Χρηματοδότηση επενδύσεων μέχρι 400.000 ευρώ, με επιδότηση που ανέρχεται σε ποσοστό 85%, προβλέπει το νέο πρόγραμμα LEADER, η πρώτη παρουσίαση του οποίου έγινε πρόσφατα από την «Αναπτυξιακή Καβάλας».

Σύμφωνα με όσα δήλωσε στον «Ενήμερο» ο αντιπεριφερειάρχης Ενέργειας και Περιβάλλοντος της Π.Α.Μ.Θ., Χρήστος Γάκης, πρόκειται για ένα νέο πρόγραμμα που αφορά τον δευτερογενή τομέα, δηλαδή τη μεταποίηση, στην οποία η χώρα, αλλά και η περιοχή μας, έχουν μείνει πολύ πίσω σε σχέση με τον ευρωπαϊκό ανταγωνισμό.

«Το πρόγραμμα LEADER είναι από αυτά που έχουν στον πυρήνα τους την ενίσχυση του πρωτογενούς τομέα και τη μεταποίηση, δηλαδή τον δευτερογενή τομέα…»

«Επί της ουσίας παρουσιάστηκαν οι κεντρικοί άξονες και η θεματολογία του συγκεκριμένου προγράμματος, το οποίο παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την περιοχή μας, καθώς η Π.Ε. Καβάλας έχει σε μεγάλο βαθμό ανεπτυγμένο τον πρωτογενή τομέα, με δυναμικές καλλιέργειες όπως τα ακτινίδια, τα σπαράγγια, τις ελιές και τα σταφύλια. Το πρόγραμμα LEADER είναι από αυτά που έχουν στον πυρήνα τους την ενίσχυση του πρωτογενούς τομέα και τη μεταποίηση, δηλαδή τον δευτερογενή τομέα. Κύριος στόχος του συγκεκριμένου προγράμματος είναι πλέον η μεταποίηση των αγροτικών προϊόντων. Χρηματοδοτούνται επενδύσεις μέχρι και 400.000 ευρώ, με επιδότηση που ανέρχεται στο υψηλό ποσοστό του 85%», σημείωσε αρχικά στις δηλώσεις του ο Χρήστος Γάκης.

«Η μεταποίηση θα αφορά μόνο σε αγροτικά προϊόντα που παράγονται στην περιοχή μας. Όποιος αποφασίσει να επενδύσει θα το κάνει αξιοποιώντας τα γεωργικά προϊόντα που παράγονται στην Π.Ε. Καβάλας…»

«Το βασικό σημείο του προγράμματος LEADER είναι ότι η μεταποίηση θα αφορά μόνο σε αγροτικά προϊόντα που παράγονται στην περιοχή μας. Είναι στην ουσία μια δικλείδα που διασφαλίζει τους ίδιους τους παραγωγούς. Όποιος αποφασίσει να επενδύσει θα το κάνει αξιοποιώντας τα γεωργικά προϊόντα που παράγονται στην Π.Ε. Καβάλας, δεν θα μπορεί να φέρνει προϊόντα από άλλες περιοχές, ούτε φυσικά να εισάγει από τρίτες χώρες και να τα μεταποιεί. Αυτό έχει σαν στόχο να απορροφάται σε ακόμη μεγαλύτερο βαθμό η παραγωγή από μονάδες που θα κατασκευαστούν στην περιοχή μας. Μη ξεχνάμε ότι κύριο μειονέκτημα της χώρας μας είναι ότι ουσιαστικά δεν έχουμε μεταποίηση, δηλαδή δευτερογενή τομέα. Ενώ έχουμε ιδιαίτερα ανεπτυγμένο τον πρωτογενή τομέα και παράγουμε εξαιρετικά προϊόντα, δυστυχώς τα πουλάμε σε τρίτες χώρες, οι οποίες τα μεταποιούν και φυσικά τα πωλούν σε πολύ ακριβότερες τιμές στις ευρωπαϊκές αγορές. Χάνουμε λοιπόν χρήματα επειδή δεν έχουμε μεταποίηση», τόνισε σχετικά ο κ. Γάκης.

«Υπάρχει και ένα μέτρο του LEADER που αφορά σε ενοικιαζόμενα δωμάτια και ξενώνες, όμως σε ορεινές περιοχές και μόνο. Έχει εξαιρεθεί το παραθαλάσσιο κομμάτι, το οποίο χρηματοδοτείται από άλλα εργαλεία…»

«Νομίζω ότι το συγκεκριμένο πρόγραμμα παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την περιοχή μας. Μετά τις γιορτές θα γίνουν και οι επίσημες παρουσιάσεις, όταν κλειδώσουν τα μέτρα του εν λόγω προγράμματος, το οποίο ουσιαστικά θα τεθεί σε ισχύ από το 2023. Ήδη γνωρίζω προσωπικά από τις περιοχές του Νέστου, αλλά και του Παγγαίου, ότι υπάρχει ενδιαφέρον και για μεταποιητικές μονάδες, όπως ελαιοτριβεία ή εμφιάλωσης κρασιού, όπως και για ψυγεία. Είναι μονάδες που δεν απαιτείται πολύ μεγάλο κεφάλαιο και μπορούν να ενταχθούν στο πρόγραμμα. Με ποσοστό μάλιστα επιδότησης στο 85%, επί της ουσίας ο ενδιαφερόμενος θα βάλει πολύ λίγα χρήματα από ίδια κεφάλαια. Επίσης να προσθέσω ότι υπάρχει και ένα μέτρο του LEADER που αφορά σε ενοικιαζόμενα δωμάτια και ξενώνες, όμως σε ορεινές περιοχές και μόνο. Έχει εξαιρεθεί το παραθαλάσσιο κομμάτι, το οποίο χρηματοδοτείται από άλλα εργαλεία, όπως το ΕΣΠΑ, το Ταμείο Ανάκαμψης κλπ.», συμπλήρωσε ακόμη στα όσα δήλωσε στον «Ε» ο αντιπεριφερειάρχης Ενέργειας και Περιβάλλοντος της Π.Α.Μ.Θ.

«Το συγκεκριμένο πρόγραμμα είναι μια τεράστια ευκαιρία για την ανάπτυξη του δευτερογενούς τομέα στην περιοχή μας. Από μόνο του το πρόγραμμα είναι ελκυστικό και σίγουρα θα υπάρξει ενδιαφέρον…»

 «Πρέπει να κάνουμε το επόμενο βήμα. Έχουμε επενδύσει στον πρωτογενή τομέα και πρέπει να περάσουμε στην επόμενη σελίδα. Ιταλία και Ισπανία που είναι οι βασικοί ανταγωνιστές μας στην εξαγωγή προϊόντων, έχουν εδώ και χρόνια επενδύσει στην μεταποίηση. Αυτός είναι ένας λόγος που δεν μπορούμε να τους ανταγωνιστούμε στις εξαγωγές. Έχουν μεγάλα συσκευαστήρια και μονάδες μεταποίησης. Άρα το συγκεκριμένο πρόγραμμα είναι μια τεράστια ευκαιρία για την ανάπτυξη του δευτερογενούς τομέα στην περιοχή μας. Από μόνο του το πρόγραμμα είναι ελκυστικό και σίγουρα θα υπάρξει ενδιαφέρον από αρκετούς παραγωγούς στην Π.Ε. Καβάλας για να προχωρήσουν στο επόμενο βήμα. Εκεί κινείται όλη η Ευρώπη, δεν μπορούμε να μείνουμε πίσω εμείς. Το LEADER είναι ένα βασικό εργαλείο που πρέπει να αξιοποιηθεί πλήρως», επισήμανε καταληκτικά ο Χρήστος Γάκης.

«Είναι πρωτόγνωρη σε αυτόν τον βαθμό και σε αυτήν την έκταση η χαμηλή ζήτηση και οι χαμηλές εμπορικές τιμές για τα σταφύλια της Π.Ε. Καβάλας. Υπήρχαν κι άλλες δύσκολες χρονιές, είναι γεγονός, όμως η φετινή κατάσταση είναι πρωτοφανής».

Τα παραπάνω τόνισε στο πλαίσιο δηλώσεων που έκανε στον «Ενήμερο», ο πρόεδρος του ΓΕΩΤ.Ε.Ε. – Ανατολικής Μακεδονίας, Ζαφείρης Μυστακίδης, ο οποίος μίλησε για το πρόβλημα που όμοιο του δεν έχει παρατηρηθεί τα προηγούμενα χρόνια, αφού ακόμη το 50% των σταφυλιών που θα έπρεπε ήδη να έχουν συγκομιστεί, μένουν πάνω στα αμπέλια.

«Θα έπρεπε να είχε ήδη συγκομιστεί το 70% με 90% της παραγωγής – Οι τιμές, για όσα πουλήθηκαν, είναι μειωμένες σχεδόν κατά 50% σε σχέση με πέρυσι…»

«Μιλάμε για όλες τις ποικιλίες σταφυλιών, είτε τις παραδοσιακές, είτε για αυτές που καλλιεργούνται με πνευματικά δικαιώματα. Οι ρυθμοί κοπής και συγκομιδής είναι ιδιαίτερα χαμηλοί, ενώ οι τιμές, για όσα πουλήθηκαν, είναι μειωμένες σχεδόν κατά 50% σε σχέση με πέρυσι και με μια αύξηση στο κόστος παραγωγής που αγγίζει το 70%. Από όσα γλίτωσαν από τις καταστροφές που προκάλεσε η χαλαζόπτωση του καλοκαιριού, τουλάχιστον το 50% υπολογίζουμε ότι βρίσκονται ακόμη μέσα στα αμπέλια, δηλαδή είναι ασυγκόμιστα. Θα έπρεπε να είχε ήδη συγκομιστεί το 70% με 90% της παραγωγής», σημείωσε χαρακτηριστικά ο κ. Μυστακίδης.

«Υπάρχει μια αδυναμία του Ευρωπαίου καταναλωτή να πληρώσει για προϊόντα που δεν είναι πρώτης ανάγκης. Ένα άλλο στοιχείο είναι ότι υπάρχει μεγάλη αισχροκέρδεια από τις αλυσίδες των σούπερ μάρκετ…»

Ερωτηθείς σχετικά με το που αποδίδει το πρωτοφανές αυτό πρόβλημα της μη ζήτησης ουσιαστικά των σταφυλιών, ο πρόεδρος του ΓΕΩΤ.Ε.Ε. – Α.Μ. απάντησε: «Το πρόβλημα της χαμηλής εμπορικής ζήτησης και των χαμηλών τιμών δεν αφορά μόνο την Καβάλα και την Ελλάδα, αλλά και τις ανταγωνίστριες χώρες, όπως είναι η Ιταλία. Πραγματικά υπάρχει μια αδυναμία του Ευρωπαίου καταναλωτή να πληρώσει για προϊόντα που δεν είναι πρώτης ανάγκης. Ένα άλλο στοιχείο είναι ότι υπάρχει μεγάλη αισχροκέρδεια από τις αλυσίδες των σούπερ μάρκετ. Όταν αγοράζονται τα σταφύλια 30 με 50 λεπτά το κιλό από τον παραγωγό και φτάνουν στον καταναλωτή μέχρι και 4 ευρώ το κιλό, η ψαλίδα είναι τεράστια. Είναι λογικό λοιπόν με 3 και 4 ευρώ το κιλό να μην μπορεί ο καταναλωτής να αγοράσει μεγάλη ποσότητα, τη στιγμή που έχει πολλά στο κεφάλι του, όπως το πως θα μπορέσει να ζεσταθεί τον χειμώνα. Άρα το κύμα ανατιμήσεων είναι τεράστιο, το πορτοφόλι του καταναλωτή χάνει την αγοραστική του δύναμη κι αυτό έχει σαν επακόλουθο τη χαμηλή ζήτηση των σταφυλιών».

«Τα περιθώρια στενεύουν. Οι παραγωγοί είναι με την πλάτη στον τοίχο, είναι σε απόγνωση και ο χρόνος δεν είναι σύμμαχος τους…»

Αναφορικά με την κατάσταση στην οποία βρίσκονται τα σταφύλια που δεν έχουν ακόμη συγκομιστεί, ο κ. Μυστακίδης υπογράμμισε: «Όσα δεν βρίσκονται υπό κάλυψη δεν είναι και σε πολύ καλή κατάσταση. Έχουν προβλήματα. Τα υπό κάλυψη είναι σε πολύ καλύτερη κατάσταση, μπορούν να περιμένουν λίγο ακόμη, αλλά πρέπει να τονίσουμε ότι τα περιθώρια στενεύουν. Οι παραγωγοί είναι με την πλάτη στον τοίχο, είναι σε απόγνωση και ο χρόνος δεν είναι σύμμαχος τους».

«Το μόνο που μπορεί να γίνει είναι να σκύψει η πολιτεία πάνω στο πρόβλημα και πραγματικά να δώσει λύση»

Σε ερώτηση για το ποια θα μπορούσε να είναι η λύση στο πρόβλημα, ο πρόεδρος του ΓΕΩΤ.Ε.Ε. – Α.Μ. απάντησε: «Το μόνο που μπορεί να γίνει είναι να σκύψει η πολιτεία πάνω στο πρόβλημα και πραγματικά να δώσει λύση. Έχει χρηματοδοτικά εργαλεία από την Ε.Ε. Παρόμοιες καταστάσεις έχουν αντιμετωπίσει ευρωπαϊκά κράτη. Πρέπει να υπάρχει πολιτική βούληση κι όλα γίνονται. Πρέπει να υπάρξει μια κινητοποίηση των τοπικών βουλευτών. Άλλος τρόπος δεν υπάρχει. Μαγικοί τρόποι επίλυσης του προβλήματος δεν υπάρχουν. Αυτό πρέπει να το αντιληφθούν».

«Εδώ και τέσσερα πέντε χρόνια υπάρχουν συσσωρευμένες ζημίες και περιμένουμε κάποιον τρόπο ενίσχυσης της πολιτείας προς τους πληγέντες παραγωγούς, ώστε κι εμείς να ανακουφιστούμε…»

 Τέλος, σε σχέση με το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν και οι ίδιοι οι γεωπόνοι εξαιτίας αυτής της κατάστασης, ο κ. Μυστακίδης σημείωσε: «Ο γεωπονικός κλάδος στηρίζει χρόνια τους παραγωγούς μας. Ουσιαστικά χρηματοδοτεί την προσπάθεια των αγροτών κι όταν βγαίνουν προβλήματα, όπως της φετινής χρονιάς, η αλυσίδα έχει συνολικά πρόβλημα. Προμηθευτές, τοπική οικονομία, τα εμπορικά καταστήματα, όλοι. Εδώ και τέσσερα πέντε χρόνια υπάρχουν συσσωρευμένες ζημίες και περιμένουμε κάποιον τρόπο ενίσχυσης της πολιτείας προς τους πληγέντες παραγωγούς, ώστε κι εμείς να ανακουφιστούμε».

Αντιμέτωποι με τον σοβαρό κίνδυνο να μείνει η παραγωγή τους μέσα στα αμπέλια, είναι οι σταφυλοπαραγωγοί του δήμου Παγγαίου. Η έλλειψη ζήτησης, οι χαμηλές τιμές και οι κλιματικές συνθήκες, έχουν δημιουργήσει ένα εκρηκτικό κοκτέιλ, που όμοιο του δεν έχει καταγραφεί ξανά στο παρελθόν.

Για τη δύσκολη κατάσταση στην οποία έχουν περιέλθει οι αγρότες, μίλησε στον «Ενήμερο» ο εκπρόσωπος της Επιτροπής Αγροτικού Τομέα του δήμου Παγγαίου, Κώστας Παπαμερής, ο οποίος αναφέρθηκε και στους λόγους της έλλειψης ζήτησης των σταφυλιών της περιοχής.

«Οι τιμές είναι προ δεκαετίας, ενώ το κόστος παραγωγής έχει υπερβεί το 60 με 80% στο σύνολο της παραγωγής, με αποτέλεσμα η μη ζήτηση να φέρει σε απόγνωση όλους όσοι ασχολούνται με την συγκεκριμένη παραγωγή…»

«Ο κίνδυνος να μείνει η παραγωγή μέσα στα αμπέλια φέτος είναι πλέον πολύ ορατός.  Δεν υπάρχει ζήτηση στα σταφύλια που χτίσαμε με αίμα και ιδρώτα όλα αυτά τα χρόνια. Σταφύλια πιστοποιημένα, με σύστημα ολοκληρωμένης διαχείρισης, καλή ποιότητα με βραβεία από την Greenpeace τα προηγούμενα χρόνια και σήμερα έχουμε ένα προϊόν χωρίς ζήτηση. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να υπολειτουργούν και τα συσκευαστήρια. Μιλώντας με τους εξαγωγείς και τους παραγωγούς είναι όλοι σε απόγνωση. Οι τιμές είναι προ δεκαετίας, ενώ το κόστος παραγωγής έχει υπερβεί το 60 με 80% στο σύνολο της παραγωγής, με αποτέλεσμα η μη ζήτηση να φέρει σε απόγνωση όλους όσοι ασχολούνται με την συγκεκριμένη παραγωγή», ανέφερε αρχικά στις δηλώσεις του ο κ. Παπαμερής.

«Αυτή την περίοδο θα έπρεπε η εξαγωγική διαδικασία να είναι στο φόρτε της! Έπρεπε να βλέπουμε φορτηγά, ψυγεία, οργασμό κινητικότητας στις Δ.Ε. Ελευθερών και Ορφανού, αλλά αντί αυτού δεν κυκλοφορεί κανένας και τίποτα»

 «Υπάρχει πάρα πολύ μεγάλη ανησυχία. Εκτός των άλλων, οι καιρικές συνθήκες έχουν αλλάξει κι έτσι δημιουργούνται ασθένειες ακόμη και σε νέες ποικιλίες που δεν το περιμέναμε και ήταν πιο ανθεκτικές από τη σουλτανίνα. Μη ξεχνάμε ότι ακόμη είμαστε στα μέσα Σεπτεμβρίου. Που να φτάσουμε και στον Οκτώβριο! Αυτή την περίοδο θα έπρεπε η εξαγωγική διαδικασία να είναι στο φόρτε της! Έπρεπε να βλέπουμε φορτηγά, ψυγεία, οργασμό κινητικότητας στις Δ.Ε. Ελευθερών και Ορφανού, αλλά αντί αυτού δεν κυκλοφορεί κανένας και τίποτα», συμπλήρωσε χαρακτηριστικά ο εκπρόσωπος της Επιτροπής Αγροτικού Τομέα του δήμου Παγγαίου.

«Έχει μπει δυναμικά στο παιχνίδι και η Ισπανία που έχει υπερκεράσει ακόμη και την Ιταλία – Εμείς έχουμε χάσει την ανατολική Ευρώπη, συν την κρίση που δημιουργεί ο πόλεμος στην Ουκρανία…»

Αναφερόμενος στους λόγους για τους οποίους εκτιμά ότι συμβαίνει η έλλειψη ζήτησης των σταφυλιών, ο κ. Παπαμερής τόνισε: «Κάποτε είχαμε κύριο ανταγωνιστή μας την Ιταλία. Τώρα έχει μπει δυναμικά στο παιχνίδι και η Ισπανία που έχει υπερκεράσει ακόμη και την Ιταλία. Έχουν μπει δυναμικά στις καινούργιες ποικιλίες, κάνουν προσφορές προς τα σούπερ μάρκετ χαμηλώνοντας  τις τιμές τους. Έχουν προγραμματισμό. Ξεκινούν από αρχές Ιουνίου και τελειώνουν Νοέμβριο, οπότε τα σούπερ μάρκετ τους παίρνουν στα σοβαρά. Εμείς έχουμε χάσει τις αγορές. Ταυτόχρονα εμείς έχουμε χάσει την ανατολική Ευρώπη, συν την κρίση που δημιουργεί ο πόλεμος στην Ουκρανία, αλλά και ο φόβος των πολιτών σε όλες τις χώρες για το ενεργειακό. Όταν τα χρήματα δεν φτάνουν δεν θα πάει κανείς να αγοράσει σταφύλια, αλλά είδη πρώτης ανάγκης».

Πρόβλημα και στην εσωτερική αγορά – Δεν υπάρχει ζήτηση ούτε και σ’ αυτήν

«Δεν είναι όμως το μοναδικό πρόβλημα το εξαγωγικό. Κάθε χρόνο υπήρχαν αρκετοί συνάδελφοι που διέθεταν τα σταφύλια τους στην εσωτερική αγορά. Αυτοί οι άνθρωποι δεν κυκλοφορούν φέτος. Δεν κυκλοφορούν πλέον οι εταιρείες που κάλυπταν την εσωτερική αγορά. Δεν υπάρχει ζήτηση ούτε στο εσωτερικό! Αν θέλουμε να παράγουμε σωστά αγροτικά προϊόντα για τα επόμενα δέκα χρόνια, πρέπει από αύριο να ξεκινήσουμε μια εθνική στρατηγική και να τη δούμε σε συνδυασμό με την κλιματική αλλαγή. Όταν μιλούσαμε για ζώνες παραγωγής και αναδιάρθρωση πριν μερικά χρόνια, δυστυχώς, μέναμε στα χαρτιά. Κάθε τρεις και λίγο άλλαζαν υπουργοί και γραμματείς. Έτσι όμως δεν υπάρχει εθνική στρατηγική και τα αποτελέσματα θα είναι άσχημα για τον πρωτογενή τομέα», επισήμανε καταληκτικά ο κ. Παπαμερής.