιλίππων
Με την ολοκλήρωση του 66ου Φεστιβάλ Φιλίππων, αισθανόμαστε την ανάγκη να ευχαριστήσουμε όλους όσοι συνέβαλαν και φέτος στη μεγάλη επιτυχία του.
Ο Πρόεδρος κ. Σωκράτης Μποζούδης, το Διοικητικό Συμβούλιο καθώς και η Καλλιτεχνική Διευθύντρια κ. Εύα Οικονόμου Βαμβακά, ευχαριστούμε θερμά πρώτα από όλα τον κόσμο που τίμησε με την παρουσία του τις εκδηλώσεις του Φεστιβάλ σε όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού και στη συνέχεια όσους συνέβαλαν έμπρακτα στην υλοποίησή του.
Ευχαριστούμε τον Δήμο Καβάλας που χρηματοδότησε το σύνολο των δράσεων του Φεστιβάλ καθώς και το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού με την υποστήριξη του οποίου πραγματοποιήθηκε το 7ο Διεθνές Εργαστήριο Αρχαίου Δράματος.
Ευχαριστούμε επίσης την Αρχαιολογική Υπηρεσία Καβάλας και τους αρχαιοφύλακες, την Υπηρεσία Καθαριότητας και την Τεχνική Υπηρεσία του Δήμου Καβάλας, το ΕΚΑΒ, την Αστυνομική Διεύθυνση και την Τροχαία Καβάλας, τον Αστυνομικό Σταθμό Κρηνίδων, τον Οργανισμό Λιμένος, το ΚΤΕΛ Καβάλας και τον Ερυθρό Σταυρό που σε όλες τις παραστάσεις παρείχε αφιλοκερδώς τις πολύτιμες υπηρεσίες του.
Παράλληλα ευχαριστούμε τους χορηγούς μας: Εnergean Oil & Gas S.A., τη Βιομηχανία Σωλήνων Πολυαιθυλενίου ΒΕΗ, το κατάστημα THE HUB αλλά και τους χορηγούς επικοινωνίας μας ΕΡΤ 3, ΕΡΤ Καβάλα, Cosmote Τv, Εφημερίδα των Συντακτών, Monopoli.gr, Culture now.gr, UZ Utopiazone enjoy your journey, Theatermag.gr για την προσφορά τους.
Ευχαριστούμε ακόμα, όλα τα ΜΜΕ και τον δημοσιογραφικό κόσμο, που συνέβαλαν με το χρόνο και το χώρο που μας διέθεσαν στην επιτυχία της μεγάλης αυτής διοργάνωσης.
Κι επειδή πίσω από κάθε παράσταση κρύβεται η συμβολή πολλών ξεχωριστών ανθρώπων, ευχαριστούμε το διοικητικό (Τόνια Μανάλη, Έφη Πριμικυρλίδου, Βέρα Λαζαρίδου) και το τεχνικό (Γιώργος Μαστοράκης, Γιάννης Σταυρίδης, Κώστας Γαρουφαλλίδης, Γιώργος Τριανταφυλλίδης, Παναγιώτης Λαζαρίδης) προσωπικό του ΔΗΠΕΘΕ που στήριξε με τις ιδέες και την ενέργεια του τις δράσεις μας, την Artware και τον Αλέξανδρο Κόκκα για τη δημιουργία της εκπληκτικής νέας οπτικής ταυτότητας του Φεστιβάλ, την κ. Πάρια Τόμπρου για τη βοήθειά της στην παράσταση ΕΡΗΜΟΙ καθώς και το Αστικό ΚΤΕΛ Καβάλας, το Στράτο Στρουμπούλη και το Γιάννη Στεφάνου χωρίς την πολύτιμη αρωγή των οποίων η ΔΙΑΔΡΟΜΗ 404 δε θα μπορούσε ποτέ να συμβεί.
Και φυσικά, πέρα και πάνω απ΄ όλα ευχαριστούμε τους εθελοντές του 66ου Φεστιβάλ Φιλίππων που για μια ακόμη χρονιά ήταν συγκινητικά κοντά μας.
Τέλος, ευχαριστούμε όλους αυτούς που στήριξαν και αγκάλιασαν αθόρυβα κάθε δράση μας, τους αφανείς ήρωες που υπάρχουν σε κάθε Φεστιβάλ και αν και συνήθως δεν αναφέρονται ονομαστικά αποτελούν πάντα την καρδιά και τη ψυχή του.
Ευγνώμονες και ανανεωμένοι λοιπόν σας αποχαιρετάμε και σας δίνουμε ραντεβού για του χρόνου.
Ο ιστότοπός μας χρησιμοποιεί cookies. Ορισμένα από αυτά είναι απαραίτητα για τη λειτουργία της ιστοσελίδας μας και άλλα μας βοηθούν να παρέχουμε το μέγιστο των υπηρεσιών μας. Επιλέξτε εσείς ποια cookies αποδέχεστε, τα οποία μπορείτε να αλλάξετε οποιαδήποτε στιγμή.
Αποδοχή
Αλλαγή ρυθμίσεων
Cookie Box Settings
Απόρρητο
Cookie Box Settings
Απόρρητο
Σεβόμαστε την ιδιωτικότητά σας
Επιλέξτε εσείς ποια cookies αποδέχεστε.
Ωστόσο, ορισμένα από αυτά είναι αναγκαία για την σωστή λειτουργία της ιστοσελίδας και μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα ορισμένες λειτουργίες να μην είναι πλέον διαθέσιμες. Για πληροφορίες σχετικά με τη διαγραφή των cookies, συμβουλευτείτε τη λειτουργία βοήθειας του προγράμματος περιήγησης.
Μάθετε περισσότερα σχετικά με τα cookies που χρησιμοποιούμε κάνοντας κλικ εδώ
Εδώ μπορείτε να ενεργοποιήσετε ή να απενεργοποιήσετε διαφορετικούς τύπους cookies:
Η ιστοσελίδα θα:
Remember which cookies group you accepted
Αποθηκεύει την ρύθμιση προτιμήσεων των cookies
Επιτρέπει τα cookies περιοδικής λειτουργείας
Πιστοποιεί ότι είστε συνδεμένος στον λογαριασμό σας
Αποθηκεύει την επιλεγμένη γλώσσα
Συγκεντρώνει πληροφορίες τι έχετε εισάγει στις φόρμες επικοινωνίας
Η ιστοσελίδα δεν θα:
Αποθηκεύσει τα στοιχεία της σύνδεσης σας
Αποθηκεύσει τις ρυθμίσεις των μέσων κοινωνικής δικτύωσης
Αποθηκεύσει την επιλεγμένη περιοχή και χώρα σας
Εντοπίσει τις σελίδες επισκέψεων και την αλληλεπίδραση σας με αυτές
Εντοπίσει την τοποθεσία και την περιοχή σας με βάση την διεύθυνση IP
Εντοπίσει τον χρόνο που δαπανάται σε κάθε σελίδα
Προσαρμόσει τις πληροφορίες και τη διαφήμιση στα ενδιαφέροντά σας με βάση π.χ. το περιεχόμενο που έχετε επισκεφτεί προηγουμένως
Συγκεντρώσει στοιχεία προσωπικής ταυτοποίησης, όπως όνομα και τοποθεσία.
Η ιστοσελίδα θα:
Remember which cookies group you accepted
Αποθηκεύει την ρύθμιση προτιμήσεων των cookies
Επιτρέπει τα cookies περιοδικής λειτουργείας
Πιστοποιεί ότι είστε συνδεμένος στον λογαριασμό σας
Αποθηκεύει την επιλεγμένη γλώσσα
Συγκεντρώνει πληροφορίες τι έχετε εισάγει στις φόρμες επικοινωνίας
Αποθηκεύσει τις ρυθμίσεις των μέσων κοινωνικής δικτύωσης
Αποθηκεύσει την επιλεγμένη περιοχή και χώρα σας.
Η ιστοσελίδα δεν θα:
Εντοπίσει τις σελίδες επισκέψεων και την αλληλεπίδραση σας με αυτές
Εντοπίσει την τοποθεσία και την περιοχή σας με βάση την διεύθυνση IP
Εντοπίσει τον χρόνο που δαπανάται σε κάθε σελίδα
Προσαρμόσει τις πληροφορίες και τη διαφήμιση στα ενδιαφέροντά σας με βάση π.χ. το περιεχόμενο που έχετε επισκεφτεί προηγουμένως
Συγκεντρώσει στοιχεία προσωπικής ταυτοποίησης, όπως όνομα και τοποθεσία.
Η ιστοσελίδα θα:
Remember which cookies group you accepted
Αποθηκεύει την ρύθμιση προτιμήσεων των cookies
Επιτρέπει τα cookies περιοδικής λειτουργείας
Πιστοποιεί ότι είστε συνδεμένος στον λογαριασμό σας
Αποθηκεύει την επιλεγμένη γλώσσα
Συγκεντρώνει πληροφορίες τι έχετε εισάγει στις φόρμες επικοινωνίας
Αποθηκεύσει τις ρυθμίσεις των μέσων κοινωνικής δικτύωσης
Αποθηκεύσει την επιλεγμένη περιοχή και χώρα σας
Εντοπίσει τις σελίδες επισκέψεων και την αλληλεπίδραση σας με αυτές
Εντοπίσει την τοποθεσία και την περιοχή σας με βάση την διεύθυνση IP
Εντοπίσει τον χρόνο που δαπανάται σε κάθε σελίδα
Η ιστοσελίδα δεν θα:
Προσαρμόσει τις πληροφορίες και τη διαφήμιση στα ενδιαφέροντά σας με βάση π.χ. το περιεχόμενο που έχετε επισκεφτεί προηγουμένως
Συγκεντρώσει στοιχεία προσωπικής ταυτοποίησης, όπως όνομα και τοποθεσία.
Η ιστοσελίδα θα:
Remember which cookies group you accepted
Αποθηκεύσει τις ρυθμίσεις των μέσων κοινωνικής δικτύωσης
Αποθηκεύσει την επιλεγμένη περιοχή και χώρα σας
Εντοπίσει τις σελίδες επισκέψεων και την αλληλεπίδραση σας με αυτές
Εντοπίσει την τοποθεσία και την περιοχή σας με βάση την διεύθυνση IP
Εντοπίσει τον χρόνο που δαπανάται σε κάθε σελίδα
Προσαρμόσει τις πληροφορίες και τη διαφήμιση στα ενδιαφέροντά σας με βάση π.χ. το περιεχόμενο που έχετε επισκεφτεί προηγουμένως
Συγκεντρώσει στοιχεία προσωπικής ταυτοποίησης, όπως όνομα και τοποθεσία.
Νέα Θάσου3 έτη ago
Νέα Θάσου3 έτη ago
Νέα Θάσου3 έτη ago
Καβάλα3 έτη ago
Νέα Θάσου3 έτη ago
Νέα Θάσου3 έτη ago
Νέα Θάσου3 έτη ago
Ελλάδα3 έτη ago
You must be logged in to post a comment Login