Πολιτισμός

«Δεσποινίς Μαργαρίτα» στο θέατρο «Αμαλία» Θεσσαλονίκης

ΚΡΙΤΙΚΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΑΥΛΟ ΛΕΜΟΝΤΖΗ

Ο Ρομπέρτο Ατάϋντε γεννήθηκε το 1949 στη Βραζιλία. Επηρεάστηκε βαθιά από τα γεγονότα της εποχής και αναζήτησε με επιμονή την βαθύτερη ουσία της παιδείας, σε σχολές και πανεπιστήμια των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ευρώπης.

Τελικά εγκατέλειψε κάθε προσπάθεια για ακαδημαϊκή μόρφωση και άρχισε να γράφει. Το πρώτο του μυθιστόρημα ” Ο φίλος Ιονάθαν” γνώρισε μεγάλη επιτυχία. Στα 21 του, γράφει το θεατρικό “Δεσποινίς Μαργαρίτα” που τον κάνει ευρύτερα γνωστό στο κοινό. Συνέχισε με παραμύθια και ακόμα πέντε θεατρικά. Τα έργα του αναγνωρίστηκαν σ’ όλον τον κόσμο και, σε πολύ νεαρή ηλικία, κέρδισε το βραβείο “Μολιέρ”.

Υπόθεση

Πρόκειται για έναν έργο εμβληματικό της παγκόσμιας δραματουργίας, το οποίο ο συγγραφέας, σε ηλικία μόλις 24 ετών, εμπνεύστηκε και έγραψε κάτω από τη βαριά σκιά του δικτατορικού καθεστώτος της Βραζιλίας.

Η Δεσποινίς Μαργαρίτα είναι δασκάλα στην έκτη Δημοτικού. Με αφορμή τη δεδομένη εξουσία του δασκάλου προς τους μαθητές, την εξουσία που η γνώση μπορεί να παρέχει σ’ αυτόν που την κατέχει, ο Ρομπέρτο Ατάϋντε «αναλύει» με χειρουργική λεπτομέρεια, θεατρική μαστοριά, χιούμορ και φαντασία τον χαρακτήρα του εξουσιαστή, του εξουσιομανή, του αφελή που έγινε δικτάτορας.

Η Δεσποινίς Μαργαρίτα, υποτιμά, λοιδορεί, εξευτελίζει, τιμωρεί και εκφοβίζει αυτούς που δικαιούνται τα αγαθά της μάθησης και της γνώσης. Αλλά ο εξουσιαστής, ο ασκών την εξουσία, η δεσποινίς Μαργαρίτα, βουλιάζει στο σκηνικό που η ίδια έχει στήσει, προσπαθώντας να κρατηθεί στο βάθρο της εξουσίας της. Γι’ αυτό κι ο συγγραφέας χαρακτηρίζει το έργο «ιλαροτραγωδία».

Ανάγνωση

Φαινομενικά, η «Δεσποινίς Μαργαρίτα» προετοιμάζει τον θεατή για την είσοδο στη σκηνή μιας δασκάλας σε Δημοτικό σχολείο, στριφνής γεροντοκόρης, με συντηρητική εμφάνιση και ιδιοτροπίες. Θα κάνει στους μαθητές μια εισαγωγή στη διδακτέα ύλη, λίγο Βιολογία, Μαθηματικά, Ιστορία, Γραμματική…

Σύντομα γίνεται αντιληπτό ότι είναι ένα σκληρό και βίαιο έργο που ίσως γράφτηκε νωρίτερα απ΄ την εποχή του. Το μάθημα της δεσποινίδος Μαργαρίτας φλερτάρει με τη ζωή και το θάνατο, τη δικαιοσύνη και την αδικία, την ισότητα, το σεξ, μα πάνω απ’ όλα με την εξουσία.

Η δασκάλα είναι η εξουσία προσωποποιημένη και το μάθημά της δεν είναι τίποτα άλλο από ένα μάθημα ζωής. »Θα σας δείξω πώς είναι εκεί έξω, ποιο είναι το παιχνίδι με την εξουσία και πώς παίζεται. Θα συνειδητοποιήσετε αργά ή γρήγορα ότι εσείς θα έχετε πάντοτε άδικο, οι ασκούντες την εξουσία είναι παντοδύναμοι και θα σας συντρίψουν».

Η δεσποινίς Μαργαρίτα δεν αγαπάει τον εαυτό της. Αγαπάει όμως το παιδί που ήταν η ίδια κάποτε. Υπ’ αυτή την έννοια, αγαπάει και τα παιδιά. Δυο λέξεις στο κείμενο, η μία δίπλα στην άλλη, «απελπιστικά αναπόδραστα», δείχνουν καθαρά πως εκείνη γνωρίζει πολύ καλά πως το παιδί στον δρόμο προς την ενηλικίωση είναι έρμαιο της εκπαίδευσης. Πρέπει να «μορφωθεί» με εκείνο τον τρόπο ώστε να ενσωματωθεί στην πολιτεία όπου οι εκπαιδευτικοί της είναι «Δεσποινίδες Μαργαρίτες». Ενήλικος πια, ενταγμένος στο κοινωνικό σύστημα, θα είναι αδύνατον να αποδράσει από τη μορφή που έχει ήδη πάρει. Όπως η Δεσποινίς Μαργαρίτα.

Μάθημα ζωής με σύνθετα αλλά και πολλά απλά νοήματα-μηνύματα, ο μονόλογος του Ατάϋντε συγκλονίζει ακόμα και αποδεικνύεται προφητικός και επίκαιρος. Η κατάρρευση του καπιταλιστικού συστήματος με ό,τι ηθικό και πνευματικό συμπαρέσυρε βρίσκεται εδώ, σ ΄αυτόν τον μονόλογο.

Η παράσταση

Είμαι η Δεσποινίς Μαργαρίτα! Μία ανέραστη, κακότροπη, δύστροπη, συμπλεγματική και υστερική δασκάλα, που θέλει να διαμορφώσει τις ψυχές των μικρών μαθητών της και να τις πλάσει κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωση δική της, αλλά και της δύσμορφης κοινωνίας μέσα στην οποία πρόκειται να ζήσουν. Θέλει να τα εκπαιδεύσει στην υπακοή, στην πειθαρχία και στη συμμόρφωση στην εξουσία του χρήματος. Στην αίθουσα διδασκαλίας ξετυλίγει τη διττή της ταυτότητα. Της δασκάλας, μα και της γυναίκας που εξουσιάζει.

Ο Γιάννης Μαργαρίτης σκηνοθετεί και φωτίζει μία αλληγορία πάνω στη δύναμη της εξουσίας, όπως τη συναντάμε στην κοινωνία, στην οικογένεια, στο σχολείο, στην εκκλησία, στο κράτος.

Η σημαντική ηθοποιός Κατερίνα Μαραγκού είναι η δεσποινίς Μαργαρίτα, που ακροβατεί ανάμεσα στο λογικό και στο παράλογο της ανθρώπινης ύπαρξης. Ερμηνεύει με όλα της τα εκφραστικά μέσα έναν συγκλονιστικό μονόλογο, ο οποίος αποδεικνύεται προφητικός και επίκαιρος.

Η Δεσποινίς Μαργαρίτα έχει πολλές φωνές και πρόσωπα. Είναι ένας εξουθενωτικός μακρύς χρονικά μονόλογος, που απαιτεί από την ηθοποιό ερμηνευτικό χιούμορ, φαντασία στην απόδοση του χαρακτήρα του εξουσιομανή εξουσιαστή, που όμως είναι και αφελής, αν όχι ψυχικά ασθενής, αφού επιζητεί μετά μανίας μια καρέκλα εξουσίας, ενώ ανάμεσα σε αυτά αντιλαμβάνεται – στον άλφα ή βήτα βαθμό – πως αποτελεί μια εκπαιδευμένη για αυτόν τον ρόλο, μαριονέττα. Και κάπου ομολογεί πως αξίες στην αληθινή Παιδεία είναι η γνώση και η μάθηση.

Η Κατερίνα Μαραγκού ανταποκρίνεται πληρέστατα σε όλες τις απαιτήσεις – διακυμάνσεις του δύσκολου ρόλου, εντυπωσιάζει, συγκινεί και καταχειροκροτείται από τους θεατές.

Η σκηνοθεσία σκιαγραφεί με λεπτομέρεια, θεατρική μαστοριά, χιούμορ και φαντασία, τον χαρακτήρα του εξουσιαστή, του εξουσιομανή, του αφελή που γίνεται εξουσιαστής.

Καθοριστική η συμβολή του μέγιστου Σταμάτη Κραουνάκη στην πετυχημένη παράσταση.

Επίλογος

Το “Δεσποινίς Μαργαρίτα” ανέβηκε το 1975 στην Ελλάδα με την Έλλη Λαμπέτη. Σήμερα 47 χρόνια μετά το πρώτο του ανέβασμα και ενώ μεσολάβησαν και άλλες παραστάσεις του ίδιου έργου στην χώρα μας, η Κατερίνα Μαραγκού επανεμφανίζεται στην σκηνή του θεάτρου «ΑΜΑΛΙΑ» ερμηνεύοντας τον σημαντικό αυτό μονόλογο στην εξαιρετική μετάφραση του Κώστα Ταχτσή.

Το έργο παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο Ρίο ντε Τζανέιρο το 1973 και σόκαρε τόσο που λίγες μέρες μετά την πρεμιέρα απαγορεύτηκε απ’ τη λογοκρισία. Έκτοτε ταξίδεψε σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης, ανέβηκε σε 30 χώρες, ερμηνεύτηκε από σπουδαίες ηθοποιούς όπως την Ανί Ζιραρντό στο Παρίσι ή την Εστέλ Πάρσονς στην Νέα Υόρκη.

Το ελληνικό κοινό γνώρισε τη «Δεσποινίδα Μαργαρίτα» το 1975 με την Έλλη Λαμπέτη, όπως αναφέρθηκε ήδη, σε σκηνοθεσία Μιχάλη Κακογιάννη και μετάφραση Κώτσα Ταχτσή. Το έργο ενθουσίασε και στη συνείδηση του κοινού η ερμηνεία της Λαμπέτη παρέμεινε σημείο αναφοράς.

Από το 1994 και μετά η «Δεσποινίς Μαργαρίτα» ερμηνεύεται από πλήθος μεγάλων πρωταγωνιστριών: Λήδα Πρωτοψάλτη, Θέμις Μπαζάκα, Αννίτα Σαντοριναίου, Όλια Λαζαρίδου, Εφη Μουρίκη, κ.α. αλλά και από άνδρες όπως ο Γιώργος Μαρίνος κι ο Θόδωρος Γράμψας.

Συντελεστές:

Μετάφραση: Κώστας Ταχτσής
Σκηνοθεσία – Φωτισμοί: Γιάννης Μαργαρίτης
Μουσική: Σταμάτης Κραουνάκης
Σκηνικά – Κοστούμια: CarmencitaBrojboiu
Με την Κατερίνα Μαραγκού

ΠΑΥΛΟΣ ΛΕΜΟΝΤΖΗΣ

Πηγή: KavalaWebNews

Πολιτισμός

Αρχέλαος Γρανάς: Ήταν εξαιρετικό το φετινό Φεστιβάλ Φιλίππων

Την απόλυτη ικανοποίησή του για την πορεία που κατέγραψε το φετινό φεστιβάλ Φιλίππων, εξέφρασε στο πλαίσιο δηλώσεων που έκανε στην ΕΡΑ Καβάλας, ο πρόεδρος του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Καβάλας, Αρχέλαος Γρανάς.

«Πάντοτε το Φεστιβάλ Φιλίππων το περιμέναμε στην Καβάλα σαν κάτι το ιδιαίτερο, αλλά φέτος ήταν κάτι πραγματικά εξαιρετικό. Ακούγοντας πάρα πολλούς συμπολίτες μας που το παρακολούθησαν, αλλά διαβάζοντας και εφημερίδες από γειτονικούς νομούς, που πραγματικά εγκωμίασαν το φετινό Φεστιβάλ Φιλίππων», σημείωσε αρχικά ο πρόεδρος του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Καβάλας.

«Νομίζω ότι αυτή η δουλειά έχει γίνει με μεγάλο κόπο και έχει ανταμειφθεί και το κοινό, αλλά και εμείς οι οποίοι συμμετείχαμε σε όλη αυτή τη διαδικασία…»

«Νομίζω ότι καταφέραμε να προσελκύσουμε τέτοιες παραστάσεις, ώστε να μπορέσουμε πραγματικά να αισθανθούμε όλοι ικανοποιημένοι από αυτό που μας προσέφεραν. Κατορθώσαμε να το επιτύχουμε αυτό με μεγάλες προσπάθειες, γιατί κάποιοι είπαν ότι ούτως ή άλλως αυτά τα έργα θα ερχόταν. Δεν είναι έτσι, δεν έρχονται έτσι, διότι η συνεννόηση γίνεται πρώτα με το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Καβάλας, για να δώσουν τις παραστάσεις τους στο αρχαίο θέατρο Φιλίππων. Νομίζω ότι αυτή η δουλειά έχει γίνει με μεγάλο κόπο και έχει ανταμειφθεί και το κοινό, αλλά και εμείς οι οποίοι συμμετείχαμε σε όλη αυτή τη διαδικασία, χωρίς να έχουμε ιδιαίτερα προβλήματα, πέρα από κάποιες βροχοπτώσεις που άλλαξαν συγκεκριμένες παραστάσεις», επισήμανε στη συνέχεια των όσων είπε στην ΕΡΑ Καβάλας, ο Αρχέλαος Γρανάς.

«Τώρα που ολοκληρώθηκε το φεστιβάλ Φιλίππων πραγματικά ευχαριστούμε όλους όσοι βοήθησαν να διεξαχθεί χωρίς προβλήματα…»

«Θεωρώ ότι εκείνο που έχουμε στο νου μας για την επόμενη χρόνια και αρχίζουμε τις επαφές μας και θα έχουμε νεότερα πολύ σύντομα, είναι να δούμε πώς θα μπορέσουμε πραγματικά να κρατήσουμε μία σταθερή επιτυχία σε αυτό το φεστιβάλ. Με την καλλιτεχνική μας διευθύντρια την κ. Οικονόμου Βαμβακά που αγαπάει πραγματικά αυτό που κάνει και το κάνει με τεράστια επιτυχία. Τώρα που ολοκληρώθηκε το φεστιβάλ Φιλίππων πραγματικά ευχαριστούμε όλους όσοι βοήθησαν να διεξαχθεί χωρίς προβλήματα, κυρίως τους εθελοντές μας και όλους αυτούς που το χρηματοδότησαν, όπως ο δήμος Καβάλας, η Περιφέρεια που για πρώτη φορά φέτος χρηματοδότησε το φεστιβάλ και βέβαια διάφορες εταιρείες που συνέδραμαν κατά κάποιο τρόπο και έχουμε ήδη στείλει μία ανακοίνωση που τους ευχαριστούμε θερμά για την προσφορά τους. Νομίζω ότι όλοι όσοι συμμετείχαν κατέβαλαν τεράστια προσπάθεια, ώστε να μην έχουμε καμία εμπλοκή σε διάφορα θέματα που μπορούσαν να προκύψουν ανά πάσα στιγμή με τη μεγάλη κοσμοσυρροή», υπογράμμισε καταληκτικά ο πρόεδρος του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Καβάλας.

Πηγή: KavalaWebNews

Πολιτισμός

Ευχαριστήριο του ΔΗΠΕΘΕ για το Φεστιβάλ Φιλίππων

To 67ο Φεστιβάλ Φιλίππων πέρασε πια στην ιστορία κι εμείς αισθανόμαστε την ανάγκη να ευχαριστήσουμε όλους όσοι συνέβαλαν και φέτος στη μεγάλη επιτυχία του.

Ο Πρόεδρος κ. Αρχέλαος Γρανάς, το Διοικητικό Συμβούλιο, η Καλλιτεχνική Διευθύντρια κ. Εύα Οικονόμου – Βαμβακά και οι εργαζόμενοι του θεάτρου ευχαριστούμε θερμά όλο τον κόσμο που στήριξε με τη συγκινητική παρουσία του τις εκδηλώσεις του Φεστιβάλ σε όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού και στη συνέχεια όλους αυτούς που συνέβαλαν έμπρακτα στην υλοποίησή του.

Πρώτα και πάνω απ’ όλα ευχαριστούμε τους εθελοντές του 67ου Φεστιβάλ Φιλίππων που για μια ακόμη χρονιά ήταν συγκινητικά κοντά μας.

Ευχαριστούμε επίσης το Δήμο Καβάλας που χρηματοδότησε το σύνολο των δράσεων του Φεστιβάλ, το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού με την υποστήριξη του οποίου πραγματοποιήθηκε το 8ο Διεθνές Εργαστήριο Αρχαίου Δράματος καθώς και το EFFEA European Festivals Fund for Emerging Artists, που συνέβαλε στη πραγματοποίηση και μετακίνηση της παραγωγής «Φωτογραφίες» ενώνοντας τις δράσεις μας με τις δράσεις σπουδαίων Φεστιβάλ του Εξωτερικού, και χαρίζοντας μας πολύτιμη εξωστρέφεια.

Ευχαριστούμε ακόμα την Αρχαιολογική Υπηρεσία Καβάλας και ιδιαίτερα τους αρχαιοφύλακες που ξενύχτησαν μαζί μας, την Υπηρεσία Καθαριότητας και την Τεχνική Υπηρεσία του Δήμου Καβάλας, το ΕΚΑΒ, την Αστυνομική Διεύθυνση και την Τροχαία Καβάλας, τον Αστυνομικό Σταθμό Κρηνίδων, τον Οργανισμό Λιμένος, το ΚΤΕΛ Καβάλας που μας ταξίδευε, το Περιφερειακό Τμήμα Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού Καβάλας που σε όλες τις παραστάσεις παρείχε αφιλοκερδώς τις πολύτιμες υπηρεσίες του και την Ιατρική Εταιρεία Καβάλας για την προσφορά απινιδωτή.

Παράλληλα ευχαριστούμε τους χορηγούς μας: Εnergean Oil & Gas S.A., τη Βιομηχανία Σωλήνων Πολυαιθυλενίου ΒΕΗ αλλά και τους χορηγούς επικοινωνίας μας ΕΡΤ 3, ΕΡΤ Καβάλα, Cosmote Τv, Εφημερίδα των Συντακτών, ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ, ελculture.gr, in2Life, TETRAGWNO.GR, Theatermag.gr. για την έμπρακτη υποστήριξή τους.

Ευχαριστούμε τέλος, συνολικά όλα τα ΜΜΕ και το δημοσιογραφικό κόσμο, που συνέβαλαν ουσιαστικά με το χρόνο και το χώρο που μας διέθεσαν, στην επιτυχία της μεγάλης αυτής διοργάνωσης.

Κι επειδή πίσω από κάθε παράσταση κρύβεται η συμβολή πολλών ξεχωριστών ανθρώπων, ευχαριστούμε το διοικητικό (Τόνια Μανάλη, Έφη Πριμικυρλίδου, Βέρα Λαζαρίδου, Χρύσα Πουρτουλίδου, Ολυμπία Σουγκάρη, Στέισι Χίντρι) και το τεχνικό (Γιώργος Μαστοράκης, Γιάννης Σταυρίδης, Κώστας Γαρουφαλίδης, Γιώργος Τριανταφυλλίδης, Παναγιώτης Λαζαρίδης) προσωπικό του ΔΗΠΕΘΕ που στήριξε με τις ιδέες και την ενέργεια του το σύνολο των δράσεων. Τέλος ευχαριστούμε τον Αλέξανδρο Κόκκα για τον ιδιαίτερο γραφιστικό σχεδιασμό του 67ου Φεστιβάλ αλλά και όλους τους καλλιτέχνες που συμμετείχαν στις παραγωγές μας και έδωσαν την ψυχή και το μυαλό τους σε αυτές. Τίποτα δεν θα ήταν εφικτό χωρίς αυτούς.

Aλλά επειδή το «ευχαριστώ» είναι μια λέξη μόλις εννέα γραμμάτων που αδυνατεί να συμπεριλάβει όλα τα συναισθήματα που μας γέμισε το 67 Φεστιβάλ Φιλίππων και τη διαδρομή στο φως που μας χάρισε, βάζουμε μια άνω τελεία και αποχαιρετάμε πλήρεις το καλοκαίρι ανανεώνοντας το ραντεβού μας για του χρόνου, όπου ελπίζουμε και πάλι, όλοι μαζί, να συν-δημιουργήσουμε ένα Φεστιβάλ ακόμα πιο φωτεινό από το φετινό.

ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Καβάλας

Πηγή: KavalaWebNews

Πολιτισμός

Την Κυριακή η συναυλία Ελευθερίας Αρβανιτάκη και Ελεονώρας Ζουγανέλη

H συναυλία ΞΑΝΑ ΜΑΖΙ της Ελ. Αρβανιτάκη- Ελ. Ζουγανέλη που δεν μπόρεσε να πραγματοποιηθεί λόγω βροχής στις 30.8 ΜΕΤΑΦΕΡΕΤΑΙ για την ΚΥΡΙΑΚΗ 8.9 στις 21:00 στο Αρχαίο Θέατρο Φιλίππων. Τα εισιτήρια που είχαν εκδοθεί ισχύουν κανονικά και θα μεταφερθούν αυτόματα στη νέα ημερομηνία. Αν κάποιος/α δεν επιθυμεί να την παρακολουθήσει, καλείται να επιστρέψει το φυσικό εισιτήριο στα σημεία φυσικής προπώλησης και να του επιστραφούν τα χρήματά του έως και την Τετάρτη 4.9.

Θα ακολουθήσει νέα ανακοίνωση για τα ηλεκτρονικά εισιτήρια.

Υ.Γ. Οι κάτοχοι ονομαστικών προσκλήσεων του 67 Φεστιβάλ Φιλίππων καλούνται να δηλώσουν ξανά την πρόθεσή τους να τις χρησιμοποιήσουν έως την Τετάρτη 4.9, ενώ ο έλεγχος ταυτοπροσωπίας θα γίνεται στην είσοδο του θεάτρου τη μέρα της συναυλίας.

Σας περιμένουμε για να γιορτάσουμε ΞΑΝΑ ΜΑΖΙ το κλείσιμο του 67^ου Φεστιβάλ Φιλίππων στο φυσικό του χώρο.

Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να καλείτε στα τηλέφωνα του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Καβάλας 2510. 220876 ώρες γραφείου.

ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Καβάλας